63 / 84
HAZİRAN 2018 63
su ihtiyacını yüzyıllar boyu
sağlayan su deposu görevini
üstlenmiş bir eser olarak
biliniyor. Sarnıçlar vasıtasıyla,
Belgrad Ormanı ve civarındaki
su kaynaklarından Bozdoğan
Kemeri kanalı üzerinden
“Nymphaeum”, “Zeuksippos
Banyoları” ve “”Büyük Saray”a
su taksimi yapılmaktaydı.
Binbirdirek Mahallesi Piyerloti
Caddesi üzerinde bulunan
tarihi sarnıç, önce eski
belediye konservatuarı, sonra
Eminönü Belediyesi’nin eski
binasının hemen altında yer
almaktaydı. 1910’larda sarnıcın
üzerine Arif Paşa Konağı,
1950’li yıllarda ise Eminönü
Belediye Binası yapılmış. 2010
yılında İstanbul Büyükşehir
Belediyesi tarafından, Eminönü
Belediyesi binasının yıkımı
gerçekleştirilerek tarihi yapıya
zarar verilmeden binanın altında
kalan, yakın zamana kadar
çok bilinmeyen sarnıç ortaya
çıkarılmış. Alan ebatları yaklaşık
45x25 metre, çatı yüksekliği ise
9 metre olan Şerefiye Sarnıcı, 32
adet mermer kolon tarafından
Alan ebatları yaklaşık
45x25 metre, çatı
yüksekliği ise 9 metre
olan Şerefiye Sarnıcı, 32
adet mermer kolon
tarafından destekleniyor.
Yerebatan Sarnıcı gibi,
bu sarnıcın da Bindirdirek
Sarnıcı’yla bağlantılı
olduğu tespit edilirken
bu konudaki detaylı
çalışmalar devam ediyor.
Şerefiye Sarnıcı’nın sekiz yıl sü-
ren restorasyon süreci hakkında
bilgi verebilir misiniz?
2010 yılında İstanbul Büyükşe-
hir Belediyesi tarafından Eminö-
nü Belediye binası yıkılarak, titiz
bir restorasyon çalışması başla-
tıldı. Öncelikle ayakta kalan İs-
tanbul’daki bu en eski Geç Roma
anıtının korunmasında önemli
adımlar atan İstanbul Büyükşe-
hir Belediyesi, mümkün olduğu
kadar, en az ve en iyi müdahale
ile tarihi yapının restorasyonu-
nu gerçekleştirdi. Restorasyon-
da kullanılan yeni malzemeler
yapının mimari ve tarihsel kim-
liği göz önünde bulundurularak
seçildi. Bundan sonra da sarnıcın periyodik bakımı yapılarak,
yapıda kullanılan taş, ahşap ve metal malzemeler gözden geçiri-
lecek. Ayrıca muhtemel bir bozulma olduğunda ya da yapıdaki
elemanların fiziki ve kimyasal durumunu tehdit eden durum-
larda en az ve en iyi müdahale ile sorunlar ortadan kaldırılacak.
Şerefiye Sarnıcı’nın kültürel ve tarihsel önemi hakkında bilgi
verebilir misiniz?
5. yüzyıl Theodosius dönemine ait olan Şerefiye Sarnıcı, tarihe
tanıklık yapmış kültür miraslarımızdan birisi. Tarihin erken çağ-
larından beri İstanbul’un su ihtiyacını karşılayan ve 21. yüzyıla
ulaşarak halen ayakta kalan İstanbul’daki en eski Geç Roma anı-
tıdır. Sarnıcın iç bölümü, sütunlar ve kemer sistemi günümüze
özgün hali ile ulaşmıştır. Sarnıca ilk döneminde olduğu gibi yer
altı suyu gelmektedir. İstanbul’un her dönem önem arz eden
meydanlarında inşa edilen sarayların su ihtiyacını karşılamak
için bir de sarnıçlar yapılıyordu. İstanbul’un Bizans döneminde
oluşturulan ve zaman içinde geliştirilen su şebeke sistemi içeri-
sinde sarnıçlar büyük önem arz ediyordu. Uzmanlar, İstanbul’da
65’den fazla sarnıç olduğunu ifade ediyor. Geç antik çağın İstan-
bul’daki bu en önemli anıtı, dönemin mimari plastiğinin incelen-
mesi bakımından da İstanbul arkeolojisinde ayrı bir yere sahip.
Tarihi eserlerin yeniden hayata döndürülmesi ve şehre kazandı-
rılmasının önemi nedir? Kültür A.Ş. olarak bu konuya bakışınız
ve çalışmalarınız hakkında bilgi verebilir misiniz?
Üç büyük medeniyete ev sahipliği yapmış kadim şehir İstanbul’da
sarnıçlar bunun şahitleri. Sarnıçlar dışarıdan getirilen sular ve
yağmur suları için depo olarak kullanılıyordu. O dönemde bile
yağmur sularının kirlenmeden depolanıyor olması, bu mede-
niyetlerin büyüklüğünü göstermesi açısından oldukça önemli.
Büyükşehir Belediyemiz attığı önemli adımlarla İstanbul’umuzu
önemli bir kültür ve sanat mekanına kavuşturdu. Uzun ve zorlu
bir çalışma ile bu eser yeniden tüm dünyanın hizmetine sunul-
muş oldu. Restorasyon projesi kapsamında sarnıcın üst setinde
yer alan bölüm kültür merkezi olarak işlevlendirildi.
“ŞEREFİYESARNICI,
İSTANBULARKEOLOJİSİNDE
AYRI BİRYERESAHİP”
İstanbul Büyükşehir
Belediyesi Kültür A.Ş. Genel
MüdürüKemal Kaptaner: