21 / 84
Yüksek sosyo-ekonomik seviyedengelengençler, diğer yaşıtla-
rına göre alkol kullanımına daha çok eğilimgösterir. Alkolün yasal
olarak satılan ve kolay ulaşılabilen bir madde olması, kullanımını
yaygınlaştırmaktadır. Gençlerde alkol kullanımı, diğer riskli dav-
ranışların ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Alkol ve diğer maddeler,
dürtükontrolünüazalttığı veyaortadankaldırdığı için, bireyinmu-
hakeme yeteneğini azaltır, suç ve suça yönelik davranışların art-
masına neden olur. Özellikle alkol vemadde kullanımı konusunda
arkadaşlık ilişkileri ve çevre çok önemli rol oynamaktadır. Sigara,
alkol veyamadde kullanan kişilerle arkadaşlık eden gençlerin, bu
maddeleri kullanmaya yatkınlıkları ciddi anlamda yükselir. Ba-
ğımlılık geliştiren ergenlerin, aile ilişkilerinin de sorunlu olduğu
araştırmalarla saptanmıştır.
OLUMSUZ/HATALI ARKADAŞ İLİŞKİLERİ
Ergenlikçağındakigençler içinarkadaşlıksondereceönemlidir.Bu
nedenle,gençlerarkadaşlarınınkendilerinionaylamasınaçokfazla
gereksinim duyar. Doğal olarak, onların istek, talep ve baskılarına
karşı çıkmakta çok zorlanırlar. Arkadaşlarının etkisiyle, kendileri
için risk oluşturacak pek çok davranışı sergileyebilirler. Özellikle
de, aileleri ile aralarında sorun varsa arkadaşların taleplerine karşı
durmak çok daha zor bir hale gelecektir. Aile ergenlik çağındaki
genç için, koruyucu işlevini yerine getirmekte çok daha zorlana-
caktır. Ailelerinde bağımlı kişi veya kişiler olan gençlerin, kendi-
lerinin de toplum tarafından onaylanmayan davranışları prensip
edinengruplaradahil olmaolasılığı artmaktadır.
İNTİHARDÜŞÜNCESİ VEGİRİŞİMLERİ
Ergenlik çağındaki gençler için ölüm, bir son olarak algılan-
maz. Onlar, ölümü daha çok alternatif bir düşünce olarak algı-
lar ve bu nedenle, ciddi bir şekilde intihar düşüncesine yatkın-
lık gösterirler. İntihar düşüncesi, ergenlik çağındaki kızlarda,
erkek ergenlere göre daha sık olarak gözlemlenmiştir. Bu dü-
şünce, depresyon ve yoğun olarak yaşanan düşük benlik saygısı
ile ilgilidir. Bu durumdaki gençler, stresle sağlıklı olarak başa çık-
makta güçlük yaşar ve bu nedenle önce alkole sığınma gereksi-
nimi, bu da yeterli gelmediğinde, intihara yönelme eğiliminde olur.
İntihargirişimindebulunanergenler, genellikleailelerininyeterince
vegereksinimduyduklarışekildekendileriyleilgilenmedikleriyada
aşırı otoriterdavrandıklarındanşikayetçidir. Budurumlarda, aileleri
ileyoğunçatışmayaşadıkları veevdenkaçmaeğilimi gösterdikleri
araştırmalarlasaptanmıştır.
EVDENKAÇMA
Evdenkaçmadavranışıgösterenergenler,bunasebepolarak,ma-
cerayaşama isteğinden, evde şiddet veya tacizeuğramaya kadar
farklı nedenler gösterebilirler. Özellikle şiddet veya taciz gördü-
lerse, dış ortamı daha güvenli olarak algıladıklarını ifade ederler.
Evde farklı düzeylerde sorun yaşayan gençlerin, evden kaçma
olasılıkları yüksektir. Ergenlerdeevdenkaçmadavranışı, aşırı oto-
riter aile ortamından kurtulma çabası olabilirken, aşırı ilgisiz dav-
ranan aile ortamından gelen gençler için de, çözüm yolu olarak
ortayaçıkabilmektedir.
OKULDANKAÇMA
Ergenlik çağındaki gencin kendini okul ortamında akademik
açıdan başarısız algılaması veya kurallara uyma konusunda so-
run yaşaması, okul ortamından uzaklaşmasına neden olur.
Bunun devamında da, okuldan kaçma ve bunun süreklilik haline
gelmesi sözkonusudur.
SUÇ İŞLEMEVESUÇAYÖNELME
Suç veya suça yönelik davranış, çok ciddi önem taşıyan riskli bir
davranıştarzıdır.Suçayönelmede,iletişimbozuklukları,zayıfsos-
yalbeceriler,düşükIQ,tepkiseldavranışörüntüsü,şiddetgörmek,
tacize uğramak, öfke kontrolünün olmayışı, yetersiz dürtü kont-
rolü, düşük benlik saygısı gibi pek çok neden sayılabilir. Ergenlik
çağında yaşanan ve yukarıda sayılan ya da benzeri yaşantılar,
genci suçaeğilimli halegetirir.
KENDİNEZARARVERME
Ergenlik çağında gençler, kafa vurma, kendine vurma, tırnak
yeme, kendini ısırma, saç yeme ve daha pek çok şekilde kendi-
ne zarar verme davranışını gerçekleştirir. Kendine zarar verme
aslında, gencin çevresindekilerden yardım isteğidir. Sorunları yü-
zünden yaşadığı öfkesini kendine yöneltmesidir. Bir yandan da bu
şekilde, hissettiği acıyı hafifletmeyeçalışmaktadır.
yesilay.org.tr
21
YEŞiLAY
•
NİSAN 2016