zihinsel iyi olma hali yaşam tatmini için yeterlidir. Bu
şekilde yaşayan bir insanın sorumluluk bilinci gelişir,
hesap verme düşüncesiyle hareket eder ve yaptıkları-
nın neticesinde iyi olma halini yaşamasa dahi bir dahaki
sefere ne yapacağının tecrübesiyle hareket eder.
Özdenetimin ne olduğunu bilen insan, hedefleri olan bir
birey demektir. Hormonların gelişimdönemi olan er-
genlik dönemi, yetişkinliğe doğru yola çıkan gençler için
sıkıntılı bir süreçtir. Ancak sıkıntısı doğal bu süreç acaba
ergen içinmi, yoksa ebeveyn içinmi daha çok sıkın-
tılıdır, bunu tartışmak gerekir. Bu tartışmanın sonu-
cunda, ebeveynlerin bilerek veya bilmeyerek yaptıkları
hatalarıyla, ergenlik dönemini analizden uzak gereksiz
otoriteleriyle, ergenlik sürecini daha da sıkıntılı bir hale
getirdiklerini, uyuşturucu bağımlısı olmuş genç, hayat
tecrübelerine bakarak pekâlâ söyleyebiliriz.
Uyuşturucu kullanımıyla ergenlik dönemi tabiri caizse
arapsaçı bir hal alır. Uyuşturucu bağımlısı olmuş bir
ergenin arayışı, ergenlik sıkıntıları arasında kaybol-
duğunu düşündüğü “iyi olma” halidir. Her durumve
ortamda “nasılsın” sorusuna “bilmiyorum” diye cevap
veren ve her ne faaliyet yaparsa yapsın “canımsıkılıyor”
net ifadesiyle durumunu özetleyen genç, “bilmiyorum”
derken de “canımsıkılıyor” derken de katıksız doğru
söylemektedir. Çünkü ergenlik, bilmemek ve can sı-
kıntısı arasında sıkışan bir insan olarak da tanımlanabil-
mektedir. İşte tambu anda, en büyük tehlike, özdeneti-
mi yeni yeni öğrenen ve iyi olma halinin peşinde olan bir
ergenin uyuşturucu ile karşılaşmasıdır.
Yetişkinlerinbile iyi olmahalini, disiplinli, sorumluluklarla
dolu, hayatınzorluklarının farkındaolduğubir yaşam
sürdüğühalde, her zamanyakalayamadığı bir dünyada
yaşıyoruz. Koskoca insanlarınbilehayal kırıklıklarını tamir
etmek için “sahte iyi oluş” aracısı olannevarsa, onların
peşindekoştuğunugörüyoruz. Buhaldeolanbir dünyanın
ergenlerinindegünümüzdekötüalışkanlıklar ileemek
vermedenekmek içinkolayyolukestirmeden tercih
etmesimaalesef sürprizdeğildir. Sahte iyi oluşhaliyle ilk
ortadankalkan insani özellikkişininözdenetimmekaniz-
masıdır. Ziraözdenetim, hedefiolanbir insanınoançok
zevkalabileceği herhangi bir tercihi yerine, yapması gere-
keni, canı istemesede, zor gelsedeyapması, enazından
yapmak içinelindengelengayreti göstermesi demektir.
Sahte iyi oluş haline sebep olan tümbağımlılık yapıcı
maddelerin, ilk kullanımı dahi özdenetimsorunudur.
Çünkü uyuşturucu hakkında en az bilgiye sahip bir ergen
dahi bunun kullanılmaması gereken, bedene, ruha zarar
veren bir şey olduğunu, en azından kanunen bir problem
olduğunu bilir. Tümbu bildiklerine rağmen, kendini hiçe
sayarak, en sevdiklerini o anda yok sayarak ilk uyuştu-
rucu tecrübesini yaşaması, özdenetimiyle orayı anında
terk etme tercihi varken, bunu yapmadığı/yapamadığı
anlamına gelmektedir. Ve bu ilk anlarda yapılan en büyük
hata, emek verilerek anlamı büyüyecek bir hayat yerine,
emek vermeden de hayatta bir şeyler olabilir yanılsa-
masıdır. Uyuşturucu kullanımında anında özdenetim
devreden çıkar, sahte iyi oluş hali devreye girer.
İnsan, fiziksel ve zihinsel sağlıklı hedefleri olan bir hayat
yerine, emek vermeden elde edilen sahte iyi oluş halinin
peşine düşerse, ilk uyuşturucu kullanımanlarında,
“sahte” kelimesinin vicdanında seslendirilmemesi için
beyninde, her türlü yalanların yer alabilmesi için belleği
yüksek bir dosya açar. O dosyanın açılmasıyla birlikte
özdenetimi belki de henüz öğrenmemiş bir ergen ilk
olarak “sahte” kelimesinin yerine bin bir çeşit mazeret
yani yalan üretir ve beyin kıvrımlarında geri dönüşü zor
bir yol olan bağımlılık denizine yelken açar.
Bağımlılarda yaşamkalitesi ile ilgili araştırmalarda; alkol ve
madde kullanımproblemi olan hastaların yani bağımlıların
fizik kondisyonlarının düşük olduğu, kemik kitlelerinde
ve kas kitlelerinde azalmameydana geldiği, bunun da
hastaların yaşamkalitelerinde düşüşe sebep olduğu
rapor edilmiştir. Bu kısa ama net bilimsel bilgi, sahte iyi
oluş haliyle emek vermeden, sağlıklı, kaliteli bir yaşamın
mümkün olmadığını ayan beyan ifade etmektedir.
Her insanın hayatında olduğu gibi ilk yalan, ardından
gelecek olan diğer yalanlarınmukaddimesidir. İyi olma
halinin arayışı içerisinde olan bir insanın beyninin kim-
yasını bozan bir uyuşturucu ile tanıştığı anda “sahte”
kelimesini yok sayması ilk yalanıdır ve ardından gelecek
yalanlar bir bağımlı için çevresinde olan tümsevdik-
lerinin de bu yıkıcı yalan döngüsü içerisinde rol alması
anlamına gelir.
Özdenetimi olan bir insanın hayatına uyuşturucu
giremez ancak uyuşturucunun ilk kullanımıyla birlikte
ortadan kalkan ilk insani özellik de kişinin özdenetimidir.
İnsanın fiziksel veya zihinsel iyi olma hali, kendi
yaşamına ve çevresinde yaşayanlara faydalı olmasıyla
mümkündür.
Sağlıklı bir birey olmak için emek vermek, emek
verebilmek için de özdenetimmekanizmasının çalışması
şarttır.
yesilay.org.tr
39
YEŞiLAY
•
EYLÜL 2014
