81 / 84
Dikkat ettiğimiz mücadele esaslarından biri de lağımların tat-
hiratıdır. Her evi kontrol etmek suretiyle nasayih-i sıhhiyenin
tatbikini temin ediyoruz. Sebze bahçelerinin irva ve ıskası, ça-
yırlara yoncalara su vermek usulleri, değirmen bentleri ıslah
edilmiştir. Mücadele komisyonunun emrinde yedi doktor, on
altı küçük sıhhiye memuru, bir mühendis çalışıyor. Ayrıca şehir
emanetinin dört doktoru da mücadeleye iştirak etmektedir.
Ankara etrafındaki on beş kilometre mesafe dâhilindeki köy-
lerden yirmi beşi sıtmadan mustariptir. Buralarda, küçük sıh-
hiye memurları ve seyyar doktorlar marifetiyle mücadelemizi
idare ediyoruz. Ayrıca merkezde büyük bir laboratuvarımız,
hastane dâhilinde yirmi beş-otuz yataklı dairemiz mevcuttur.
Ankara etrafında başladığımız mücadele diğer vilayetlerde ya-
pacağımız mücadeleler için esas ve numune olacaktır. Bunun
için sarf ettiğimiz para da çok bir şey değildir.
Vekâlet gelecek sene için daha vasi projeler ihzar etmektedir.
Yugoslavya’da, Üsküp şehrinde olduğu gibi bizde de bu müca-
dele için hususi bir müessese ve müdüriyet-i umumiye teşkili
düşünülüyor. Sıtma mücadelesiyle Cemiyet-i Akvam da ala-
kadar olmuş ve tetkikat yapmak için bir mütehassıs gönde-
receğini bildirmiştir. Şimdiki halde biz sırf kendi yağımızla kav-
ruluyor ve mücadelemizde er geç muvaffak olacağımıza iman
ediyoruz”
Hilal-i Ahdar
Doktor Osman Şerafettin Beyefendi gibi daha birçok mücade-
lelerin başında muvaffakiyet göstermiş kıymetli bir mütehas-
sısımızın şu beyanatı bütün karilerimiz tarafından memnuni-
yetle karşılanacaktır. Sıhhiye vemuavenet-i içtimaiye vekaleti,
muhteremmütehassısımızı muvaffakiyetlerinden dolayı tebrik
ederken halkımızın da bizzat ufak tefek bataklıkları kurutmak,
ağaçları çoğaltmak sıtmalıları tedavi ettirmek suretiyle hükü-
mete zahir olmalarını temenni ederiz.
Kokain Tehlikesi
Tahribatında millet ve cins tefrik etmeyen zehirlerden biri
de kokaindir. Son seneler zarfında beşeriyeti tehdit eden bu
mühlik zehrin memleketimizde de taammüme başladığını işi-
tiyoruz. Kuule karşı açılan mücadele ne kadar umumi ve bey-
nelmilel ise bunlara karşı da aynı surette şümullü bir cidal aç-
mak medeniyet dünyasının müşterek menafi-i iktizasındandır.
Günden güne daire-i tahribini tevsi eden hanümanlar söndü-
rücü zehirleri bilhassa genç nesle tanıtmak, onun fenalıklarını
teşrih ve tavsif etmek Tababet-i Ruhiye mütehassısları için bir
borçtur. Türk Ocağı ve Tababet-i Akliye Cemiyetlerinde yapmış
olduğum muhasebeleri Hilal-i Ahdar sütunlarında da tekrar
etmek suretiyle uhdeme terettüp eden içtimai vazifemi ifaya
cehd edeceğim.
Her şeyden evvel itiraf edeyim ki benim bu hususta gördük-
lerim pek azdır. Meseleyi tamamıyla tenvir etmekten pek aciz
olduğumu da ayanen biliyorum. Yalnız, görülen felaketi tekrar-
lamak bile onun tenviri içinmühimbir şey olduğunu bildiğim için
buna cesaretyab oldum. Kokain mevcut muhaddirlerden biridir.
Afyon nasıl şarktan garba doğru nüfuz etmişse, kokain de bu-
nun aksine olarak garptan şarka doğru intişar etmiştir. İnsan-
ların tarih-i kadimden beri terennüm ettikleri bir kaside vardır.
Mest olmak. Temenni ettikleri bir arzu vardır. Hayatın elemini,
kederini unutmak. Koştukları bir yer vardır. Gülmek, kederden
aileden uzak kalmak. İşte bu insanlar da muhaddirlerin istima-
linin nüvesini teşkil eder. Eski feylesoflarda gördüğümüz bütün
arzuları biz daima bu yolda görürüz. Şairler tebessümden ziya-
de kahkahayı, neşeden ziyade çılgınlığı istemişlerdir. Ve onu da
ancakmuhaddirlerde bulmuşlardır. Alkol vemorfin, afyon, haş-
haş gibi. Ve bunu bulduktan sonra onu göklere çıkaracak kadar
methetmişlerdir. Mesela meşhur İngiliz şairi Tomade Gunes ile
Fransız şairi Bodler, Fransız edibi Varlen, Mapusan ilh…” nin tat-
tıkları eter, alkol afyon için yazdıkları mersiyeler hiçbiri güzellik
için yazılmamıştır. Ve bu cihet zannederim muhaddiratın itti-
saında pek mühim bir amil olmuştur.
*Hilal-i Ahdar, YeşilayCemiyeti’nin ilk ismidir. Aynı zamanda 1925 yı-
lındanbuyanayayınlananYeşilayDergisi’nedeadını vermiştir.
Hilal-i Ahdar, 13 Mayıs 1341 (1925, C:1, N:7 S:50)*
KOKAİN, TAHRİBATINDA MİLLET
VE CİNS TEFRİK ETMİYOR
yesilay.org.tr
81
YEŞiLAY
•
OCAK 2016