24 / 84
RÖPORTAJ
ÇOCUĞUNUZAHEDEFLER KOYUN
Akran baskısı ile başa çıkabilmek için ebeveyn ne
yapmalıdır?
Çocuğunuza ‘hayır’ demeyi öğretin. Böylece istemediği
bir durumla karşılaştığında karşı koyma cesareti ve
kararlılığı gösterebilecektir. Hayır demeyi öğretmenin
en temel noktalarından bir tanesi, çocuğunuzun duygu
ve düşüncelerini korkmadan ve açık yüreklilikle sizinle
paylaşabileceği bir ortamyaratarak onu büyütmenizdir.
Size hayır diyemeyen veya gerçek düşüncelerini
saklamaya zorlanan bir çocuktan evde yapamadığını
sosyal ortamda yapmasını bekleyemezsiniz. Herhangi bir
gruptan baskı gördüğünde veya istemediği bir davranışı
yapmaya zorlandığında bunu sizinle veya öğretmenleriyle
paylaşabileceği konusunda ona cesaret kazandırın.
Çocuğunuzun hareketlerinin sonuçlarında neler olabileceğini
kestirebilmesini, davranışlarının sonucunda kendisine veya
başkalarına verebileceği zararları düşünmesini teşvik edin.
Çocuğunuza kısa ve uzun vadeli hedefler koyun. Geleceğe
dair pozitif beklenti ve hayalleri, hayata daha sağlam iplerle
bağlanmasını kolaylaştırır. Onunla neden okula gittiği, ileride
nasıl bir hayat hayal ettiği, nasıl bir meslek seçebileceği gibi
esas amacına bağlanmasını kolaylaştıracak konuşmalar
yapın. Arkadaşlarının baskısına boyun eğip, istemediği ve
kendisine zarar verecek şeyleri yaparak değil, karşı koyarak,
yanlışa hayır diyerek güçlü olabileceğini, esas güçlü ve
erdemli davranışın bu olduğunu öğretin.
BİLİNÇLİ ANNE-BABA ZARARLI
ALIŞKANLIKLARDANKORUR
Madde bağımlılığı konusunda ailelerin neleri bilmeleri
gerekir?
Öncelikle bilmeleri gereken nokta, madde bağımlılığının
özellikle ergenlik döneminde başlamasıdır. Onları koruma
konusunda en önemli etken ailelerdir. Bilinçli bir anne baba,
erken yaşlardan itibaren sergileyeceği doğru yaklaşımlarla
çocuklarını zararlı alışkanlıklardan kolaylıkla koruyabilir.
Çocuklar iyi ve kötü, doğru ve yanlış gibi değerleri ilk olarak
aile ortamında kazanırlar. Anne babanın çocuklarının hatalı
davranışlarını görmezden gelmeleri, hatalı davranışlar
karşısında tepkisiz kalma, gülme, onaylama gibi uygunsuz
tepkiler göstermeleri ya da bu davranışları tutarsız tepkilerle
karşılamaları, çocukların olumlu değerleri kazanmalarında
sorunlar doğmasına yol açmaktadır. Ebeveynin en
önemli görevlerinden bir tanesi, çocukların sorumluluk
duygusu kazanmalarını sağlamak ve kendilerini zarar verici
davranışlardan korumayı öğrenmelerini desteklemektir.
Temelde bu davranışları ve değerleri kazanan bir çocuğun
ergenlik ve yetişkinlik hayatında kendini tehlikelerden
koruması çok daha kolay olmaktadır.
Çocuğunuzunmadde kullanıp
kullanmadığını nasıl anlayabilirsiniz?
➦
Fiziksel belirtiler:
Gözlerinde kızarıklık ve göz
bebeklerinde büyüme var mı? Ani kilo kaybı var mı?
Kusma veya iştahsızlık yaşıyor mu? Uyku bozuklukları
yaşıyor mu? Sık sık burun kanaması sorunu yaşamaya
başladı mı? Epilepsiye bağlı olmayan kasılma nöbetleri
geçiriyor mu? Fiziksel görünümünde bir değişiklik var mı?
Hareketlerinde dikkat çeken bir koordinasyon bozukluğu
dikkatinizi çekiyor mu? Alışılmadık bir ağız kokusu duyuyor
musunuz? Vücudunda veya ellerinde istemsiz titreme var
mı? Bitkinlik, dalgınlık yaşıyor mu? Sinirli ve saldırganmı
olmaya başladı?
➦
Davranışsal belirtiler:
Son zamanlarda okulda sorun
yaşıyor mu? Dikkatinde azalma var mı? Performans
kaybı var mı? Okul dışındaki aktivitelere (hobiler, spor
v.b.) karşı ilgisinde azalma var mı? Arkadaşlarından veya
öğretmenlerinden şikayetler geliyor mu? Arkadaşlarından
borç para aldığına dair bir duyumunuz oldumu? Hırsızlık
davranışıyla karşılaştınızmı? Alkol ve uyuşturucuyla
ilgili müziklere, gruplara, posterlere karşı ilgi artması var
mı? Daha fazla özgürlük talep etmeye başlama, kapıları
çarpma, göz kontağı kurmamaya çalışarak konuşma
gibi agresif davranışlar gözlüyor musunuz? Suç işleme
davranışıyla karşılaştınızmı?
➦
Psikolojik belirtiler:
Kişiliğinde aniden ortaya
çıkan, açıklayamadığınız bir değişiklik gözlemliyor
musunuz? Duygu durumunda ani değişimler, asabiyet,
ani patlamalar veya nedensiz gülme gibi davranışları
var mı? Beklenmedik bir şekilde zaman zaman ortaya
çıkan bir aşırı hareketlilik gözlemliyor musunuz? Genel
bir motivasyon eksikliği, odaklanma güçlüğü, dalgınlık,
uyuşukluk gözlemledinizmi? Herhangi bir sebebi
olmaksızın, korku duyduğu, içine kapandığı, gerginlik
yaşadığı veya aşırı şüphecilik gösterdiği oluyor mu?
Eğer tümçabalarınıza rağmen
çocuğunuzunmadde kullandığını
veya denediğini öğrenirseniz,bunu
öğrenmekten dolayı duyduğunuz
üzüntüyü ve endişeyi onunla
paylaşın ancak onu hala çok
sevdiğinizi ve bu durumun ona
olan sevginizi etkilemeyeceğini
vurgulayın. Her ne olursa olsun
ona yardımetmeye hazır
olduğunuzu bilmelidir.
yesilay.org.tr
24
YEŞiLAY
•
KASIM 2015
DOSYA