29 / 84
olduğunu bilmeyebilir. Ürünlerin
ve maddelerin çoğu üreticiler
ya da kullanıcılar tarafından
değiştirilebilir. Mağazalardan,
çevrimiçi perakendecilerden, gayri
resmi kaynaklardan (örneğin
arkadaşlar, aile üyeleri) veya
“sokaktan” temin edilebilirler. Ürün
gruplarının çeşitliliği zaman içinde
ve farklı coğrafi ve/veya demografik
pazarlara göre gelişmiştir. DSÖ,
ulusal kanunlarına ve halk sağlığı
hedeflerine uygun olarak ENİS’in/
ENİOS'in imalatı, ithalatı, dağıtımı,
sunumu, satışı ve kullanımını
yasaklamayı veya kısıtlamayı
düşünebileceğini kapsamlı bir
düzenleme seçeneği listesini ülkelere
sunmuştur.
Diğer ülkelerdeki uygulamalar
(ABD, Avrupa ülkeleri, Avrupa
Birliği, Uzak Doğu) nasıl?
ENİS yaklaşık 100 ülkede vardır ve
30'dan fazla ülkede yasaklanmıştır.
Ülkeler, ürünlerin sınıflandırılma
şekline bağlı olarak ENİS'e yönelik
bir dizi düzenleyici yaklaşım
benimsemektedir. Mevcut durumda,
bu ürünlere yönelik düzenleyici
hükümler, ülkeden ülkeye farklılık
göstermekte ve uyumlaştırılmış
bir yaklaşım bulunmamaktadır.
FCTC / COP6 kararı ile bildirilen
DSÖ rehberi, insan sağlığını en
üst düzeyde koruma amacını
göz önünde bulundurarak, tütün
ürünleri, tıbbi ürünler, tüketici
ürünleri ya da uygun görülen diğer
kategoriler de dahil olmak üzere
ENİS'i (yasaklanmadığı ülkelerde)
düzenleme amacıyla ülkelere
yönelik tavsiyeler içermektedir.
Halihazırda ülkeler bu ürünleri
)2ő7 MPI MPMĽOMPM
WTIWMÁO VMWO WIZM]IWMRMR
LIR^ OIWMR SPEVEO
tahmin edilememesine
VEĴQIR )2ő7 ĽTLIWM^ ^EVEVPØHØV
ZI IR }RIQPMWM pSGYOPEVHER Y^EO
XYXYPQEPØHØV
&MFLUSPOJL TJHBSB
LPOVTVOEB àMLFMFS BZS
VZHVMBNB ÚSOFĈJ
HÚTUFSNFLUFEJS #JSJODJTJ
FMFLUSPOJL WF TUMNĆ
TJHBSBMBSO TBUĆO
ZBTBLMBZBO àMLFMFS
ĉLJODJTJ FMFLUSPOJL WF
TUMNĆ TJHBSBMBS JMF JMHJMJ
ZBTBM Eà[FOMFNF ZBQBO
àMLFMFS ÃÎàODàTà
FMFLUSPOJL WF TUMNĆ
TJHBSBMBSO àSFUJNJOJ
TBUĆO WF JUIBMBUO
ZBTBLMBZBO àMLFMFS
ENİS, Tüketici Ürünleri, Tütün
Ürünleri, Zehirler, Eczacılık Ürünleri,
Tütünle İlgili Ürünler, tıbbi ürünler
ve tütün taklit eden ve düzenlenme
şeklini içeren ürünler dahil olmak
üzere sekiz kategoriden birinde
sınıflandırmaktadır.
Elektronik sigara konusunda
ülkeler 3 ayrı uygulama örneği
göstermektedir. Birincisi elektronik
ve ısıtılmış sigaraların satışını
yasaklayan ülkeler. İkincisi
elektronik ve ısıtılmış sigaralar ile
ilgili yasal düzenleme yapan ülkeler.
Örneğin, kapalı alan ve reklam
yasakları, vergilendirme, çocuk
ve gençlere satış yasağı. Üçüncüsü
elektronik ve ısıtılmış sigaraların
üretimini, satışını ve ithalatını
yasaklayan ülkeler. Şimdiye kadar
33 ülke elektronik sigaraların
satışını yasaklamış durumdadır. Bu
ülkeler: Arjantin, Bahreyn, Brezilya,
Brunei Sultanlığı, Kamboçya, Kore
Demokratik Halkları, Etiyopya,
Gambiya, Hindistan, İran, Ürdün,
Kuveyt, Lübnan, Mauritius,
Meksika, Nepal, Umman, Panama,
Katar, Suudi Arabistan, Singapur,
Sri Lanka, Surinam, İsviçre, Suriye
Arap Cumhuriyeti, Tayland, Timor
Leste, Türkmenistan, Uganda,
Birleşik Arap Emirlikleri, Uruguay,
Venezuela, Batı Şeria ve Gazze
Şeridi’dir.
72 ülkede elektronik sigaraların
kullanımı ile ilgili düzenlemeler
yapılmıştır. Bu ülkeler: Arjantin,
Avustralya, Avusturya,
Azerbaycan, Barbados, Belçika,
Bulgaristan, Kanada, Şili, Kongo,
Kosta Rika, Hırvatistan, Kıbrıs,
Çekya, Danimarka, Ekvador,
El Salvador, Estonya, Fiji,
Finlandiya, Fransa, Gürcistan,
Almanya, Yunanistan, Guyana,
Honduras, Macaristan, İzlanda,
İrlanda, İtalya, Jamaika, Kenya,
Kuveyt, Lao Demokratik Halk
Cumhuriyeti, Letonya, Lübnan,
Litvanya, Lüksemburg, Malezya,
Maldivler, Malta, Monako, Nepal,
Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç,
Palau, Panama, Papua Yeni Gine,
Paraguay, Filipinler, Polonya,
Portekiz, Kore Cumhuriyeti,
Moldova Cumhuriyeti, Romanya,
San Marino, Senegal, Sırbistan,
Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç,
Tacikistan, Tuvalu, Ukrayna,
İngiltere, Birleşik Devletler
Amerika, Uruguay, Özbekistan’dır.
Arjantin, Kuveyt, Lübnan,
Nepal, Panama, Uruguay ve
Türkiye elektronik sigaraların
satışını, üretimini ve ithalatını
yasaklamıştır. Panama, Singapur,
Suudi Arabistan ve Türkiye
ayrıca ısıtılmış sigaraların da
satışını, üretimini ve ithalatını
yasaklamıştır veya izin
vermemektedir.
KASIM 2019 29