24 / 84
1 -BİYOLOJİKETMENLER
Bu etmenler çocuğun doğumundan itibaren beraberinde ge-
tirdiği bazı özelliklerden oluşuyor. Dikkat eksikliği, hiperaktivite
bozukluğu, öğrenme güçlüğü, davranım bozukluğu... Bir de aile-
de bağımlı bir bireyin varlığı genetik bir yatkınlık oluşturuyor. Bi-
yo-psiko-sosyal modelde hiçbir şey tek başına belirleyici değil,
birkaç faktörünbir arayagelmesi ileoluşuyor.
Çocuğun erken yaşlardan itibaren davranış bozukluğu, dikkat
eksikliği, hiperaktivite bozukluğu tanıları atlanacak olursa bu ço-
cuklar okulda ‘sorunlu çocuklar’ olarak algılanıyor. Sınıfta dışla-
nabiliyor, arka sıralara atılabiliyor, öğretmenler için başa çıkılması
güçvakalar oluyor. Buçocuklar birtakımbaşarılar kazanamayın-
cagerçekbirözgüvendegelişemiyor.Kendilerini ifadeetmek,var
etmek için arka sıralarda kendileri ile benzer çocuklarla bir araya
geliyor, giderek okuldan uzaklaşıyor, kopuyorlar. Dolayısıyla bazı
durumlardaerken tanılar vemüdahaleler önemli oluyor.
2-ERGENİNPSİKO-SOSYALGELİŞİMİ
Yine ergenliğe özgü, riski artıran bazı özellikler var. Suça karışan,
okuldan kaçan, polisle başı belaya giren, başkasının malına bile-
rek zarar veren, disiplin cezası alan, okuldan atılan arkadaşı olan
gençlerdemaddekullanımı riski artmaktadır.
Ergenlik döneminde çocuk artık kendi kimliğini
kazanma çabasında ve bunun için anne- babadan biraz
uzaklaşma ihtiyacında. Bunu yapabilmek için biraz
öfkeye ihtiyaç var. Kızmadan, öfkelenmeden, o çocukluk
bağlarımızdan kurtulamıyoruz. Ergenlerin anne-babaları
küçümsemeleri, onlardan uzaklaşmak istemeleri
aslında kendilerini var etme çabaları, bu unutulmamalı.
Tabii anne babalar için de bu çok zor bir durum. Bir
anda akranlar daha önemli hale geliyor. Ergenler,
öğretmenlerle, ünlülerle, rol modellerle özdeşim
yapmaya başlıyor. Bu noktada aile değerlerinin en
başından itibaren çocukla paylaşılıyor olması, oradaki rol
modellerinin belirlenmesinde de çocuğa kılavuzluk eder.
Toplumdışı davranışları benimsemiş ergen gruplarında,
böyle bir gruba girerse çocuk, toplumdışı davranışları
onaylamaya başlıyor. Bunlar yüceltilmeye başlanıyor.
Arkadaşları arasındamadde kullanımı olan bir ergen için
madde kullanma olasılığı altı kat daha fazla.
“Ergenlikdönemindeki çocuğun
birazöfkeye ihtiyacı var”
yesilay.org.tr
24
YEŞiLAY
•
NİSAN 2016
DOSYA
Gençlik dönemi başkaldırı
dönemidir. Merak, özenti, farklı
olma, başkaldırı. Sisteme nasıl
başkaldırdığını gösterme ihtiyacı.
Oysamadde kullanımı kapitalist
sistemin bütün özelliklerini
taşır, sisteme ne kadar hizmet
ettiğinin farkında değildir, ama o
başkaldırdığını zannediyordur.
Bunlar gençlik döneminin
özellikleri. Gençlerin, doyum
sağlayacağı aktivitelerin olması,
bir spor, bilimmücadelesi, bir
şeylere sahip çıkması
çok önemli.
Gençler bir şeylere
sahip çıkmalı.