57 / 84
T
Türklerde tılsımlı-şifalı gömlek giyme adetinin İslamiyet’ten önce
var olduğu söylenir. Osmanlı padişahları da savaşta zafer kazan-
mak, şifa bulmak, nazardan korunmak için bu gömlekleri giyerdi.
Üstünde Kuran’dan ayetler ve kûfi yazılar bulunan bu gömleklerin
kişiyi hastalıklara, türlü kötülüklere karşı koruduğuna, hastalara
ise şifa verdiğine inanılırdı.
Kahramanmaraş’tayaşayanFatmaBayazıt,TopkapıSarayı’ndabulu-
nan87tılsımlıgömlek,yaka,takkeveyazılıörtülerdenoluşanyaklaşık
100 parçayı içeren padişah elbiseleri koleksiyonunu görünce tılsımlı
gömlekyapmayaniyetlenmiş. “OsmanlımotiflerineveTürkkültürü-
nemerakımvar” diyen Fatma Bayazıt, 10yıldır tılsımlı gömlek tasar-
lıyor veüretiyor. İlkolarakkırkyama tekniğini öğrenerek işebaşlamış.
Arkadaşı NurtenZabun’un teşviki ilekaftanyapmayabaşlamış.
Bayazıt, giyilebilen değil, duvara asılan hat vemotiflerle bezeli göm-
leklereyazı yazabilmek içinKurankursunagitmiş. Hattat dedesi Hacı
Hüseyin Avşar’ı özlemle yad ederken, kendisini ise hattat olarak ni-
telemiyor.
Üstüne yazı yazabilmek için pamuklu ve keten ham kumaşları;
ceviz ve soğan kabuğu, zerdeçal, ıspanak, dut, vb. ile boyuyor.
Örneğin, ceviz kabuğu ve zerdeçalla hardal sarısını; soğan ka-
buğu ve zerdeçalla ise koyu bir taba rengini elde ediyor. Ayrıca
tekstil boyaları da kullanıyor.
YAPIMI ÜÇ-DÖRT AY SÜRÜYOR
Yaklaşık 180 parçayı birleştirerek oluşturduğu gömlekler; ayet ve
hadisler, Esma-ül Hüsna, tezhip, semboller ve süslemelerle bezeli.
Kırkyama tekniğiyle parçaların birleşmesi, adeta ona, sırrı çözül-
memiş bir hazinenin gün yüzüne çıkması gibi geliyor.
Nazardan koruyan Felaknas Suresi, Ayet-el Kürsi ile Fetih Suresi’ni
sıklıkla kullanıyor. Farklı kumaşları bir arada kullandığı gömleklerde,
bazen çıkış noktası aileden hatıra 100 yıllık bir sırma işi oluyor, ba-
zen de anlamını kavradığı bir ayet…
Fatma Bayazıt’ın, her birinin yapımı üç-dört ay süren tılsımlı göm-
lekleri adeta farklı bir alemindiliylekonuşuyor. Görenler bir daha, bir
kez daha görmek istiyor.
yesilay.org.tr
57
YEŞiLAY
•
MAYIS 2016
Fatma Bayazıt 10 yıldır tılsımlı gömlek tasarlıyor.
Duvarda yer alan renkli kaftan ilk yaptığı işlerden.
Tılsımlı gömleğe Allah’ın isimleri yazılmış; ortasına ise
eski bir sırma işli kumaş eklenmiş.