yesilay.org.tr
28
YEŞiLAY
•
ŞUBAT 2015
DOSYA
MAKALE
ÇOCUKLARIMIZA
SÖYLEDİĞİMİZ TEHLİKELİ
CÜMLELER
Çocuklarla ebeveynlerin kurmuş oldukları
iletişim bazen sağlıklı iletişimi zorlayan
engellerle dolu olabilmektedir. Etkisini
düşünmeden söylediğimiz küçük bir cümle bile
çocuklarımız üzerine büyük bir etki oluşturur.
Bazı örnekler verecek olursak;
Sıklıkla emir cümleleri kurmak;
“Kalk, yüzünü yıka, sütünü bitir, dişlerini
fırçala, ağzın doluyken konuşma, ödevini bitir,
televizyonu kapa, büyüklerinle konuşurken sesini
yükseltme, öğretmenini dinle…” gibi uzayan emir
sözcükleri.
Gözdağı vererek konuşma biçimi;
“Okulunu bitirmezsen sana para mara yok”,
“Ödevini bitiremezsen televizyonu unut”,
“Sütünü içmezsen cüce kalırsın”, “Terliksiz
dolaşırsan hastalanırsın”…
Sürekli öğüt verme, çözüm önerileri getirme;
“Senin yerinde olsam plan yaparak çalışırdım”,
“Sütünü bitirdiğinde boyun uzayacak”,”Bak sana
bir öneri vereyim” gibi istenmeden verilen öğütler
anne-babaya bağımlı çocuklar yaratabilmektedir.
Sıklıkla yargılamak, eleştirmek;
“Sen zaten tembelin tekisin”, “Zaten başarsaydın
şaşardım”, “Yine mi bitiremedin” gibi cümleler
çocuklarda yetersizlik hissi uyandırabilir, benlik
saygısını düşürebilir.
Çocuğu sürekli övmek;
“Çok güzel”, “Bence harika bir iş yapıyorsun”
gibi aşırı takdir cümleleri çocukta ailesine
karşı kaygı hissi uyandırabilir. Ya da ailesinin
değerlendirmesini gerçekçi bulmaz.
Ad takmak, alay etmek;
“Koca bebek”, “Hadi bakalım Süpermen”, “Geri
zekalı”, “Hadi sen de sulu göz”, gibi cümleler
sevilmediği hissine yol açabilir.
Uygun olmayan sevgi sözcükleri
“Aşkım, Sevgilim” gibi sevgiliye söylenecek
sözlerin sarfedilmesi anne ya da babayla ilişkisinin
sınırlarını belirlemesinde, cinsel normlarının
oluşumunda sıkıntılar yaşamasına neden olabilir.
açık tavır koyabilen ebeveynler ergenlik dönemiyle birlikte
çocuğu üzerindeki denetimi uzaktan yapabilmelidir.
Arkadaş seçiminde kontrollü ama baskıcı davranmamalıdır.
Unutmayalım özgürlük sınırsızlık demek değildir.
ÇOCUK DEYİP GEÇMEYİN, DİNLEYİN
Çocuk aileyi yansıtır. Aile içindeki bireylerin kişilik yapısı
çocuğun kişiliğini şekillendirir. Yani aile iletişim becerilerini
kullanamıyorsa çocuk da iletişim becerilerini kullanamaz.
Dolayısıyla çocuk hem ailede hem de sosyal çevrede sürekli
çatışma içine girer. Anne babasının
kendisini dinlediğini gören çocuk
önce kendisine değer ve
önem verildiğini, kabul
edildiğini, buna bağlı
olarak da sevildiğini
düşünür. Aynı zamanda
çocuk duygularını
ifade etme olanağı
bulduğundan 'anlaşıldım'
duygusunu yaşar ve
rahatlar.
“Ben
değerliyim”
duygusunu aile
içinde elde eden birey
kendisini kanıtlamak
için aşırı davranışlarda
bulunmaya gerek
duymayacaktır.
