10 / 116
YEŞİLAY 100 YAŞINDA
Yeşilay
10
ŞefikMEMİŞ, Arif Kolay, Şakir Turan
HİLAL-İ AHDARRESMEN
KURULUYOR
Alkolle mücadele edecek olan
bir cemiyet meydana getirme
fikri olgunlaşıp toplumun
çeşitli kesimlerinden büyük
destek görünce hazırlık aşaması
başladı. Vakit, Sebilürreşad, İleri
ve Tasfir-i Efkâr gibi gazetelerin
yayınlarının etkisiyle geniş
bir kitle cemiyet kurulmasına
destek verip görev alacağını
bildirdi. Tababet-i Akliye
ve Asabiye Cemiyeti’nin
koordinasyonunda ilerleyen
hazırlık çalışmaları nihayet
cemiyetin kuruluşuyla sonuçlandı.
“Cemiyetin unvanı” sütununda
“Hilâl-i Ahdar Cemiyeti” yazarken,
“maksad-ı tesisi” bölümünde
ise “İşretin zararlarını halka
anlatmak üzere hutbe ve mev’ızalar
tertibi; risale ve makaleler neşri
ve sâire gibi terbiye-i fikriyeye
hâdim çarelere tevessül etmekten
ve saireden ibarettir” ifadesi
bulunuyordu. “Merkez-i idaresi”
ise “Yeni Postahane arkasında
Âşir Efendi sokağında Kigorkiyan
Apartmanında iki numaralı
dairede” diye gösterilmişti.
Osmanlı arşiv kayıtlarındaki bu
belgenin en önemli kısmı ise
kuşkusuz cemiyetin “tarih-i tesisi”,
yani kuruluş tarihini gösteren
sütundu. Burada tam olarak şöyle
yazmaktaydı: “23 Şubat 1336
(1920). Buradan da anlaşılacağı
üzere Hilal-i Ahdar Cemiyeti,
resmen 23 Şubat 1920 tarihinde
kurularak faaliyetlerine başlamış
oluyordu. Cemiyetin “Heyet-i
İdaresi’nin kaydedildiği bölümde
ise şu isimler vazifeleriyle
birlikte yazılmıştı: “Reis-i Fahri
ŞeyhülislamHaydarizade İbrahim
Efendi Hazretleri, Birinci Reis-i
Sâni (Birinci Başkan Yardımcısı)
100 YILLIK TARİHE BAKIŞ
Türkiye’nineneski sivil toplumkuruluşlarındanolanYeşilay’ın100yıllıkgeçmişinedamgavuran
olaylar, ülkemiz tarihindende izler taşıyor.DöneminŞeyhülislam’ı İbrahimHaydarizade’nin
himayesinde,Dr.MazharOsmanUsmanvearkadaşları tarafından5Mart 1920’de İstanbul’da
“Hilal-i Ahdar”adıylakurulanbucemiyet, asırlıkbir çınar gibi dimdikayaktavekutsal ülküsü
doğrultusundaasırlarcadaayaktakalmayadevamedecek.