Bedbinmizaçlar da-i melalemüstait olanlardır. Kendileri
bedbaht olduğu kadar muhitin de su-i tesir etmekten hali
kalmazlar. Taşkın bir nikbinlik cinnet de olsa herhalde bed-
binlik kadar tatsız ve tuzsuz değildir. Helemutedil bir nikbinlik
dimağın en selimbir hali afiyetin nişanesidir. Nikbin ve neşe-
liler bahtiyar yaşadıkları kadar muhitleri içindemüfit olurlar.
En büyükmanialar karşısında yılmayan bu seciyeler er geç
umduklarına kavuşurlar. Bedbinlik bir şahıs içinde, bir heyet
için de felakettir. Ortada hiçbir şey yokken daima istikbalinin
bir karanlığamüncer olması endişesiyle yaşayan ne kadar
biçareler tanırız ki korkaklık ve ihtiyarlık onları ölümden kur-
taramadı. Hemkendisini rahat huzur-ı vicdan duymadan hem
de kimsenin yüzünü güldürmeden göçtü gitti. Hâlbuki nikbin
ekseriya cesurdur. Enmeşumakıbetlerden fütur getirmez,
zaten bu cesaret onu böyle akıbetten uzaklaştırır. Ölünceye
kadar mesuttur. Öldükten sonra yadı bile neşelidir. Ümit ve
cesaret cümle-i asabiyenin pek eski keşfolunmuş, fakat son
zamanlarda yeniden takdise başlanılmış bir ekseridir. Onu
kaybeden şahsında, milletin de vay haline.
Mazhar Osman
Sıhhatte Çocukların Beslenmesi, Çocukların Gıdası
Enmühimmesele sütlerinevsafıdır. Veremli ineklerin sütüyle
çocuklaraverembasilleri geçtiği gibi yeşil otlar ve lahanalar-
la beslenen ineklerin sütü çocuklarda hazımbozukluklarına
mucipolur. Sulandırılan sütlerle tifo, koleragibi ağır hastalıkların
mikropları geçebilir.
Sütten sonra tehlike cihetindenetler gelir. Zira etler süratle
bozulabilir. Veböylebozuketler her nevi bakteriler içinüreme
yerleri teşkil eder. Bu sebeplerdendolayı çocuklara eti yalnız
pişmiş veya kızarmış olarakvermeli vemenşei pekeminolma-
yan sütleri katiyen açıkolarak içirmemelidir.
Buhatalardanbirincisi memedenkesildikten sonra uzunmüd-
det sütlebeslemeyedevametmektir. Yedinci vesekizinci aylar-
dan itibaren çocuklara süt ileberaber ıspanak, elma ezmesi ve
sairegibi sebzeler, et suyuna çorbalar verilmezse çocuklar gerçi
zahiren şişmangörünürler, fakat kuvvetsizdirler. Zirakemik
teşkili içinelzemolan fosfatlardanmahrumkalmıştır.
İkinci hata her sinde çocuklara tatbikolunanmünhasırannebatı
tagdiyedir. Hayvani albüminolmadan çocukne ruhennede
cismen inkişaf edemez.
Hakikatenbir yaşındavedaha büyükolupmünhasıran sütle
beslenen çocuklarda aşikâr sıskalık (raşitizm) alametlerini
vemünhasırannebati gıdalarla beslenen çocuklarda tefrik-i
tagaddi hallerini her güngörmekteyiz.
Etlebirliktenebat-i ağdiye (sebze,meyve) dahi etler gibi lazım-
dır. Bir yaşındanevvel sebzeleri inceunlar halindemeselaet su-
yuna irmik, napyoka, yulaf unları ilaveederekçorbahalindeve-
ririz. Çocuklara fazlamiktardasüt, et, yumurtaşeklindekuvvetli
hayvani albüminler verdiğimiz zamanbuçocuklarınkuvvetlenip
şişmanlayacakları yerde, zayıfladıklarını, sarardıklarını görüyoruz.
Cümle-i asabiyelerimüteheyyiç, etleri gevşekoluyor. Veneşvü
nemalarında tevakkuf görülüyor. Buhaller verilenhayvani gıda-
larla, hazmkabiliyeti arasındakimuvazenesizliğindelilidir.
Bugibi vakalarda hayvani albüminleri derhal hadd-i asgariye irca
ederek fazlamiktarda tazeveyeşil sebzeler, bilhassa ıspanak,
yeşil salatave sebzeler verilmelidir. Bu tarzda hareket edilirse
çocuktaki marazi asabiyet ve solukluk süratle zail olur. Ve fart-ı
tagaddinindegıdasızlıkkadarmuzır olduğu aynengörülüyor.
Çelimsiz iyi beslenmemiş çocukları kuvvetli dediğimiz yani et,
süt, yumurta ilebeslemek alelıtlakdoğrudeğildir. Çocuğunmi-
desi buyemekleri hazmedebilecekmi?Evvelaonudüşünmeli
ve tereddüdemucip ahvalde tabibin reyinemüracaat etmelidir.
Çocuknekadar ufakvenekadar zayıfsagıdalarınkabiliyet-i
hazimesineoderece itina lazımdır. Mesela lahanalarınenvaı iyi
pişirilmezse fasulye, nohut, baklagibi kuru sebzeler ezmeha-
lindeverilmezse çocuk içinhazmı güçtür. Kezalikaçıkmeyve-
lerdeböyledir. Nasıl kahillerdeyemeklerin tenevvüne ihtimam
ediyorsak çocuklarda da aynı ihtimamı göstermekvebu suretle
iştihasını arttırmakmecburiyetindeyiz.
Çocuklara her nevi gıdayı takayyütlerleverebiliyoruz. Fakat
meşrubat içinmeseleböyledeğildir. Mesela alkol ve alkollü
meşrubatınkaffesi çocuk içinmemnudur. Kahveve çayyalnız
büyük çocuklaravebunlara da suluolarakverilebilir.
(devam edecek)
Ümit ve Cesaretin
Tedavideki Büyük Rolü
Hilal-i Ahdar, 30 Mart 1341 (1925), C.1, No: 5, S. 35
yesilay.org.tr
99
YESiLAY
•
MAYIS
2014
