5 / 8
26 Haziran Uyuşturucu Kullanımı ve Kaçakçılığı ile Mücadele Günü -
ÖZEL GAZETESİ
5
Bunları bilmek hayat kurtarıyor
Çoğu kez çocuklarında madde bağımlılığı ile karşılaşan ebeveynler bilgi eksikliğinden kaynaklı, gerekli
davranışı gösteremiyor veya öncesinde gerekli tedbiri alamıyor. Peki, tehlike çanları çalarken ebeveyn
olarak size ne gibi sorumluluklar düşüyor? Bu aşamada çocuğunuza nasıl davranmalısınız ve öncesinde
diyaloğunuz nasıl olmalı? İşte cevapları…
K
işinin “hayır” diyebilme ve problem çözme gibi
yaşam becerilerindeki eksiklikler madde kulla-
nım riskini artırıyor. Arkadaş grubunda popüler
olmak isteyen ancak kendini ifade edemeyen çe-
kingen bir kişi, cesaretini arttırmak amacıy-
la uyarıcı bir madde kullanmayı tercih
edebiliyor. Bu aşamada genç, arkadaş
grubu içinde kendisine sunulan bir
maddeye “Hayır!” demekte zorla-
nabiliyor. Bu yüzden kişinin ken-
dini tanımaya çalışması, zaafları-
nı bilmesi; öfke kontrolü, stresle
baş etme, “Hayır!” diyebilme ve
problem çözme gibi yaşam be-
cerilerini geliştirici faaliyetlere
yönelmesi oldukça önemli. Ai-
leler bu aşamada çocuklarına
rol model olarak ve diyalogla-
rını arttırarak riskleri minimize
edebilirler.
O’na “HAYIR” demeyi öğretin!
Bağımlılık yapıcı maddelerle ilgili herhangi bir
teklif geldiğinde ona HAYIR demenin kendisi-
ni zararlardan koruyacağını anlatın. Kendisini
baskı altında hissettiği durumlarda ona “sabah
erken kalkmam gerekiyor” gibi makul bir neden-
le teklifi reddedebileceğini söyleyin. Arkadaşı
ısrar ettiğinde konuyu değiştirip farklı bir şey-
den bahsetmeye başlamasını anlatabilirsiniz.
Bu onun risk anındaki davranışlarını net olarak
karşı tarafa iletebilmesini sağlayacaktır.
Teklifte bulunan kişiye “Hayır ben bütün beyin
hücrelerimin yerli yerinde kalmasını istiyorum”
şeklinde mizahi ifadeyle de cevap verebileceğini
belirtin. Bu çocuğunuzun işini daha da kolaylaş-
tıracak, akran baskısından kurtaracak ve HAYIR
demesini kolaylaştıracaktır.
Çocuklarınıza
HAYIR
demeyi öğretebilirsiniz!
Bağımlılıkla mücadelede önleyici sihirli bir kelime: Hayır! Hayır diyebilmek riskli yaş grubu olan ergenlik
dönemindeki çocuklara öğretilmesi zor olsa da zararlı maddelere karşı kapıları kapatan hayati bir
kelime. Bu yaşlarda akran baskısı hisseden çocuklar grup içinde dışlanmamak ve kendini kabul
ettirebilmek için hayır diyemiyor. Fakat ebeveynlere, çocuklara hayır diyebilme becerisini
kazandırmada büyük sorumluluk düşüyor.
Madde bağımlılığı konusunda ailelerin önce-
likle bilmeleri gereken en önemli nokta, mad-
de bağımlılığının özellikle ergenlik döneminde
başlaması. Çocuklar ve ergenler tütün, alkol ve
uyuşturucu bağımlılığına kolaylıkla yakalana-
biliyor. Çocukları ve ergenleri uyuşturucudan
koruma konusunda en önemli etken olarak ise
aile devreye giriyor. Bilinçli ebeveynler, erken
yaşlardan itibaren sergileyecekleri doğru yak-
laşımlarla çocuklarını zararlı alışkanlıklardan
koruyabilirler.
Ona küçük yaşlardan itibaren temel
alışkanlıkları kazandırın
Çocuklarının sorumluluk duygusu kazanma-
larını sağlamak ve zarar verici davranışlardan
korumalarını desteklemek ebeveynin en önemli
görevlerinden biri. Temelde bu davranışları ve
değerleri kazanan bir çocuk ergenlik ve yetiş-
kinlik hayatında kendini tehlikelerden koruma-
sı daha kolay. Ebeveynin kişisel bakım, genel
sağlık, doğru beslenme, düzenli yaşam ve uyku,
düzenli egzersiz gibi temel alışkanlıkları çocu-
ğuna zamanında başarıyla kazandırması kişinin
yetişkin hayatta kendini korumasını ve zararlı
alışkanlıklardan uzak durmasını kolaylaştırıyor.
Çocuğa güven duyacağı, baskıdan
uzak bir ortam sağlayın!
Ailenin görevi, çocuğun ihtiyaç ve taleplerine
uygun baskıdan uzak, kendini ifade edebi-
leceği güvenli bir ortam sağlamak. Yapı-
lan araştırmalar, ebeveynlerin çok katı
kurallar koyduklarında da, çocuklarını
hiç kural koymadan büyüttüklerinde
de çocuklarının ileriki yaşlarda madde
kullanımı riskini arttırdıklarını gösteri-
yor. Bu aşamada ailenin çocuğuna de-
mokratik yaklaşarak ilgi ve ihtiyaçlarına
duyarlı tepkiler göstermesi çocuğun ruhsal
gelişimini destekliyor. Katı olmayan, esnek
sınırlar oluşturarak belirli kurallar dâhilinde
davranmasını sağlamak oldukça önemli.
Sınırları olmadan büyüyen çocuklar di-
ğerlerine oranla ileri yaşlarda çok daha
doyumsuz davranış sergiliyor ve tehlikeli
davranışlara daha fazla yöneliyor. Sizin
bu aşamada çocuğunuzla kuracağınız
ölçülü ve duyarlı diyalog aranızdaki
şeffaflığı arttıracak ve onun zararlı
alışkanlıklardan uzak durmasında
önemli rol oynayacaktır.