27 / 84
“PAKETLERDE RESİMLİ UYARILAR BULUNDURULMASI
ZORUNLULUKTUR”
Sigara paketlerinde gördüğümüz resimli uyarıların gerçek-
ten bir caydırıcılığı var mı? Türkiye’deki uyarıları yeterli bu-
luyor musunuz?
Evet, resimli uyarılar müşterileri sigaranın zehirli içeriği ve
neden olduğu sağlık sorunları hakkında bilgilendirmek ve
sigara bırakmaya motive etmek amacı ile kullanılan, etkinli-
ği ispatlanmış bir yöntemdir. Günde ortalama 20 sigara içen
bir kişinin yılda yaklaşık 7000 kez bu uyarıları gördüğünü
düşünürsek, ne kadar önemli bir araç olduğunu anlayabili-
riz. Sigara paketlerinde etkinliği ispatlanmış resimli uyarılar
bulunması, sigara kullanıcılarının ve potansiyel kullanıcıların
bu uyarıları görmesini sağlar. Resimli uyarılar aynı zamanda
okuryazar olmayan kişiler ve çocuklara sigaranın zararlarını
iletmek için de önemli bir iletişim aracıdır.
Ülkemizde sigara paketlerinde resimli uyarılar bulundurul-
ması yasal bir gerekliliktir ve bu bizi mutlu etmektedir. Ancak
resimli uyarıların bir rotasyona tabi tutulması, belli aralıklarla
yenilenmesi ve hedef kitlelerde etkinliğinin test edilerek ge-
liştirilmesi çok önemlidir. Hedef kitlelerde test edilmiş yeni
resimli uyarılar ve düz paket uygulaması halk sağlığı açısın-
dan harika bir kazanım olur, sabırsızlıkla bekliyoruz.
“FİLMLERDE SİGARA İÇİLDİĞİNİ GÖREN
ÇOCUKLAR TEHLİKEDE”
Sigara endüstrisinin sigara paketlerini pazarlama aracı ola-
rak kullandığından bahsettiniz… Bunun dışında propaganda
amaçlı neler yaparlar? Ne tür taktikler uygularlar?
Sigara şirketlerinin propaganda faaliyetleri sigara satışlarını
artırmak, kendilerini olumsuz etkileyebilecek yasal düzenle-
meleri önlemek ve kendilerine yöneltilen eleştirilerden ve so-
rumluluktan ustalıkla kaçınmak üzere üç alanda yoğunlaşır.
Düz paket uygulaması, paketlerde
logo vemarkalamanın olmaması
halk sağlığı için önemli bir yatırımdır.
1920’li ve 1930’lu yıllardan itibaren sigara şirketleri
özgürleşme, güç, çekicilik, incelik, zarafet gibi temaları
kullanarak kadınları hedef almaya başladı. Sigaranın
kilo kontrolü ve zayıf kalmanın bir aracı olarak
gösterildiği reklamlar, uzun yıllar farklı kampanyalarda
kullanıldı ve bu propaganda kadınlar üzerinde oldukça
etkili oldu. Maalesef sigara kullanımı yaygınlaştıkça
sigara kaynaklı sağlık problemleri kadınlarda da
sıklıkla görülmeye başlandı. Mesela, 1950’li yıllardan
itibaren kadınlarda akciğer kanserine bağlı ölümler
yüzde 600 oranında arttı.
1987 yılında akciğer kanserine bağlı ölümler meme
kanserine bağlı ölümleri geçerek, kadınlar arasında bir
numaralı kanser ölümü sebebi oldu.
KADINLARDAAKCİĞERKANSERİNEBAĞLI
ÖLÜMLERYÜZDE600ORANINDAARTTI
Tarih boyunca sigara paketleri farklı hedef kitleleri etkilemek
amacıyla çok değişik kimliklerle tasarlanmıştır. Sigara
kullanıcıları için sigara paketinin olmak istedikleri veya
başkalarınca algılanmak istedikleri imajları simgelediğine dair
çalışmalar vardır. Bu durumözellikle ergenler için geçerlidir.
Mesela popüler bir sigaramarkası kullanılarak yapılan bir
araştırmada, ürün kendi orijinal paketinde ve düz pakette
tüketiciye sunulmuş, aynı fabrikada, aynı zamanda üretildiğinin
belirtilmesine rağmen, düz pakette ve yarı fiyatına sunulan aynı
ürünün sadece yüzde 21 oranında tercih edildiği görülmüştür.
Daha da önemlisi tütün firmaları sigara reklamlarının yasak
olduğu ülkelerde iletişimaracı olarak paket dizaynına
bel bağlamışlardır. Sigara devleri tarafından farklı hedef
kitlelere yönelik pazarlama aracı olarak kullanılan bu kanalın
kapatılması, akıllıca birmüdahale olacaktır.
Sigara paketlerini standardize ederek, markanınmüşteri
gözünde çekiciliğini azaltmak, markanın işaret ve şekil diliyle
iletişimyolunu kapatmak, paket üzerindeki sağlıkmesajının
etkinliğini düşürmeye yönelik yaptığı hileleri önlemek
mümkündür ve halk sağlığı için çok önemli bir yatırımdır.
SİGARAPAKETLERİNDEKİ ÖZENDİRİCİ
TEHLİKENİNFARKINDAMISINIZ?
yesilay.org.tr
27
YEŞiLAY
•
MAYIS 2016