31 / 84
“ERGENLİKTE OLUŞAN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ
YETİŞKİNLİĞE TAŞINIR”
Doğru rol model olmanın kuralları var mıdır?
Varsa nelerdir?
Doğru model olma; doğru davranmak, çocuklarına iyi örnek
olmak, çocuklarına yaşamanın temel kurallarını öğretmek,
önce onlara “öz bakım becerileri” öğretmek, yaşına ve akli
olgunluğuna göre sorumluluklar vermek ve bunları takip et-
mekle olur. Anne ve baba da bu kurallar çerçevesinde çocuk-
larına örnek olmalıdır.
Çocuklarda ergenlik dönemi neden zor geçer?
Bu dönemde rol modelin önemi nedir?
Ergenlik dönemi sanılanın aksine her zaman,
her çocuk için zor bir dönem değildir. Ergen-
liği zor geçenler, zaten çocukluklarında da
zor çocukluk dönemi geçirenlerdir. Bu dö-
nemde anne ve babanın dışında bir sinema
ve televizyon yıldızı, bir şarkıcı veya bir sporcu
ve bunun gibi toplumda tanınmış birçok başka
yetişkin veya akranlarından birileri örnek alınabilir.
Onlar arasında uygun olmayan davranışlar gösterenler
de sırf “o öyle yapıyor” diye taklit edilir.
Ergenlik dönemi rol modelleri, bireyin yetişkinliğini ne
kadar ve nasıl etkiler?
Değişir. Ergenlik bir ara dönemdir. Oluşan kişilik özellikleri
yetişkinliğe taşınır. Ama yetişkinlikle birlikte daha sükunet-
le, daha olgun davranışlar sergileyebiliriz.
“ANNE-BABA ÖRNEK DAVRANSA DA
HER ZAMAN İYİ ÇOCUKLAR YETİŞMİYOR”
Sizin için en doğru rol modeli tanımlayabilir misiniz?
“Doğru” davranan, ahlaklı olanlar, örnek alınacak insanlardır.
Çocukları doğru rol model almaları için nasıl yönlendirebiliriz?
Akran çevresinin de önemini unutmamak gerekir. Ergen-
ler çoğu kez arkadaşlarının etkisinde kalır. Onlar gibi giyinir,
müzik dinler, yemek yer ve konuşur. Aynı jargonları kullanıp
neredeyse aynı dünya görüşünü sergilerler. Doğru olmayan
bir akran çevresi kötü alışkanlıklar kazandırabilir. Ama hayat
her zaman örnek alınan rol modelleri çerçevesinde şekillen-
miyor. Önce ebeveyn iyi örnekler gösterecek, sonra haya-
ta yönelik uygun davranışların neler olduklarını anlatacak.
“TELEVİZYON, BİLGİSAYARVECEPTELEFONLARI KULLANIRKENDİKKAT!”
Televizyon, bilgisayar vecep telefonları çoğumuzunhayatını temeldenetkileyenüçekran. Ekranbağımlılığı dahaçocuk
yaşlarındanbaşlıyor ve ileri yaşlarakadar devamediyor. Ekranlar bizeöğrenme fırsatı sağlıyor, ilgi alanlarımızgelişiyor.
Meraklarımızı gideriyoruz. Bunlar güzel tarafı. Amaçocuklar, ergenler vebütünyetişkinler içinzararları çok fazla. Sosyal ilişkilerini
ekranüzerindenkurdukları içinkarşılıklı sosyal ilişki kurmaktazorlanıyorlar. Ekranlardaki sanal dünyayı yaşamınkendisi sanıp,
yaşamdakazanmaları gerekendeneyimleri edinemiyorlar. Serbest zamanları, ekrankarşısındahareketsizgeçiyor. Oyun
sitelerinedalıpzamanlarını ziyanediyorlar. Yapmaları gerekenenönemli işlerini bileerteleyiphayatlarını ekrankarşısında
geçiriyorlar. Bunabenzer birçokolumsuzvezararlı sonuçlar söylenebilir. Ekranın içindekileri rolmodel olarakalabiliyorlar.
yesilay.org.tr
31
YEŞiLAY
•
ŞUBAT 2016
Anne ve baba
Öğretmen
Arkadaş
Taklit