12 / 84
DOSYA
MAKALE
DUMANDAKİ DÜŞMAN
Dünya Sağlık Örgütü, sigarayı yalnızca bir kez denemenin bile bağımlı olmak için yeterli bir
sebep olduğunu söylüyor. Bunda en büyük suçlu, içinde bulunan yüksek orandaki nikotin.
Vücuttan atılması çok zor olan bu madde, beynin beslenmesini engelliyor. Tam da bu sebeple
genç yaşta kullanılması, sağlıklı büyüme ve gelişmeyi tehdit ediyor.
R
NIKOTIN
I
I
Fiziksel gelişimhızının arttığı bir dönemolan ergenlikte,
bilişsel gelişimin çok önemli bir yeri var. Ergenlerin yetişkin
düşünce biçimi kazandığı bu dönemde sigara kullanımı ve
sigaranın içinde bulunan nikotin, fiziksel ve bilişsel gelişimi
olumsuz etkiliyor. Akciğere çekilen her duman, beyin
damarlarının kanlanmasını engelliyor, dolayısıyla bu da beynin
beslenememesi anlamına geliyor. Bu anlamda sigara, ergenler
için yetişkinlere göre çok daha tehikeli bir madde olarak
karşımızda. Bu tehlikeden korunmanın en etkili yolu, sigarayı
hiç denememek.
Kullanıcılar genellikle sigaraya genç yaşlarda başlıyor ve zaman
ilerledikçe bırakmak da zorlaşıyor. Gençlerin üçte biri sigarayı
hayatları boyunca en az bir kez deniyor ve bunların yarısı sigara
bağımlısı olma riski taşıyor. Araştırmalar, hayatında yaktığı ilk
iki sigarasını tamamen bitiren gençlerin yüzde 85’inin sigara
bağımlısı olduğunu göstermiş. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre,
bağımlılık yapıcı maddeleri bir kere kullanmak bağımlı olmak
için yeterli, aynı zamanda diğer maddelere geçişte etkisi var.
Renksiz bir sıvı olan nikotin, yakıldığı zaman kahverengiye
dönüyor ve havayla karıştığında sigara kokusunu
kazanıyor. İnsan yaşamının sürdürülmesinde bir ihtiyaç
olmadığı gibi, beyin ve vücut üzerinde bir kısmı henüz
tamolarak saptanamayan karmaşık birtakımetkileri
bulunuyor.
Sigarayı ciğerlerine çekerek kullanan kişi, her bir sigarada
ortalama 1-2mg nikotin alıyor. Deri yoluyla, ağzın
içini kaplayanmukoza yardımıyla ya da içe çekilmeyle
ciğerler tarafından emilen nikotin, nasıl kullanıldığına
bağlı olarak, kan dolaşımında ve beyinde hızlı bir şekilde
en yüksek noktaya ulaşabiliyor. Örneğin sigara içerken,
içe çekmenin 10 saniye içinde beyne varması, nikotinin
vücutta baştan sona yayılmasına yol açıyor. Sigarayı
bırakmanın çok zor olmasının nedeni de, nikotinin
bağımlılık yapma potansiyeli çok güçlü bir madde
olmasından kaynaklanıyor. Yağ dokusunda biriktiğinden
sigara bırakıldıktan sonra bile vücuttan atılması uzun
sürüyor.
yesilay.org.tr
12
YEŞiLAY
•
MAYIS 2015