17 / 84
Merakvekorkuaşamasındagencinsigaraveyaalkol kullanıpkul-
lanmaması da belirleyici bir faktördür. Zira sigara kullanan gence
“Bu da sigara gibi bir şey” diyerek diğermaddelerin teklif edilmesi
daha kolaydır. Bu nedenle bağımlılık sürecindemücadele edilmesi
gerekenenönemlimaddesigaradır.Sigarakullanmayanlarındiğer
maddeleri kullanma ihtimalleri daha düşüktür. Benzer bir durum
alkol kullanımı için de söz konusudur. Alkol kullanan kişiler, alkollü
oldukları zamanlarda isabetli kararlar veremezvebuesnadaken-
dilerineyapılanmadde tekliflerinedahakolay“Evet” derler.
➥
Alışmavebağımlı olmayadoğru ilerleme
Kişi herdeneme ilebirliktebirdahadenemeyeceğinedairkendine
söz verir. Ancak arkadaş ortamında yapılan tekliflere “Hayır” da
diyemez. Öte yandan madde kullanımını denetleyebileceğini ve
istediği zaman bırakabileceğini düşünür. Çevresinde gördüğü ya
daanlatılanbağımlılargibiolmadığınaveonlarınzayıfkarakterliol-
duklarına inanır.Maddekullanımınınzamanlakendisi içinbir sorun
oluşturduğunu görse de, bağımlı olmadığına dair inancı nedeniy-
le herhangi bir adım atmaz. Bu dönemde ayrıca okula ve sosyal
kurallara karşı başkaldırı kültürü de güçlenir. Mesela bir gencin
madde kullanım problemi zamanla gencin okuldan kaçmasına,
derslere olan ilgisinin azalmasına ve birçok davranış sapmasına
sebep olur. Bu süreçte gençler yetişkin kontrolünden uzak or-
tamlarda vakit geçirmeyi tercih eder. Yetişkin gözetiminden ve
sosyal kontrolden uzaklaştıkça madde kültürü yeni bir yaşam
tarzınadönüşür.
➥
Bağımlılığa teslimolma
Kişi, bağımlı olduğunu fark ettiğinde çevresindeki madde kul-
lanan diğer kişilerin telkinleri nedeniyle bu hastalığın düzele-
meyeceğini vemadde kullanmayı hiçbir zaman bırakamayaca-
ğını düşünmeye başlar. Artık çok geç olduğu düşüncesi, kişinin
tedaviye başvurmasını engeller. Kişi kendini artık bir madde
bağımlısı olarak kabul ettikten sonra ise madde odaklı bir ya-
şama başlar. Yaşamanın tek amacı maddeyi zamanında temin
etmektir. Buaşamadabağımlı kişi gerekli parayı sağlayabilmek
için her türlü suçu işleyebilir.
➥
Tedavi süreci
Madde bağımlılığının kabulü gibi tedavinin kabulü de çok zor-
dur. Tedavinin başlamasıyla da iş bitmez. Zira kişi tedaviye
başladığında sadece maddeyi bırakacağını düşünür ancak ar-
kadaş çevresi, yaşam biçimi ve alışkanlıklarını da değiştirmek
zorunda olduğunu tahmin edemez.
➥
Yeniden bağımlılığa dönüş
Tedavi bittikten sonra bir bağımlı için her şey yeniden başlar.
Öncelikle kişi temiz olduğundan dolayı, zamanla eskiden yaşa-
dığı kötü hadiseleri unutur. Hayatta karşılaştığı birtakım prob-
lemlere çözümbulamadığında bir kez dahamaddeyi denemeyi
düşünür. Sonunda bir gün “Bir kereden bir şey olmaz” diyebilir.
Bu durumda bağımlılık sürecinin bir sonucu olarak her şey tek-
rar en başa döner.
yesilay.org.tr
17
YEŞiLAY
•
HAZİRAN 2016