22 / 84
dosya
B
ilinçaltı (subliminal)
çoğumuzun bildiği
ya da duyduğu bir
kavram. Bilincimizin farkında
olmadığı ama davranışlarımızın
yönlendirilmesinde önemli
rol oynayan bir yapıyı belirten
bilinçaltının en önemli
özelliği, bilincimizin farkına
varmadığı olay, ses ve resimleri
kaydetmesi. Psikolojik Danışman-
Pedagog Mehmet Teber, “Siz
beş katlı bir binaya çıkarken
merdivenleri saymıyorsunuz ama
bilinçaltınızda bu sayı biliniyor ve
kaydediliyor. Ya da bebekliğinize
dair anıları bilinçaltı kayıtlarının
arasında bulmak mümkün.
Bunlar nasıl mı gerçekleşiyor?
Gözde, bilimsel olarak ‘fovea
hareketleri’ olarak isimlendirilen
hareketler bulunuyor. Bu
hareketler sayesinde göz,
devamlı çevreyi tarıyor ve aldığı
bilgileri bilinçaltına atıyor.
Biz, bu bilinçaltına gönderilen
verilerin çok az bir kısmını
hatırlayabiliyoruz” diyor. Teber’e
göre; buradaki önemli nokta,
bilinçaltına gönderilen verilerin
karar verme ya da eyleme
geçme aşamasında fikirleri
ve davranışları direkt olarak
etkilemesi.
GIDATERCİHİ ETKİLENİYOR
Teber, bilinçaltının tüm görüntü, ses
ve resimleri kaydetme özelliğinin
1900'lardan itibaren insanları
yönlendirmek için kullanıldığını
söylüyor. Teber, “1957’de market
araştırmacısı James Vicary, sinema
ekranında çok hızlı bir şekilde
parlayanmesajların insanların
FİLM, DERGİ VE
REKLAMLARDA
KULLANILIYOR
Bu araştırmanın ardından ‘bilinçaltı
reklam ve yönlendirme’nin
film, reklam ve dergilerde sık
sık kullanıldığını dile getiren
Teber şöyle konuşuyor: “Mesela
5 Temmuz 1971’de Amerikan
dergisi Time'ın arka kapağında
alkollü bir içki markasının reklamı
vardı. Reklamda bardaktaki buzlar
üzerinde ‘sex’ yazıyordu. Bu
reklam sayesinde markanın 1.5
milyon dolarlık satış yaptığı tespit
gıda tercihlerini etkilediğini
belirtmişti. İlk olarak ‘bilinçaltı
reklam’ (subliminal advertisement)
tanımlamasını kullanmıştı. Vicary,
araştırmasında takistoskop adı
verilen cihazla filmlerin arasına
‘Coca Cola iç’, ‘Patlamış mısır ye’
mesajları yerleştirdi. Bumesajlar
saniyenin 1/3000 (üç binde biri)
kadar kısa sürede görünüyor ve
her 5 saniyede bir tekrarlanıyordu.
Bu filmin arkasından New
Jersey'deki Cola satışlarının yüzde
18.1 ile yüzde 57.5 arasında arttığı
gözlemlendi’ diyor.
REKLAMLARDAKİ
GİZLİ YÖNLENDİRMELERE DİKKAT!
İnci NEŞELİ ÖZOĞLU
Bilinçaltımız biz farkında olmadan tümgörüntü, ses ve resimleri kaydediyor.
Bu da reklam sektörü açısından büyük fırsat yaratıyor. Bilinçaltı reklam ve
yönlendirmenin reklamlarda sık kullanıldığını belirten Psikolojik Danışman -
PedagogMehmet Teber, “Bilinçaltına gönderilen veriler, karar verme ya da
eyleme geçme aşamasında fikir ve davranışları direkt etkiliyor. Gizli mesaj
içerenreklamabeyindahafazlatepkiveriyor.Kimbilir tespitedemediğimizve
bilinçaltımızacinselliktohumlarıekenkaçreklamvar?Buyüzdençocuklarımızı
televizyonlabaşbaşabırakırkenbirazdahadikkatli olalım”diyeuyarıyor.
Yeşilay
22
ÇOCUKLAR REKLAMLARDAN NE ANLIYOR?