69 / 84
T
Türk kültüründe çay önemli bir yere sahiptir. Misafirperver
Türk insanı konuğunu çayla karşılar, çayla ağırlar ve yine
çayla uğurlar. “Bir çayınızı içmeye geleceğiz” diye kalıplaşmış
bir söz vardır örneğin. Bazen de “Birlikte bir çay içelim mi?”
diyerek hayırlı bir teklife vesile olur çay. ‘Çay sohbeti’ de di-
limize yerleşmiş bir başka sözdür. Çay deyince akla gelen,
onun en yakın arkadaşlarından simitle olan muhabbetini de
unutmamak gerekiyor elbette. Çay-simit ikilisinin uyumu,
ağızlarda bıraktığı tat bir başkadır.
Beş bin yıllık bir geçmişe sahip olan çay, bilinen en eski bit-
kilerden biridir. Tavşan kanı çay, kıtlama çay, paşa çayı gibi
farklı çay türlerinin yanında çam demlemek, çay vermek
gibi deyimlere ve çay bardağı, çay fincanı, çay kaşığı, çay
takımı, çaydanlık gibi malzemelere de ismini veren bu bit-
ki, semaver kullanımı başta olmak üzere birçok kültüre de
vesile olmuştur.
Sunumu da önemli ve özel
Çay, Türk kültüründe çok sevilen bir içecektir ancak çay ka-
dar onun sunumu ve içimi de özeldir. Çaya özel olarak tasar-
lanan çay bardağı çoğu kişi için çay içmenin keyfini yaşatan en
önemli unsurdur. Çoğu kişi için özellikle de çay tiryakileri için
çay, sadece çay bardağında içilir ve böyle keyif verir. Çayın
kendineözgü rengi görülerekvebardakeldekavranıpyudum-
lanarak içilen bir çay tiryakileri içinvazgeçilmez bir keyiftir. Çay
bardağının kendine özel formu kıvrımlı hatları ve ince belli ol-
ması ona ayrı bir güzellik katar. Bardağı ince belinden kavrayıp
çayı yudumlamak ve bunu yaparken de sohbet etmek Türk
insanı için en keyif verici sosyal aktivitelerden biridir.
Geleneksel ince belli çay bardağı formu eşsiz bir Türk tasa-
rım örneğidir. Kıvrımlı formuyla davetkâr, şeffaf olmasıyla
yalın ve sade bir tarza sahip olan bu tasarımda ince ayrıntılar
gizlidir. Çay bardağının ortaya doğru incelmesi yani ‘ince belli’
olması onun tutuluşunu kolaylaştırmak, sıcaklığını avuç için-
de hissedilmesini ve tortusunun dibinde kalmasını sağlamak
için düşünülmüştür. Şeffaf oluşu çayın deminin ayarlanması-
na, formu ise çayın sıcaklığını uzun süre muhafaza etmesine
yardımcı olur.
Son yıllarda ince belli çay bardağına alternatif birçok tasarım
yapılsa da ince belli çay bardağı birçok kişinin beğenilerinde
ve seçimlerinde vazgeçilmez olmaya devam ediyor.
yesilay.org.tr
69
YEŞiLAY
•
AĞUSTOS
2016
Taze demlenmiş çayın kokusuyla
gözümüzü açıp, güne bir bardak
sıcak çayla başlamayı, beş
çaylarını veya yemek sonrası
bütün aile bir aradayken
yudumlanan akşam çaylarını kim
sevmez ki? Bu lezzete estetik
katan unsurlardan biri de, çayı en
güzel haliyle gösteren bardağıdır
kuşkusuz…
BELIT ŞENOL