22 / 84
Teknolojinin bu kadar hayatın içinde olmadığı, sonsuz rande-
vu verildiği dönemde yaşayan insanlar var. Teknoloji yerlileri
çok daha fazla risk altında. Teknolojisiz bir hayatı bilmiyorlar.
Şayet erken yaştan itibaren kontrolsüz ve çerçevesiz bir kul-
lanım söz konusu ise çok kolay bağımlılığa dönüşebiliyor.
BEYİN GELİŞİMİNİ ETKİLİYOR
Erken yaş derken 0-2 yaş grubundaki çocukları mı kaste-
diyorsunuz? Ekran bağımlılığı çocuklarda nasıl hasarlara
neden oluyor?
0-2 yaş grubundakilere bağımlılığa dönüşmesinden ziyade
beyne verdiği zarar söz konusu. Bu yaşlarda beyin gelişimi
çok hızlı ilerliyor. Bu dönemde çocukların beş duyu organ-
larını aktif bir şekilde kullanmamaları veya birini kullanmayıp
diğerini daha fazla kullanması beynin gelişmesinde sıkıntıya
yol açıyor. Bu çerçevede baktığımızda ekranla kurulan ilişki-
de 5 duyu organı kullanılmıyor. Göz var, kulak var ama do-
kunmak, tatmak, koklamak yok. Bu organlar çalışmadığı için
beynin gelişmesinde sorun yaşanıyor.
Bir de beynin fiziksel yapısını olumsuz etkileyen süreçler var.
Mesela çizgi filmlerde görüntü 3 saniyede bir değişmesi la-
zım ki çocuğu ekran başında tutabilsin. Ama hayat bu kadar
hızlı akmıyor. Çocuk televizyonda akan hızlı bir hayatı izle-
yince normal ortama döndüğünde afallıyor. Adapte olmakta
problem yaşıyor. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
söz konusu olmaya başlıyor. Hayatın günlük ritmine, yavaşlı-
ğına alışamıyor çocuklar. Ondan sonra sınıfa giren bu çocuk-
lar ders dinleyemiyorlar. Normal bir ilişki kurmak istedikle-
rinde ilişki kuramıyorlar. Her şeyden çok çabuk sıkılıyorlar.
Çünkü çok hızlı geçen sınırsız bir içerik var. Gerçek hayatın
kurallarına adapte olamıyorlar. Gerçek hayat daha yavaş,
her zaman eğlence yok. Zaman zaman acı da, üzüntü de var.
Gerçek hayatta inanılmaz alternatifler yok. Alternatifsiz bazı
şeyler var. Bazı ilişkilerin, mesela anne babanın alternatifi
yoktur. Bunlar göz önünde tutulmayınca insanın kendi içi-
ne dönmesi söz konusu oluyor. İnsanlarla ilişkilerini koparıp
sadece teknoloji ile ilişki kurabilir hale gelmesi söz konusu
oluyor.
ÇOCUK HIRÇINLAŞIYOR, AGRESİFLEŞİYOR
Erken yaşlarda bu tür bağımlılıklar aile ilişkilerini, ruh ve be-
den sağlığını olumsuz etkiler mi?
Pratik anlamda 0-2 yaşlarında çocukları ekrandan uzak tut-
mak çokmümkün olmuyor. Oyüzden ben konuşurken insan-
ların uygulayabileceği şeyleri söylüyorum. İki yaşından sonra
bizhepşunabakarız: Sürenedir, içeriknedir? İki yaşındanson-
ra süre ve içeriği kontrol ettiğimiz zaman verebiliriz. 2 yaşın-
dan 6-7 yaşına kadar günlük yarım saati geçmeyen bir
kullanım tavsiye ediyo-
ruz. Hadi bir saat olsun.
2-6 yaş arasında bir
saati geçmesi çocuğa
zarardır. Bu kullanımdan
kastımız cep telefonun-
dan yarım saat, bilgisa-
yardan yarım saat, tele-
vizyondan yarım saat
kullanım değil tabi
ki. 24 saat içinde
hepsinin yarım saat
kullanımıdır.
RÖPORTAJ
Anne babalar çocuklardan
kurtulmak için çizgi film
açıyorlar. Biri bitiyor, diğeri
başlıyor. Dolayısıyla onların
sürelerini kontrol etmekte
problem yaşıyorlar. Çocuk
hırçınlaşıyor, agresifleşiyor.
yesilay.org.tr
22
YEŞiLAY
•
OCAK 2016
DOSYA