81 / 84
HAZİRAN 2017 81
Eniyisiİzmirhavalisindeçıkanafyonmemleketimizinbirmahsulüdür.
Afyonhaşhaşdenilennebatınusaresidir.Haşhaşbaşaklarınayapılan
çizgilerdensızanmaddetoplanır,pekyüksekbahailekomisyonculara
satılır.ŞüphesizonlardahamüthişbirfarklaAvrupafabrikalarına
satarlar…
Afyonunbizzatkendisihekimlikteçokkullanılır.Enşiddetliağrıları
keser.Amelleridurdurur,uykugetirir,sıkıntılaraçokiyitesireder.
Hekimlikteafyondanbirçokmüessirmaddelerçıkarılır.Bunların
enmarufumorfindir.Morfinşibhikalavi(alkoloid)yanienmüthiş
zehirlerdendir.Tababettebirçokzehirlerdenazmiktardakullanılmak
şartıylaistifadeedilir.Eczanelerdemavidolaplariçindekiküçükşişeler
hepmorfinebenzeyenzehirlerledoludur.Fakatbuzehirlernadirenve
lüzumgörüldükçetıbbimiktarkullanılırsaenmüessirilaçlardandır.
Uzunmüddetkullanılırsamüzminbirtesemmümarızaları,yanisarra
(şiddetliacı)biritiyathâsılolur.Miktarmuayyendenfazlaolursapek
çabukfenalıkverir,hattaöldürür.
Morfinhekimlerineliayağıdır.Enşiddetliağrılarıbirikisantigramlık
şırıngailekeserler.Kumsancılarında,kemikkırıklarında,hınak-ısadr
(difteri)ağrılarındakendiniyerdenyereatanhastaşırıngayımüteakip
üçbeşdakikaiçindedünyayayenigelmişgibiolur.Bukadarfaydalı
ilaçlüzumundakullanılmayıpdakeyifvasıtasıolursapekbüyük
bedbahtlıklarasebepolur.
İnsanınkolaylıklamorfinealışabilmesindenmorfiniptilasınınne
felaketolduğunutakdirettiğindenhekimlermüthişağrılariçinde
kıvrananbirhastayaoandabilemorfinyapmaktatereddütederler.
Heledahaküçükbirağrıiçinikincidefayapılmasınıyalvaranhastadan
buşırıngayıesirgerler.Morfintiryakilerinesorunuz,yüzdedoksan
dokuzuilkşırıngayıbirağrısındankurtarmakiçinhekiminyaptığını
söylerler.Dahailkşırıngahastayabirneşe,iyilikhissiverir.Hastaların
çoğubuhoşduygununtekrarıiçinadetayalancıktanağrılaricat
ederler.Hekimdenyüzbulamazlarsabaşkaçarelerebaşvururlar.Ecza
depolarından,eczanelerdenkutuilemorfinveşırıngasatınalırvekendi
kendilerineşırıngaetmeyebaşlarlar.Hergünikişırıngatayinleriolur.
Birmüddetsonrabumiktarilkduyguyuvermeyekifayetetmez,ikiüç
misliarttırır,gündengünezehrealışır.Artıkonkişiyidiyar-ıademe
göndermeyekafibirmiktarbileonudoyurmazolur.İlkgünküneşeve
zindeyideğilbirazadamlığınıbulabilmekiçinmorfindenistimdateder.
Oolmayıncaneyer,neuyur,neçalışır,neistirahatedebilir.İkikişiile
yarımsaatkonuşuyorkenvücudunmorfinihtiyacıherdakikabeynini
tırmalar.Def-ihacetkastıylasıvışarakbirşırıngayaptıktansonrabiraz
dahacanlıvekuvvetliavdeteder.Utanmayalüzumgörmeksizinbir
cemiyetiçindebacağınıkaşırgibieğilerekbaldırına,hattaçorapvedon
üstündenyapanlarbilepekçoktur.
Onbeş gündebir neşrolunur sıhhi ve içtimai içki düşmanı gazete
Cilt:1
1Haziran1341
Pazar ertesi
10Zilkade1343 Numara: 9
MORFİNEALIŞANLAR
-1-
Başmuharriri
Müessisi
DoktorFahrettinKerim
DoktorFahrettinOsman
Hilal-iAhdar*1Haziran1341 (1925)
*Hilal-iAhdarYeşilayCemiyeti’nin ilk ismidir. Aynı zamanda1925
yılındanbuyanayayınlananYeşilayDergisi’neadını vermiştir.