20 / 84
BU YÜKÜ BİRLİKTE OMUZLAYALIM
dosya
Dr. Şerife Eroğlu Memiş:
“OSMANLI’DA, CAMİLER,
KERVANSARAYLAR, KÜTÜPHANELER,
ÇEŞMELERYADAHİSARLARI HİMAYE
EDENKADINLARVARDI.”
yapılarak etkili bir Mihrimah
imgesi oluşturulduğunu da
görüyoruz. Vakfiyenin devamında‘
… Dürdane-i sadef-i saltanat,
ferzane-i şeref bahş-i izzet
ve azamet, Fatıma-i ismet ve
Hatice-i iffet, Ayişe-i fıtnet ve
Belkıs-ı fıtret, meliketu'l-melikât,
melikitü'l-melikât, safiyyetu's-
sıfat, semiyyetu's-simat, ikliletü'l-
muhsinât, celiletü'l-muhsinât,
mufizat-i mecari'l-hayrat,
münşiye-i mebanii'l-meberrât,
sâhibü'z- zati'l- celile, zati's-
sıfati'l-cemile, tac-ı ruus-i
esnafi'l- havatin, nur-i uyuni'l-
evladi'l-havakîn, mahdume-i
benati's-selatin, zinde-i havalisi'l-
mai ve't-tîn, rabi'atu'z- zaman…’
sıfatları ile nitelenenMihrimah
Sultan, dindar ve cömert doğası
Osmanlı’da çok etkili bir kurum
olan vakıf geleneğinde hanım
sultanların ne kadar etkin olduğu
hepimizce biliniyor. Mihrimah
Sultan, söz konusu örneklerden
sadece bir tanesi. Onun vâkıfeliği
hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Kanuni Sultan Süleyman’ın
ve Hürrem Sultan’ın tek kızı
Mihrimah Sultan (1522-
1578)’ın, H. 957/M. 1550 tarihli
vakfiyesinde Allah’a hamd
ve Hazret-i Peygamber’e
salat u selam getirildikten
sonra Mihrimah Sultan’ın
vakıf kurma gerekçesi
açıklanmıştır. Vakfiyede; Osmanlı
sultanlarının ve bunların kız ve
erkek çocuklarının şanından
bahsettikten sonra hanedan
üyelerinin çoğuna Allah’ın rızasına
uygun, Peygamberin şefaatine
nail olmak için yüce binalar
yaptırmak, camiler ve medreseler
inşa ettirmek Allah tarafından
kolay kılındı denilmektedir.
Vakfiyede, Mihrimah’ın çekici
bir portresi de dile getirilmiş.
Kendisinden Kanuni Sultan
Süleyman’ın tek ve değerli kızı
ve aynı zamanda en ünlü Sultan'ı
olarak bahsedilmiştir. Bunun
dışında vakfiyede, Mihrimah'ın
vakıf kurucu özelliğine vurgu
gereği müminleri Allah’ın dünyevi
varlığıyla kendisine tanınan lütufla
dolduran örnek bir Müslüman
olarak tasvir ediliyor.
Osmanlı toplumunda hanımların
vakıf işleri yapabilmek için bağlı
olması gereken kurallar nelerdi?
Mihrimah Sultan dışında bilinen
vakıf kadınları hakkında da
kısaca bilgi verebilir misiniz?
Osmanlı toplumunun zirvesinde
hayır işleri, saltanat vakıflarında
somutlaştığı üzere, padişahın
ailesinin ve o sınırlı çevrenin bir
üyesi olan kurucunun kimliğiyle,
ayrıca saray içindeki cinsiyet
ve statüye göre yapılan rol
dağılımıyla belirlenmiş gibi
görünmektedir. 14. ve 17. yüzyıllar
arasındaki saltanat vakıflarının
Osmanlı dönemindevakıf geleneği, oldukçagenişbir alanı kapsıyor.
“Vakıf”uzmanı olanDr. ŞerifeEroğluMemiş ileMihrimahSultanözelinde
Osmanlı’davakıf geleneği üzerinebir görüşmeyaptık.
Mihrimah
Sultan Camii
Yeşilay
20