14 / 84
dosya
Y
eşilay, 100 yıla merdiven
dayayan geçmişiyle
dünyanın bağımlılıklar
konusundaki en köklü sivil toplum
kuruluşu olma özelliği taşıyor.
Geçmişin birikim ve deneyimlerini
bugünün koşulları ve dünyasıyla
buluşturan bu köklü oluşum, yıllar
içinde yalnızca ülke sınırlarıyla
kalmayıp dünyanın dört bir yanında
etkili küresel sivil bir hareket haline
geldi. Çalışmalarını toplumun tüm
kılcal damarlarına ulaşarak devam
ettiren ve uluslararası arenaya
taşıyan Yeşilay’ın hikayesi, 1920’li
yılların işgal günlerine uzanıyor.
Birinci Dünya Savaşı’nın sona
erdiği 1918 yılında, Osmanlı
İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri
arasında imzalanan Mondros
Ateşkes Antlaşması, İtilaf
Devletleri’ne “güvenliklerini tehdit
edecek bir durum ortaya çıkarsa,
herhangi bir stratejik noktayı
işgal edebilme” yetkisi veriyordu.
30 Ekim 1918’de imzalanan bu
antlaşmadan sonra Osmanlı
İmparatorluğu’nun başkenti olan
İstanbul, ilki 13 Kasım 1918,
ikincisi ise 16 Mart 1920’de olmak
üzere iki kez işgal edildi. Gazi
Mustafa Kemal Atatürk’ün başı
çektiği Millî Mücadele ile birlikte
ülkedeki düşman işgallerine karşı
mücadele dönemi başlamış oldu.
Bu dönemde, başta İngilizler
olmak üzere işgalci ülkelerin ele
geçirme çabası yalnızca fiili değil
manevi anlam da içeriyordu.
Milli mücadele bilinciyle
güçlenen direniş, tüm yurdu
etkisi altına alırken işgalci ülkeler
bu milli direnişi kırmak ve Türk
gençliğini bir takım bağımlılıklara
sevk edip onlar sayesinde
bir anlamda savaşta manevi bir
cephe açmak anlamına geliyordu.
Bağımlılık yoluyla milli mücadeleyi
gölgelemek ve gençleri bu yolla
ele geçirip savaştaki konumlarını
zayıflatmayı amaçlıyorlardı.
Bu tehlikenin farkına varan
ve direnişin altının oyulduğu
tehlikesini erkenden sezen bir grup
vatansever aydın, 5 Mart 1920’de
İstanbul’da Hilal-i Ahdar ismiyle
Yeşilay'ı hayata geçirdi. Ord. Prof.
Dr. Mazhar Osman Usman’ın
başı çektiği 30 kişiden oluşan
bu aydın grubun arasında farklı
mesleklerden birçok değerli isim
yer alıyordu. Başlangıçta yalnızca
alkolle mücadeleyi amaç edinen
bu oluşum, sonraları mücadelesine
uyuşturucu ve sigara gibi diğer
bağımlılıkları da ekledi; daha yakın
zamanlarda ise bu bağımlılıklara
kumar ve son yıllarda gençlerimizi
tehdit eden teknoloji bağımlılığı da
eklendi. 5 Mart 1920’de başlayan
mücadele nedeniyle her yıl 1-7
Mart tarihleri arası Yeşilay Haftası
olarak kutlanıyor.
Dönemin Şeyhülislam’ı İbrahim
Haydarizade’nin himayesinde,
gençlerin işgale karşı direnişini
zayıflatmak amacındaydı.
Düşman kuvvetleri kendi
ülkelerinden getirdikleri kasa
kasa alkol ve bazen uyuşturucu
maddeleri gerek İstanbul gerekse
Anadolu’da dağıtıyorlar ve
böylece gençleri bağımlı hale
getirmeyi amaçlıyorlardı. Bu
1920yılının zorlu işgal günlerindegelecekteki tehlikeyi öngörenvatansever isimlerinbağımlılıkla
mücadeleetmek içinkurduğuYeşilay, bir asrı geridebırakmasınabir yıl gibi kısabir zamankalaaynı
kararlılık ve inançlahemülkemizdehemdedünyaçapındamücadelesinedevamediyor.
BİRASRADOĞRU İLERLERKEN…
Yeşilay Gençlik Kolu öğrencileri
Yeşilay Dergisi'ni okurken
Gençlik Şubesi'nin
düzenlediği Lider
Yetiştirme Kursu-1954
Yeşilay
14
YEŞİLAY DÜNYADA ÖNCÜ