16 / 84
R
RÖPORTAJ
Rol modele neden ihtiyacımız var?
Çocuklar büyürken taklit yöntemiyle hayata hazırlanır. 3 ya-
şında taklit dönemi vardır, 4yaşından sonra da kural öğrenme
dönemi başlar. Kural öğrenme döneminde anne-babalardan
kuralları öğrenirler. Onları yetiştiren kişilerde kurallı eğitim
zorunludur. Çünkü çocuk doğruları yanındaki kişilerden öğ-
renir. Daha sonra çocukluktan oyun çağına geçtiğinde, kurallı
öğrenme sosyal çevre ile devam eder. Anne-babanın yerini
kreş, anaokulu öğretmeni, arkadaşlar ve diğer çevre alma-
ya başlar. Burada da yine kurallı öğrenme vardır. Ön ergenlik
döneminde de kurallı öğrenme devam eder. Ergenliğe geçiş
döneminde çocuk artık, taklitle, kuralla öğrendiklerinin üzeri-
ne, kişiliğinin temel taşlarının üzerine diğer taşları da koymak
için bir rol modele ihtiyaç duyar. Bu bilinçli bir tercih değildir.
Kişi farkında olmadan birine benzemeye, biri gibi olmaya, biri
gibi yaşamaya çalışır veya birinin hayatında var olan şeylerin
kendi hayatında da olmasını talep eder. Bir süre sonra etra-
fında bulunan kişi veya kişilerden birini rol model olarak seçer
ve farkında olmadan onun gibi yaşamaya başlar. Rol model
gelişimsürecinin bir dönemidir ve ergenlik döneminde başlar.
Yetişkinlik döneminde ve sonrasında da devam eder.
Rol modelin eksikliğinde nasıl sorunlar yaşanır?
Bir kız çocuğu anneliğe hazırlanacaksa, annesine ihtiyacı var-
dır. Ama annesi yanında yoksa, vefat etmişse bunu başka ki-
şilerin hayatındaki örneklerden de alıp, kullanabilir. Burada rol
model dediğimiz kişi farkında olmadan o davranışları öğrenir
ve sanki kendi davranışlarıymış gibi yapar. O yüzden de rol
model eksikliği diye bir durum söz konusu değildir. Rol mo-
del yokluğu olduğu zaman asıl sıkıntı ortaya çıkar. Rol model
yoksa kişi kendi yapısıyla diğer bireyde var olan durumu bir-
leştirerek yeni bir model ortaya çıkarabilir.
PSİKOLOG VE AİLE DANIŞMANI ÖZGÜL PİYADE BOZKUŞ
doğru rol modelleri seçer
Birey kendini değerli hissederse
yesilay.org.tr
16
YEŞiLAY
•
ŞUBAT 2016
DOSYA
Psikolog ve Aile Danışmanı Özgül Piyade Bozkuş, bireylerin neden rol modele
ihtiyaçları olduğunu anlattı. Bozkuş, “Çocuklar rol modelde doğru insanlarla
karşılaşırsa, kendi yaşamında da doğru hayatı yaşama imkanı vardır” diyor.