sünün beyin hücrelerine bakıldığında, sade-
ce bir tek kadehin bebek farenin 20.000 be-
yin hücresinin ölümüne neden olduğu tespit
edilmiştir. Bu oldukça korkutucudur çünkü
burada aşırı alkol tüketmekten ya da âlem
yapmaktan söz etmiyoruz. Sadece bir ka-
deh içkinin sağlıklı bir fare yavrusuna ver-
diği zararı görüyoruz. Bunun aynısını kendi
çocuklarımıza yapmak istemiyoruz. Bu risk
alınmaya değmez. Hadi şimdi bu riski eli-
mine edelim ve hamileyken içki içmeyelim.
Peki, hamileyken alkol kullanıp da çocuğunun
sağlıklı doğduğunu söyleyenler için de aynı teşhis-
ler geçerli midir?
Bu tartışmanın ortaya çıkmasının nedenle-
rinden biri de, bazı kadınların hamilelikle-
ri süresince yoğun bir şekilde içki tüketme-
lerine karşın sağlıklı ve normal görünen ço-
cuklar doğurmalarıdır. Biliyoruz ki bir an-
nenin genç, sağlıklı ve iyi besleniyor oluşu
koruyucu faktörlerdir. Ayrıca genetik ola-
rak bazı insanların vücutları alkolü diğer-
lerinden daha kolay işleyebilir. Dolayısıy-
la burada daha büyük bir resimden söz edi-
yoruz. Daha gençseniz ve sağlıklıysanız, iyi
besleniyor ve iyi genlere sahipseniz çocuğu-
nuz da iyi genlere sahip olabilir (çünkü gen-
lerin yarısı da babadan gelmektedir); böyle-
ce zaman zaman hamileliğinde içki içen an-
nelerin sağlıklı ve beyni hasar görmemiş
çocuklar doğurmaları mümkündür. Bura-
da fetüsün sağlığını etkileyen tüm faktörleri
bilemiyoruz. Zehirli olduğunu bile bile ha-
mileyken içki içmenin ve her şeyin yolunda
gitmesini ummanın ya da “muhtemelen iyi
genlere sahibim ve muhtemelen bir şey ol-
maz” demenin hiçbir mantıklı tarafı yoktur.
Hamilelikte alınan alkol sigara ya da uyuşturucu
ile nasıl kıyaslanabilir?
Çoğu insan kokain ve eroin gibi ağır uyuştu-
rucuların çocuk gelişiminde en kötü etkiye
sahip olduğunu düşünür. Ancak bu doğru de-
ğildir, hatta durum tam tersidir. Eroin, kokain
ve esrar beyindeki belli reseptörlere bağlı bel-
li moleküller içerir ve beyin üzerinde belli et-
kileri vardır. Bu yüzden bütün vücut üzerin-
de etkileri yoktur. Ancak alkole baktığımız-
da bütün vücut tarafından kolaylıkla emilen
ve farklı bölgelerde farklı etkilere sahip mole-
küllerden oluştuğunu görüyoruz. Alkol bu se-
beple oldukça tehlikelidir ve gelişmekte olan
hücreleri ve beynin oluşumunu etkiler.
Bu yüzden alkol fiziksel olarak görülebilen
doğum kusurlarına sebep olduğu için diğer-
lerinden ayrılır. Yüzde kusurlara, bazı çocuk-
ların el ya da ayak parmak tırnakları olma-
dan doğmalarına neden olmaktadır. Çocu-
ğun elleri birbirinden farklı olarak şekillene-
bilir. Saçlar normal şartlarda aynı yöne doğru
büyürken, FAS’lı çocukların saçları bazen yu-
karı bazen aşağı olmak üzere farklı yöne doğ-
ru büyüyebilir. Bu da alkolün hücreler üze-
rinde ne kadar ciddi etkilere sahip olduğu-
nu gösterir. Eğer kafa derisi üzerindeki hücre-
ler doğru yönlenmemişse, saçın doğru yöne
doğru büyümesini sağlayamazlar.
Tütün de uyuşturucu gibidir
Tütün de hamilelik süresince almamamız ge-
reken bir başka uyuşturucudur ve çocuğunuz
üzerinde sonraları kurtulabilecek olsa bile ol-
dukça ciddi etkileri vardır. Alkol ise tamamen
farklıdır; çünkü vücudunuzdaki herhangi bir
organın neredeyse tamamına yayılacak bir
etkisi vardır ve uzun vadede düşük yapmaya
sebebiyet verir. Kokain ve eroin gibi uyuştu-
rucuların sebep olduğu gelişim sürecinin ge-
cikmesi bir buçuk yıl gibi bir sürede telafi edi-
lebilir; fakat bu durum alkol için geçerli değil-
dir. Çocuklar normal gelişim süreçlerinin bir
hayli gerisinde büyüme hızı gösterirler.
FAS tedavi edilebilir mi?
FAS’lı doğan bir bebeğin geleceği büyük bir
oranda nasıl büyütüldüğüne ve ne çeşit bir
yardım aldığına bağlıdır. Beyin hasarını te-
davi etmenin maalesef bir yolu yoktur ve ha-
sarın kalıcılığı ise süreklidir. Eğer bu çocuklar
ihtiyaç duydukları desteği alsalardı, sözgelimi
sağlıklı bir aile ortamında yasamış ve 6 ya-
şından önce teşhis konma sansına sahip ol-
Hamile iken alkol kullanmak ko-
kain, eroin gibi uyuşturucu kul-
lanmaktan daha tehlikelidir.
29
“
