lararası sigara şirketlerine sorun, yasala-
rın çıkmaması, çıktığında uygulanmama-
sı için ellerinden geleni yaptılar, dökülebi-
lecek ne kadar para varsa döktüler, bir işe
yaradı mı? Hayır yaramadı. Parayla, teh-
ditle, lobiyle hiçbir şeyle Ankara’yı aşama-
dılar, Ankara rüşvet yeri olsaydı bu şirket-
lerin sonsuz parasal kaynakları işe yarar-
dı” diyebiliriz. Kalkıp Ankara’nın, bürok-
rasinin, siyasetin sütten çıkma ak kaşık ol-
duğunu iddia etmeyeceğim, ama sigara-
ya karşı verdiğim 20 yıllık mücadelemde
bu şirketlerin paralarının işe yaramadığını
da gördüğümü ülkem adına gururla söyle-
mek isterim.
Clinton’a sigara yasağı konusunda bir mektup
yazmışsınız... Mektubun içeriğinden bahsede-
bilir misiniz? Geri dönüş ne yönde oldu?
Evime kadar gelen tehditler artık iyice ka-
famı bozmuştu diyebilirim. Çekindiğim
bir şey yoktu. Tehdidi aldığım dönemler-
de ‘’ecel gelmişse Cihâne, Asalası bahane’’
derdim. Ama insanın en kutsal yeri olan
anasının ve kendisinin evine kadar uza-
nıp, ailesini taciz etmeye çalışanlara ken-
di dillerinde cevap vermek gerekiyordu.
Oturdum, Amerikan Kongre Üyeleri için
geçmişte hazırladığımmektubu genişletip
Başkan Bill Clinton’a gönderdim;
“Sizler 1970’li yıllarda Amerikan
gençlerinin Türkiye’de üretilen afyon-
dan uyuşturucuya alıştığına inanarak
Türkiye’nin afyon üretiminden vazgeç-
mesini istediniz. Türkiye üzerine bu ko-
nuda baskı yaptınız. Türkiye de, Ameri-
ka bizim dostumuz, müttefikimizin iddi-
ası doğru olmasa bile, madem böyle bir
şeye inanıyor buna bir çare bulalım dedi.
O zaman kendi önceliğimizde olmaması-
na rağmen büyük bir yatırımla Afyon’da
bir alkoloid fabrikası kurduk.
Şimdi de ben Türk gençliğini zehirledi-
ğine inandığımAmerikan sigara şirketleri-
ne karşı bir mücadele yürütüyorum ve bu
şirketlerin baskısı altındayım. Şirketleriniz
Türk gençliği üzerine bir oyun oynuyor,
12 yaşında çocuklar sigaraya alışsın
diye kampanyalar düzenleniyor, promos-
yonlar ve reklâmlar yapılıyor. Siz ABD şir-
ketlerinin ‘’intellectual property rights ‘’
denilen fikri haklarının korunması için
bizlerden yasalar çıkarmamızı, korsan
ürünlere cezalar verilmesini istiyorsunuz.
Üyesi olduğumAdalet Komisyonu’nda
bunlar görüşülüyor, Büyükelçiniz bu yasa-
ların çıkmasının şart olduğu hakkında be-
yanatlar veriyor. Peki, ABD şirketlerinin,
hakları kadar yükümlülükleri yok mudur?
Bulundukları ülkenin yasaları, tüketici
hakları onlar için geçerli değil midir? Siz
ne kadar şirketleriniz için hak peşindeyse-
niz ben de şirket değil Milletim adına hak
peşindeyim ve Amerika’nın Türk gençli-
ğini zehirleyen bu politikalardan vazge-
çip şirketlerine dur demelerini istiyorum!”
şeklinde yazıp Türkiye’de sigaraya yasak
getiren bir kanun çıkarmak için uğraştı-
ğımdan dolayı da çok ciddi baskı altında
olduğumdan söz ettim.
Mektubuma bir süre sonra sözlü ce-
vap geldi. Ama ben önce bunun bekledi-
ğim cevap olduğunu anlamadım. Mektu-
bu yazıp göndermemden bir ay kadar son-
ra ABD elçiliği beni arayarak; Bayan Hil-
lary Clinton’un Türkiye’ye çok yakında zi-
yarete geleceğini ve beni de İstanbul’da Ba-
yan Hillary Clinton’la yapılacak bir toplan-
tıya çağırdıklarını belirtti.
Toplantı bir tanışma şeklindeydi. Ba-
yan Clinton’a takdim edilmek üzere
veya onunla tanışmak için Türkiye’den
15-20 kişi seçilmişti. Bayan Clinton, her-
kesin elini teker teker sıktı, hatırını sor-
du. Bana geldiğinde de aynısını yapa-
cağını zannederken, önümde durdu ve
bana hiç beklemediğim bir şekilde;
“Eşim ve ben, sigaraya karşı verdiği-
niz mücadelede size tam destek veriyoruz.
Bu konuda en ufak endişeniz olmasın. Sı-
kıntılarınızı asgariye indirmek için her tür-
lü talimatı verdik. Gönlünüz müsterih ol-
sun” dedi. Çok şaşırmıştım, ama böylesine
bir destek görmek hem gururumu okşa-
dı hem de çok da hoşuma gitti. Sonradan
öğrendim ki her ikisi de Başkanlık seçim-
lerinden önce ve Başkanlık dönemlerinde
Amerikan sigara tekellerine karşı çok ciddi
bir mücadele vermişler. Bayan Clinton’un
benimle diğerlerine kıyasla daha uzun ko-
nuşmasını, içerde hiç basın mensubu ol-
mamasına rağmen acar bir muhabir ar-
kadaş duymuştu. Akşam aldığım telefon-
