Yesilay_Eylul_2019_1028_Akran_Baskisina_Aile

Yeşilay

SİGARA İÇENLER ÇEVREYİ

RAHATSIZ EDER

Hilal-i Ahdar

15 Ağustos 1341 (1925) C.1, No:13, Sayfa 91

*Hilal-iAhdarYeşilayCemiyeti’nin ilk ismidir. Aynı zamanda1925

yılındanbuyanayayınlananYeşilayDergisi’neadını vermiştir.

1. SÜTUN

Sigara içenler ne hodbindir. Çoluğun çocu-

ğun nafakasını bu derece müstekreh bir âde-

tini tatmin için ihlal eyleyen tiryaki zaten bu

itiyat ile hodbinliğini gösteriyor. Vapur kama-

ralarında, tramvaylarda, sinemalarda, tünel

vagonlarında, şimendiferlerde, salonlarda,

gazinolarda ortalığı tütün dumanına boğan-

lar keyiflerini yaparken herkesi ne kadar izaç

ettiklerini düşünürler mi? Böyle umumi

ve kapalı yerlerde sigara içmenin nezaket-

sizlik ve saygısızlık olduğunu takdir ederek

kendiliklerinden içmemeleri lazım gelirken

hükümetin yasağına bile karşı gelenleri, kon-

düktörlerin ihtarlarına rağmen sigaralarını

söndürmeyenleri her gün görmüyor muyuz?

Sigara dumanından boğulduğu için kondük-

töre tramvay penceresini açtıran bir hanımı

soğuk geliyor, rahatsız oluyoruz diye tekdire

kalkan tiryaki kapalı vagonda kendi keyfi için

savurduğu dumanla herkesin rahatsız oldu-

ğunu düşünür mü? Soğuktan veya cereyan-ı

havadan zayıf insan belki nezle olabilir. Fakat

sigara dumanından da alışmayan boğulur,

başı boğazı, göğsü rahatsız olur.

Vapur ve tünellerden girer çıkarken itişen,

kucak kucağa halkın arasında hala sigarasını

söndürmeksizin cereyanla sürüklenenler ne

terbiyesiz heriflerdir. Küllerini önündekinin

ensesine düşürür, yanan ucunu başkasının

elbisesine dokundurur. İhtar edilse yandıktan

sonra söyleyebilirsiniz diye saygısızlığına di-

ğer bir küstahlık daha zammeder.

2. SÜTUN

Ah, sigara içenler!.. Kendinizi zehirliyorsu-

nuz, ona karışmıyoruz. Fakat bizi ne kadar

rahatsız ediyor, ne kadar iğrendiriyorsunuz

bilmezsiniz. Her yere balgam saçarsınız, say-

gısızca öksürür, tükürüklerinizi üstümüze

başımıza serpersiniz. Bir lokantaya girsek ip-

tidamasa üzerindeki tablada sizin tükürükle-

riniz üzerinde duran dünyanın enmüstekreh

şeyi, sigara

Fotoğraf alt yazısı: Tıp Kongresinde Türki-

ye’de sıtma coğrafyası hakkında tebligatta

bulunacak olan sıhhiyemizin rükn-i mekini

Müsteşar Ahmet Fikri Bey

izmaritleri gözümüze çarpar, iştahımız kapa-

nır. Bir salona girsek sigara dumanlarınızın

öğürtücü bayat kokusunu perdelerine va-

rıncaya kadar sinmiş hissederiz. Bir masada

muhallebi yerken cebinizden tabakanızı çı-

kardığınızı görür görmez kalbimizde bir he-

lecan başlar, sigarayı yakıp dumanını sureti-

mize savurmadan kaçmanın çaresine bakarız

ki canım muhallebi öğürtü ile geri gelmesin.

Sizin yüzünüzden insan yüzü görmeye hasret

kalırız, merdümgiriz yaşarız. İyi bir tiyatro

kumpanyası gelse biz bir defa bile görmekten

mahrum kalırız. Tiyatrolarda belediyenin

memnuiyet levhalarına rağmen sizin saygı-

sızca bizi rahatsız edeceğinizden eminiz. Sar

3. SÜTUN

hoşun bir vakt-i tahrimi vardır biliriz fakat siz

her zaman sigaranızı tüttürürsünüz. Nihayet

tahammül edemeyip bir tiyatroya, konsere git-

sek korktuğumuza uğrarız. Ne musiki nağme-

sinden, ne sanatkârların marifetlerinden bir

şey anlarız, sigaranızın dumanlarından o ka-

dar boğuluruz ki tiyatronun zevki burnumuz-

dan gelir. Bir daha ayak basmamaya yemin

ederek çıkarız. Bu tasvirlerim katiyenmübala-

ğalı değildir. Tütünden nefret eden bir adamın

vicdanına cidden makestir. İçmeyenlerin bu

türlü hissiyatına vakıf oldukları halde içenler

asla hürmet etmezler. Hele karı kocadan biri

sigara dumanından nefret ederken diğerinin

onu kullanması kadar hissiyat-ı zevciyatı elim

bir hale sokan pek az şey bulunur. Nefeste

müstekreh bir rayiha, parmaklarda kir, bıyık-

lar dumanla sararmış bir erkeğin koynunda

sigara içmeyen hatta tiksinen bir zevcenin hali

ne tahammülsüzdür. Yahut dudaklarına yak-

laştıkça sarımsak rayihasından müziç bir tü-

tün kokusu hissolunan, beyaz parmaklarının

arasında sapsarı tütün yaprakları lekesi olan

bir hanımdünya güzeli de olsa çekilir mi?..

Kaç erkek bilirim ki nişanlılarından sırf sigara

içtiklerini duydukları için vaz geçmişler, fakat

bu itiyadın umumi oluşundan itirafı gülünç

bularak başka bir sebebi bahane göstermişler-

dir. Sakız çiğneyen, parmakları kınalı gelinler

nasıl bu günkü delikanlılarımızın hoşuna

gitmiyorsa ağzından sigara dumanı çıkan ha-

nımlardan da birçok delikanlılar katiyen haz-

zetmezler… Nice erkekler biliriz ki pudra,

sürme, lavanta sevmedikleri halde yavaş ya-

vaş alışmışlar, hatta kesik ve alagarson saçları

da hoş görmüşlerdir. Fakat hanımların sigara

içişine asla.

Hilal-İ Ahdar Arşivinden

Hilal-i Ahdar Dergisi’nin 15Ağustos 1341 (1925) sayılı nüshasındaki MazharOsman imzalı

yazıda, toplum içinde sigara içenlerin çevreye verdikleri zarardan söz ediliyor.