16 / 84
BU YÜKÜ BİRLİKTE OMUZLAYALIM
dosya
Aile, devlet vepiyasayı
temsil eden, gönüllüolarak
ortayaçıkanveamacı
kamuyararını artırmakolan
birey, kurumvekuruluşların
toplamından ibaret olan sivil
toplum,Osmanlı döneminden
buyanahayatımızdaolanbir
kavram. Dündenbugüne sivil
toplumkuruluşlarını
okurlarımız için inceledik.
BİR GÜVEN VE GÖNÜLLÜLÜK MESELESİ:
KURULUŞLARI
SİVİL TOPLUM
S
ivil toplum kuruluşları
(STK) için özellikle
küreselleşme sonrası
farklı terimler kullanılmaya
başlanmıştır. Bunların
içerisinden “kâr gütmeyen
kuruluşlar” en çok yaygınlık
kazanan kavram olmuştur.
Uzmanlar STK’ların ortaya
çıkış nedenlerini dört temel
noktaya dayandırıyor. Bu
nedenler tarihsel, piyasanın
başarısızlığı, devletin başarısızlığı
ve dayanışma ruhu şeklinde
sıralanıyor. STK’lar, tarih
H. Sena KARTAL
Selçuklular döneminden
itibaren “ahilik”
şeklinde örgütlenen
STK’lar ekonomik ve
sosyal yaşamda önemli
roller üstlenmişlerdir.
Bu yapı, Osmanlı
döneminde “vakıf” adı
altında örgütlenirken
altın çağını da bu
dönemde yaşamıştır.
boyunca farklı şekillerde var
olan ve ihtiyaç sahiplerine ulaşan
kuruluşlardır. Bu kuruluşların
varlığı insanlık tarihi kadar
eskidir diyebiliriz.
19’uncu yüzyılda gerçekleşen
Sanayi Devrimi’ne kadar
geçen süreçte, sosyal politika
uygulamalarının gönüllülük
ve karşılıklı yardım esasına
dayalı olan “hayırsever
organizasyonlar” tarafından
sağlandığı görülmektedir. Sanayi
Devrimi ortaya çıktıktan sonra
ise bu yapıların değişmeye
başladığını gözlemliyoruz.
Türk- İslam coğrafyası
özelinde bakarsak Selçuklular
döneminden itibaren “ahilik”
şeklinde örgütlenen STK’lar,
ekonomik ve sosyal yaşamda
önemli roller üstlenmişlerdir.
Bu yapı, Osmanlı döneminde
“vakıf ” adı altında örgütlenirken
altın çağını da bu dönemde
yaşamıştır.
Kentleşme süreci ile birlikte
geleneksel sosyal koruma
kurumları ortadan kaldırılmış
veya bu kurumların etkinlikleri
bir şekilde azalmıştır. Küçülen
aile yapısı ile aile bağları ve
ailelerin koruyucu görevi
Yeşilay
16