açan etkenlerin değerlendirilerek, kişiyi uyuşturu-
cu veya uyarıcı maddenin kullanılmasının etki ve so-
nuçları hakkında bilgilendirmeyi, kişiye sorumlu-
luk bilincinin gelişmesine yönelik programların uy-
gulanmasını; kişinin maddeye olan ihtiyacını kont-
rol etmesini, yaşam standardını yükseltmesini, ken-
disine ve topluma yararlı bir birey olmasını sağlama-
ya yönelik yürütülen çalışmaları ifade eder.
Bu kapsamda ne tür çalışmalar yapılıyor?
Evvela uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi kullanan
kişiyle bu alanda eğitim almış, deneyimli uzman
personel çok kapsamlı bir görüşme yapıyor. Bu gö-
rüşmede kişinin ihtiyaçları belirlenmeye, kendisiy-
le ilgili yapılacak çalışmaların ne olacağı şekillen-
dirilmeye çalışılıyor. Yükümlülerle belirli aralıklar-
la bireysel görüşme yapılıyor, diğer kurumlarla -ge-
rek duyuluyorsa sivil toplum kuruluşlarıyla- iş-
birliği içerisinde, yetişkinler için madde bağımlılığı
programı(SAMBA), öfke kontrolü müdahale prog-
ramı, yetişkinler için genel suçlu davranış müdaha-
le programı, çocuklar için alkol ve madde müdaha-
le programı, çocuklar için genel suçlu davranışı mü-
dahale programı vb programların uygulandığı grup
çalışmaları yapılıyor. Yine boş zamanlarının ya-
pılandırılması suretiyle kişinin iyileştirilmesine ve
topluma kazandırılmasına çalışılıyor.
Uyuşturucu bağımlılarına karşı cezai işlemler uygulanıyor
mu veya haklarında hükümverilen bu kişilerin uymak zo-
runda oldukları uygulamalar nelerdir?
Haklarında tedavi ve denetimli serbestlik kara-
rı verilen yükümlülerin, bu yükümlülük kapsamın-
da uymak zorunda oldukları bazı kurallar ve uygu-
lamalar vardır. Mesela bu süreçte şayet ilgili sağ-
lık kuruluşu başka bir uygulama öngörmedi ise şa-
hıs, uyuşturucu ve uyarıcı maddeden mutlaka uzak
durmalı, sağlık kuruluşunun numune vermek üzere
vermiş olduğu randevulara sadık kalmalı, yine de-
netimli serbestlik müdürlükleri uzmanlarınca ve-
rilen rehberlik kapsamındaki görüşmelerine katıl-
malılar. Bu yükümlülüklerine uymayanlar bir defa-
ya mahsus olarak, “Yükümlülüklerine uymaları ge-
rektiği, aksi takdirde dosyalarının müdürlükteki
kaydının kapatılarak gereği için mahkemesine gön-
derileceği, mahkemesinin de kendisi hakkında ha-
pis cezası verebileceği” yönünde yazılı olarak uya-
rılırlar. Kişi, şayet bu uyarıya rağmen yükümlülük-
lerine uymamayı sürdürürse bu sefer dosyanın mü-
dürlükteki kaydı kapatılarak mahkemesine gönde-
rilir. Mahkemede, denetimli serbestliğe ilişkin yü-
kümlülüklerine uymayan bu şahısla ilgili olarak ge-
reğini yapar.
Bu tedbirler çerçevesinde bağımlı ve tedbir uygulanan kişi-
lerde nasıl değişimler gözleniyor?
Uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi kullananların uyuş-
turucudan arındırılmasında en önemli faktör şah-
sın maddeyi bırakabileceği yönündeki inancı ve bı-
rakabilme iradesinin varlığıdır. Şayet bu yönde bir
inanç ve kararlılığı söz konusu değilse dışarıdan ya-
pılan müdahalelerin gücü ve etkisi çok sınırlı kalı-
yor. Ancak maddeden arınmak, uzak kalmak veya
kurtulmak isteyen kişiler için yapılan her çabanın,
sunulan her emeğin sonucunu olumlu bir şekilde
görüyorsunuz. Denetimli Serbestlik sürecinde on-
larca insanın uyuşturucudan uzak kaldığına, on-
dan kurtulmayı başardığına, denetimli serbestlikte-
ki başarılı uygulamalarla, yaşama umutlarını kay-
betmiş onlarca gencin geleceğe dair planlar kurma-
ya başladığına, evlenip yuvalar inşa ettiklerine hat-
ta madde yüzünden dağılmış, perişan olmuş yuva-
larını tekrar bir araya getirdiklerine defalarca tanık-
lık ettim. Yine annesinin veya babasının madde kul-
lanması nedeniyle anne veya baba şefkatine hasret;
akşam sıcacık sofralarına neşe ve huzur içerisin-
de anne babasıyla birlikte oturmanın hayalini ku-
ran çocukların; çocuğunun yaşam sevincini büyük
bir özlemle hep gözlerinde arayan anne ve babaların
(yakınlarının maddeden uzaklaşmaları nedeniyle)
yüzlerindeki o tarifi, mutluluğu, denetimli serbest-
lik çalışanlarına gayretleri nedeniyle teşekkür ediş-
UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDEYI KULLANANLARIN UYUŞ-
TURUCUDAN ARINDIRILMASINDA EN ÖNEMLI FAKTÖR ŞAHSIN
MADDEYI BIRAKABILECEĞI YÖNÜNDEKI INANCI VE BIRAKABIL-
ME IRADESININ VARLIĞIDIR. ŞAYET BU YÖNDE BIR INANÇ VE
KARARLILIĞI SÖZ KONUSU DEĞILSE DIŞARIDAN YAPILAN MÜ-
DAHALELERIN GÜCÜ VE ETKISI ÇOK SINIRLI KALIYOR.
