Değerli Yeşilaycılar,
İnsanlığın teknolojiyle olan ilişkisi oldukça kar-
maşık bir hal aldı. Artık sadece teknolojinin in-
san hayatını kolaylaştırmasını konuşmuyoruz.
Ondokuzuncu yüzyılda Avrupa’da başlayan ve
bütün dünyaya dalga dalga bir umut ve heyecan
olarak yayılan teknolojinin insanı, hayatı, çev-
reyi, evreni ve bütün canlıları nasıl etkilediği bu-
gün insanlığın en temel sorunu. Bugün aklı ba-
şında birçok filozof, felsefeci, sosyolog, psiko-
log, din adamı ve düşünür meselenin bu tarafıyla
yakından alakalı. Bizimgündemimize daha çok
medyatik haberlerle ve çevreci duyarlılıklarla ge-
len bu konu, aslında insanlığın bütünmeseleleri-
ni ilgilendirecek kadar ciddi görünüyor. Çevre fe-
laketleri, giderek hayatın bütün alanını kapsa-
yan teknolojik kontrol, silahlanmanın vardığı bo-
yutlar ve güvenlik ve konfor için gittikçe esiri ol-
duğumuz teknoloji…
Bu, büyük resim. Bizimbu sayıdaki konumuz
televizyon bağımlılığı. Televizyon bugün itiba-
riyle insanların gündelik hayatına enformasyon
olarak dışarıdan giren en güçlü teknolojik ile-
tişim aracı. Radyo, gazete, internet vb. araçlar
televizyona göre daha sonradan geliyor. Türk
toplumunun televizyonla tanışmasına ve tele-
vizyonun yaygınlaşmasına tanıklık etmiş mil-
yonlarca insan, bu insanlık için yeni ve vazgeçil-
mez kutucuğa büyülenmiş gibi bağlanmış du-
rumda. Teknolojinin geri döndürülmesi veya
teknolojiden uzak bir hayat telakkisi, dünyada
belli fikir önderleri ve topluluklar tarafından sa-
vunulmuş ve bazen de uygulamaya konulmuş
bir fantezi olmaktan öteye geçemiyor.
Kabul edelim ki, televizyonsuz olmuyor. Daha
da kötüsü artık sadece televizyonlamuhatap da
değiliz. Buna, bilgisayar, video, akıllı telefonlar vb.
de eklendi. Şimdi bizim için bağımlılık düzeyinde
doğurduğu problemler birinci sırada. Bumesele-
nin sadece bir cephesi. Diğer cephelerde insanların
yönetilmesi, yönlendirilmesi gibi birçok sorun ta-
şıyan hadisenin bağımlılık üzerinden değerlendi-
rilmesi Yeşilay olarak birinci önceliğimiz. Yani so-
run iki türlü:
1- Bireysel olarak TV tüketimi
2- Toplumsal olarak TV’nin insanları tüketimi
Toplumumuz televizyonla tanışalı birkaç ne-
sil geçti. Özellikle şehirleşme ile beraber daha çok
modern bir yaşam tarzına ayak uyduran veya uy-
durmak zorunda kalan insanımız televizyonmer-
kezli bir toplumolmaya başladı. Bugün istatistikî
olarak dünyada en fazla TV seyreden iki ülkeden
biriyiz. Neden böyle oldu? Birincisi, nispeten ge-
leneksel değerlerini koruyan ailelerin geceyi evde
geçirme gibi bir hayat tarzına mahkûmolması TV
bağımlılığının en büyük nedeni. Hatta bugün her
odaya bir TV konularak ailenin parçalanması-
na ve birbirinden kopmasına karşılık aynı ek-
rana bakmak bile bir meziyet haline gel-
di. İkincisi, toplumumuzun iletişim ve
bilgi için okumak ve benzeri aktiviteler-
den öte, daha pasif öğrenme ve haberdar
olma yollarını tercih etmesi. Bu iki neden
bizi ciddi şekilde TV bağımlısı yapıyor.
TV’nin insan üzerindeki etkisine
baktığımızda karşımıza bir sürü fizikî ve
psikolojik sorun çıkmaktadır. Bunları sa-
hanın uzmanı yazarlarımızın kaleminden
ve röportajlarından okuyabilirsiniz.
Biz meselenin farklı bir cep-
hesine dikkat çekmek istiyo-
ruz. Birincisi reklamlar. Gün-
delik hayatımızı ciddi şe-
kilde kuşatan reklam lo-
bisi bizi en kolay TV ba-
şında yakalıyor. İzle-
yelim - izlemeye-
lim bir şekilde bu
reklamlara mu-
hatap oluyoruz
ve tüketim en-
düstrisinin yön-
lendirmelerine,
baskılarına maruz
kalıyoruz. Teknolojinin
ilerlemesiyle bize özel rek-
BAŞYAZI
Nereye ve neye bakıyoruz?
