6 / 8
26 Haziran Uyuşturucu Kullanımı ve Kaçakçılığı ile Mücadele Günü -
ÖZEL GAZETESİ
6
Bağımlılık:
Bir Beyin Hastalığı
Yapılan araştırmalar,
insanda sağlıklı bir beyin
gelişiminin 5 ila 20 yaş
arasında gerçekleştiğini
ortaya koyuyor. Bu
yüzden bağımlılık yapıcı
maddeler gelişmekte olan
ergen beynini yetişkine
oranla daha fazla etkiliyor
ve beyinde hafıza
çöküşüyle gelen kalıcı
hasarlar bırakıyor. Uzman
Psikolojik Danışman
Uğur Evcin, “Bağımlılık
yapıcı maddeler, beyni ve
onun çalışma sistemini
değiştirdiğinden dolayı
bir beyin hastalığıdır”
diyor.
Y
apılan araştırmalar, insanda
sağlıklı bir beyin gelişiminin
5 ila 20 yaş arasında gerçek-
leştiğini ortaya koyuyor. Bu süreç-
te beynin en son gelişim gösteren
bölgesi ise frontal korteks şeklinde
ifade edilen beynin ön lobu. Bu bö-
lüm özellikle insanın karar verme,
öğrenme ve kontrolle ilgili becerile-
ri için oldukça önemli. Madde kul-
lanımıyla beynin bu bölümü hasara
uğruyor ve işlevini yerine getiremez
hale geliyor.
“Beyinde kalıcı hasarlar
bırakıyor”
Uğur Evcin, “bağımlılık yapıcı mad-
deler, beyni ve onun çalışma siste-
mini değiştirdiğinden dolayı bir be-
yin hastalığıdır” diyor. Bağımlılık
yapıcı maddelerin ergen beynini
yetişkine oranla daha fazla etkile-
diğini belirten Evcin, “Ergen beyni
hâlâ gelişmektedir ve her alanı he-
nüz işlevsel değildir. Araştırmalar
bağımlılık yapıcı maddelerin geliş-
mekte olan beyne verdiği zararın
kısa süreli değil, kalıcı olabileceğini
gösteriyor” diye uyarıyor.
“Madde kullanımı hafıza
çöküşüne neden olur”
Uyuşturucu maddeler zamanla
beynin nöronlarında yeni bir düzen
oluşturuyor ve insanın yaşamdan
daha az keyif almasına sebep olu-
yor. Bu durum beynin karar verme,
öğrenme, hafıza, uyku, duygu ve
davranış üzerindeki kontrolle ilgili
bölgelerini olumsuz yönde etkiliyor.
Kullanıcılarda düşük IQ seviyesi ve
zayıf notların alınmasına sebep ola-
rak, kullanım sonrası kişi söylediği
ya da yaptığı davranışları hatırla-
makta zorlanıyor ve hafıza çöküşü
yaşanıyor. Evcin, “Bu maddeler,
kişinin koordinasyonunu olumsuz
yönde etkilediği gibi, spor ile sü-
rüş yeteneklerini zedeleyebilir ve
sakarlaştırır. Kontrolünü kaybetme
riskiyle karşı karşıya kalan insan-
lar, ne tür tehlikelerle kendilerini
nerede bulacaklarının garantisini
veremezler. Kişide madde kullanımı
zamanla anksiyete, düşmanlık ve
paranoya meydana getirerek süreci
ileri boyuta taşır ve hayati tehlikele-
re zemin hazırlar” diyor.
Rakamlar
korkutu-
yor
Her 10 çocuktan biri
uyuşturucu maddeyi en az bir
kez kullandığını ifade ediyor.
• İstanbul’da çoğunluğu lise bi-
rinci sınıfta okuyan 32.000 lise
öğrencisine bağımlılık yapan
maddeleri az veya çok kullan-
ma durumları soruluyor. Öğ-
rencilerin %45’i sigara, %32’si
alkol ve %9’u ise uyuşturucu
madde ile tanışmış olduğunu
ifade ediyor. Yani, liseli gençler
arasında her 10 çocuktan biri
uyuşturucu maddeyi en az bir
kez kullandığını ifade ediyor.
• Uyuşturucu sadece kişi ve
çevresiyle ilişkili olmamasıy-
la açıklanabilecek bir olgu
değil. Çünkü bu problem; bir
adım sonrasında kişiyi, ailesi-
ni, toplumsal huzuru, devlet
mekanizmasının işleyişini et-
kileyebilecek hem sağlık hem
güvenlik boyutu olan çetrefilli
bir mesele. Yani yolda, sokak-
ta sizin çok iyi yetiştirdiğiniz
çocuğunuz pekâlâ bu mad-
deye bağımlı biri veya birileri
tarafından tehditten tutun da
ölüme kadar bir dizi zararla
karşılaşabilir. Ekonomik boyu-
tu hakeza.
Öğrencilerin % 1,5’i ise
yasadışı bağımlılık yapıcı
madde denemiş. İlk kullanma
yaşı ortalaması 13,8.
• Genel nüfus olarak nite-
leyebileceğimiz
15-64
yaş
aralığında % 51,8’lik oran
bir tütün ürünü denemiş
% 28,3’ü alkol ürünü denemiş,
% 2,7’si de yasadışı bağımlılık
yapıcı madde denemiş. Öğ-
rencilerin % 1,5’i ise yasadışı
bağımlılık yapıcı madde dene-
miş. İlk kullanma yaşı ortala-
ması 13,8.
• Yatarak tedavi olan madde ba-
ğımlılarının yaklaşık üçte biri-
nin 15-24 yaş grubunda olduğu
görülmektedir. Bu vakaların
yaklaşık %40’ı da 25-34 yaş
grubunda yer almaktadır. Bu
da gençler ve erişkinler arasın-
da madde kullanımın sorun ol-
duğuna ilişkin önemli bir bul-
gu olarak yorumlanabilir.
Hap kullanımı, madde bağım-
lılığının yaygınlaşmasının
temel nedenlerinden biri
• Türkiye’de uyuşturucu kulla-
nımı artmaktadır. Bunların ba-
şında da sentetik uyuşturucu
ve uyarıcı haplar gelmektedir.
Hapların gerek kullanım şek-
li gerek doğrudan yol açtığı
neticeler özellikle doğrudan
kana karıştırılan diğer uyuş-
turuculara göre daha cazip
gelmektedir. Bu da gençlerin
uyuşturucuya daha kolay müp-
tela olmalarına sebebiyet verir.
Hap kullanımı, madde bağımlı-
lığının yaygınlaşmasının temel
nedenlerinden biridir.