23 / 84
yesilay.org.tr
23
YEŞiLAY
•
ARALIK 2016
mayı ve ona uyum sağlamayı tercih eder. Ancak bağımlılı-
ğa sağlıklı uyum geliştirmenin bir yolu yoktur. Bağımlılıktan
ıstırap çeken aile, aynı zamanda bağımlılığı yetiştirmeye ve
büyütmeye başlar. Tüm bu nedenlerden dolayı bağımlılık bir
bakıma bir aile hastalığıdır.
AİLE İÇİNDE HUZUR VE ÖDÜLLENDİRME OLMALI
Aile ilişkileri, toplumsal yaşamın belirlenmesinde öncü bir rol
oynar. Aile içinde gergin ve çatışmalı bir ortamın varlığı,
dürtüsel davranış örüntüsünün bulunmaması, toplum-
sal desteğin eksik olması, aile içinde ödüllendirmenin
yetersiz oluşu, çocukların bağımlılık davranışını edinme-
sinde etkendir. Ailenin maddelere karşı olan tutumu gen-
cin davranışlarını belirlemede çok etkin olur. Örneğin, anne
babanın alkol veya çeşitli ilaçları kullanma alışkanlıkları, çeşitli
sorunlarla karşılaştıklarında bunları çözmede kullandıkları
başa çıkma yolları, ileride gencin de sorunlarla karşılaştığın-
da bunlarla başa çıkmak için çeşitli maddeleri kullanmasında
anne babayı örnek almasına neden olur.
KRONİK ÇATIŞMALARA DİKKAT!
Anne-babanın çocuklarıyla veya kendi aralarında kronik ça-
tışmaların bulunması, alkol veya madde kullanmaya başla-
mada önemli bir etken. Kronik çatışmalar sonucunda sürekli
olumsuz duyguların dile getirilmesi, aile bağlarının kuvvetli
olmaması madde kullanımı ile ilişkilidir. Çoğunlukla olumsuz
duyguların ifade edildiği, sözel ödüllendirmenin eksik olduğu
ailelerde yetişen çocuklar, daha az kendine güvenli olur ve
madde kullanımı karşısında da aynı şekilde güvensiz davra-
nışları sonucunda “hayır” diyemezler.
AİLEDEKİ BAĞIMLI, DİĞERAİLEÜYELERİNİ OLUMSUZETKİLER
Ailenin bir üyesi madde kullanmaya başladığında, bu aile için-
de ciddi sorunlar yaşanmasına neden olur. Madde kullanan
kişinin eve istenmeyen arkadaşları getirmesi ya da onlarla
arkadaşlık etmesi, ev içinde sürekli bir çatışmanın yaşan-
masına neden olur. Ayrıca hırsızlık yapması gibi suça yönelik
davranışların varlığı, ailenin toplumla ilişkilerinin etkilenmesi
ve onların da giderek toplumdan soyutlanmaları sonucunu
doğurur. Bağımlının çeşitli nedenlerle aileye yalan söyleme-
si, aile bireylerine yönelik saldırgan davranışlarda bulunması,
bunların sonucu olarak ailenin baskıcı tutumu, aile içinde git-
tikçe derinleşen yaralar açar.
Bu tanım, alkol bağımlılığı olanbireylerinetrafındaki
kişilereetkileri incelendiğindeortayaçıkmıştır. Örneğin
alkol bağımlısı alkole, kumar bağımlısı kumarhaneye
bağımlı iken, yakınları dabukişilerebağımlıdır. Bir taraftan
insanlar birbirlerinemuhtaçvebağlıyken, öteyandan
eş-bağımlılığınhastalıklı yönleri veacı veren taraflarını
yaşarlar. Bu ilişki hastalıklıdır, çünküaileler bağımlı kişiye
bağımlı olur veadetaonlarınhastalığı ilehastalanırlar. Eş
bağımlılıkkişininkişiliközellikleri, yaşambiçimi, geçmiş
deneyimleri vehastalığınseyri gibi birçok faktörebağlı
olarakkişiyeözel, yavaşvesinsi gelişenbir durumdur.
Yapılanaraştırmalar eşbağımlılığınzor çocuklukdönemi
geçiren, parçalanmışailedengelen, ebeveynlerindealkol
bağımlılığı olan, aile içinde, okulda, sokaktaşiddetemaruz
kalankişilerdedahasıkolduğunugösteriyor. Eşbağımlılığın
tümözelliklerinin temel aldığı sorunözgüveneksikliğidir.
Eşbağımlılığı olanbireyler tamamenetrafındaki insanların
değerlendirmelerinegöreyaşar. Kendi fikirleri, yorumları ve
istekleri adetayoktur. İltifat veövgüleri algılamaktazorluk
çekerler, çünkü içten içekendilerini iyi insanolmadıklarınave
bunları haketmediklerine inanırlar. Eğlenirken, kendilerine
zamanayırırkenveparaharcarkensuçlulukduyarlar. Yanlış
yapmakorkusu ilehiçbir şeyyapamayacaklarını düşünürler.
Eşbağımlılığı olanbireyler eşlerinin/çocuklarınınalkollüyken
yaptıklarındanutandıkları gibi aynı zamandakendilerindede
utanırlar. Sevilmeyeceğini ve reddedileceklerini düşünerek
sevgiyi kazanabilmekadınabirçokhatalı davranışlarda
bulunurlar. Yapılangözlemler eşbağımlılığı olanbireylerde
alkol bağımlılığı olanyakınlardagörülenkalp-damar
hastalıkları, depresyon, gastrit, ülser vebaşağrısı gibi birçok
hastalıkgörülür.
EŞBAĞIMLILIKNEDİR?
ALKOL KULLANANBİR BABA VEYA ANNE,
ÇOCUKLARINA GEREKEN ZAMANI AYIRAMAZ.