Kapak
DR. CEMIL ERTEM
Bugün bütün dünyada, ekonomilerin çev-
reye, doğaya zarar veren çarpık gelişme-
si sonucu toplumları tehdit eden “modern”
hastalıklarda gözle görülür bir artış var. Toplumla-
ra, ülkelere ekonomik açıdan da çok yüksek ve kar-
şılanamaz maliyetleri olan bu hastalıklar bireysel
sorunlar olmaktan çıkarak toplumsal sorun halini
almıştır. Başta kanser olmak üzere, obezite, yüksek
tansiyon, diyabet gibi hastalıklar, artık yalnız bir
sağlık tehdidi değil, ekonomik ve sosyal tehdit hali-
ni de almıştır. Aslında yukarıda saydığımız hasta-
lıklar bugün, savaşlar, çevre sorunları gibi insanlı-
ğın geleceğini tehdit eden toplumsal ve küresel so-
runlar haline dönüşmüştür. Gelişmiş ülkeler, yak-
laşık 20 yıldır bu sorunla hükümetler üstü bir mü-
cadele yürütmekte ayrıca sivil toplum kurumla-
rı da bu küresel sorunla giderek artan bir müca-
dele yürütmektedir. Dünya Sağlık Örgütü, (WHO)
özellikle sigara ve sigara tekelleri ile mücadelede
son yıllarda hem yaptığı çalışmalarla hem de dün-
ya kamuoyunu aydınlatmada çok etkin olmakta-
dır. Özellikle sigara tekellerinin dünyanın çeşit-
li ülkelerinde uğradığı parlemento soruşturmaları
WHO’nun da takibi altındadır ve yine WHO ülke-
lerin sigara yasağı konusundaki yaptırımlarını ta-
kip etmekte ve bunlara sahip çıkmaktadır.
Tütün tekelleri ve kaçakçılık gerçeği
Şu anda DSÖ’nün takibi çerçevesinde aralarında
BAT, RJ Reynolds gibi Türkiye’de de faaliyet göste-
ren tütün tekelleri dünyanın çeşitli yerlerinde par-
lamento soruşturması altında. Peki, bu soruştur-
ma ve davaların konusu ne biliyor musunuz? Sıkı
durun; bu davalarda tütün şirketleri, “küresel öl-
çekte süre giden şekilde sigara kaçakçılığı yapma-
ları, narkotik kaçakçılığından elde edilen gelirle-
ri aklamaları, hükümetlerin tütün şirketlerini izle-
melerini, fiyat belirlemelerini bloke etmeleri, kamu
çalışanlarına rüşvet vermeleri” konularında suç-
lanıyor. Yalnız İngiltere’de mahkemeler tarafın-
GELİŞMİŞ ÜLKELER, YAKLAŞIK 20 YILDIR BU SORUNLA HÜ-
KÜMETLER ÜSTÜ BİR MÜCADELE VERMEKTEDİR; AYRICA
SİVİL TOPLUM KURUMLARI DA BU KÜRESEL SORUNLA Gİ-
DEREK ARTAN BİR MÜCADELE YÜRÜTMEKTEDİR.
Yasakmı, kamusal
düzenlememi?
