81 / 84
Bazı etnografların iddiası veçhile elbise vücudu
setretmek ihtiyacından tevellüt etmemiştir. Bilhassa
çocuklar için bedeni hiss-i hicap çıplak yaşayan
akvam-ı ibtidaiyede olduğu gibi tamamıyla yabancı
bir histir. Süt çocuklarının bile tabii bir hisse tabiatıyla
örtülerinden daima tecerrüt etmek istediklerini
görüyoruz.
Bugün dahi mutedil iklimlerde yüksekmedeniyet
derecelerine irtika eden akvamda çocuklar çıplak
geziyorlar ve büyüyüncemuhtelif elbiseler giyiyorlar.
Hindistan çocukları kız erkek çıplak gezerler. Yalnız
kızların önlerinde ufak bir örtü vardır.
İstivai iklimlerden başka Balkanlar’da, Mısır’da,
İtalya veMacaristan’ınmerkeze uzak köylerinde 10
yaşına kadar çocukların çıplak gezdikleri, oynadıkları
görülüyor. Bedeni setretmekten ziyade süs ve vücudu
tezyinmaksadıyla elbise ihtiyacı hasıl olmuştur. Şimali
iklimlerde şedaid-i hevaiyeden tahaffuzmaksadının
da bu ihtiyaca tesiri şüphesizdir. Şu halde elbise
süslenmek ve ısınmakmaksadıyla kullanılıyor. Setr,
ısınmak ihtiyacının temini için zaruri bir keyfiyettir.
Çocuğun inkişaf ve tenemmuvu devamettiği bütün
seneler zarfında elbisemümkün olduğu kadar hafif,
kabil-i nüfuz ve temiz olmalı. Ve neşvü nema halinde
bulunan beden hiçbir tazyik irca etmemelidir. Tabi
ebeveynin arzu ve zevk-i selimi vaziyet-i içtimaileri,
vesait-i maddiyeleri bu hususta büyük birer amildir.
Vücudu layıkıyla ısıtmak için daya-ı hararet-i tenkis
ve tebehhuratamani olmak için elbiseyi her zaman
müsavi derece-i hararette kalan bir hava tabakası
ihata etmelidir.
Bu şeraiti haiz olan kumaşlarmesammatlı, örgüleri
seyrek kumaşlardır. Fanila ve yünler ifrazatı mas ve
tespit etmek, cildi tenbih ve faaliyetini suni olarak
yükseltmek hassasınamalik iseler de çocukların
ciltleri rakik ve hastalık intikali tehlikesi mevcut
olduğundan yün kumaşlar istimali doğru değildir.
Bundan başka yün kumaşları temiz tutmak için sık
sık değiştirmek ve yıkamak lazımdır. Yün kumaşları
ise yıkanmakla çabuk bozulur. Bu sebeplerden de
yün çamaşırlar istimali pahalıyamal olur. Yünlerin
diğermahzuru harareti yeknesak olarakmuhafaza
ettiğinden itiyat tevlit eder. Ve soğuklamalara karşı
vücudunmukavemetini azaltır.
Pamuk ve keten kumaşlar vücudu yün kadar sıcak
tutamazlar, fakat temizlenmeleri kolaydır. Cildi tahriş
etmezler. İfrazatı emme hassası yünden biraz daha
noksandır. Binaenaleyh çocuklar için enmuvafık iç
çamaşırları keten vemesamatlı triko kumaşlardan
mamül olan çamaşırlarda soğukmevsimlerde ve
şimal iklimlerde dış elbiselerini yün ve yarımyün
kumaşlardan intihap lazımgelir. Yalnız çocuğun
cildine yün katiyyen temas etmemelidir.
*Hilal-i Ahdar, YeşilayCemiyeti’nin ilk ismidir. Aynı
zamanda 1925yılından bu yana yayınlananYeşilay
Dergisi’ne de adını vermiştir.
Çocuklarımızın elbiseleri nasıl olmalıdır?
Çocuk
Hıfzıssıhası
Hilal-i Ahdar, 13 Nisan 1341 (1925)*
yesilay.org.tr
81
YEŞiLAY
•
NİSAN 2015