5 / 84
Çocuklar ne izliyor?
Çocukların belli bir yaşa kadar ekranla tanışmaması, sonrasında ise sınırlı za-
man dilimi içerisinde ve ihtiyaç halinde bilgisayar, tablet gibi araçları kullan-
masını özellikle belirtiyoruz. Çocuğun zihinsel, psikolojik ve fizyolojik olarak
gelişimi açısından uzmanların önemli bulduğu bu konunun çokça nedenleri
bulunmaktadır. Bunlardan biri de ekran karşısında içeriği ne olduğu belli ola-
mayan ve çocuğun maruz kaldığı reklamlardır. Markaların pazarlama iletişi-
mi stratejisinde çocuklar önemli bir konumdadır. Tüketim çağında, her tür-
lü mecradan, akıl almaz yöntemlerle ürün ve hizmetlerin satış ve tanıtımına
yönelik pazarlama yapılmaktadır. Giyimden gıdaya, oyuncaktan teknolojiye
kadar birçok alanda çocuklar için özel ürün ve hizmet çıkaran markalar, pazar-
lamalarını da anne-babalara yönelik değil, çocuğa yönelik yapmaktadır. Hatta
yetişkine yönelik pazarlama dahi çocuğu etkileme üzerinden yapılmaktadır.
Elbette bunun etik kurallarını sorgulamak gerekir. Ancak her şeyden önce me-
sele; çocuğun zaten içeriğinden tam mutmain olunmayan çizgi animasyonlar
ve filmleri izlemesinin yanında aralarda çıkan, çocuğa neler verdiği bilineme-
yen reklamları izlemesinde anne-babanın rolü.
Zira henüz soyut düşünce yeteneği gelişmemiş çocuklara anlamlandıramaya-
cağı mesajlar vermesi, reklamı yapılan ürünün çocuğun psikolojik ve fiziksel
gelişimini olumsuz etkilemesi, çocuğun ekonomik olarak aileyi zorlamak is-
temesi, çocuğun doğasına, yaşına aykırı ürünlerin olması reklamların tehlike-
lerinden sadece birkaçı… Endüstrinin bu pazarlama çarkı ve macerası devam
edecek, belki ülke politikalarına yönelik etik değerler gözetilerek yaptırımlar ve
sınırlandırmalar yapılacak ama çocuk bilgisayar, tablet oyunlarında, TV’de, dı-
şarıda reklamlarla hep karşılaşacak. Ebeveyne düşen görev önce bu kadar fazla
tüketim çılgınlığı mesajlarına karşılık kendilerinin model olması, bilgilenmesi
ardından çocuğu doğru ve ölçülü yaşama konusunda terbiye etmesi.
Dergimizin bu sayısında reklam ve çocuk ilişkisini ele aldık. Çocuklara reklam
izletilmeli mi, reklam içeriği çocuğa nasıl açıklanmalı, olumsuz etkilerinden
çocuk nasıl korunmalı, subliminal reklam çeşitleri, ülkemizde çocuklara yö-
nelik reklamlarla ilgili düzenlemeler ve uygulamalar, reklam ve çocuk hakları
ilişkisini Ağustos sayımızda konunun uzmanları eşliğinde detaylıca işledik.
Sağlık, kültür ve yaşam sayfalarımızda da keşfetme duygunuzu, heyecanınızı
pekiştirecek yazıları ve röportajları keyifle okuyacaksınız.
Bu vesileyle, Ağustos ayında idrak edeceğimiz mübarek Kurban Bayramını-
zı tebrik eder, yakınlaşmanın adı olan “kurban”ın sevdiklerinizle ilişkilerinizi
daha da güçlendirmesini, sağlıklı bir bayram ve bir ömür geçirmenizi dilerim.
Her şeyden önce asıl tartışılması gereken konu; çocuğun zaten
içeriğinden tam mutmain olunmayan çizgi animasyonlar ve
filmleri izlemesinin yanında aralarda çıkan, çocuğa neler verdiği
bilinemeyen reklamları izlemesinde anne-babanın rolü.
Prof. Dr. Mücahit Öztürk
Yeşilay Genel Başkanı
Başkan'dan...
AĞUSTOS 2018 5