İhdas edildiği zaman günün hadiseleri arasında sessizce
unutulanmükâfat yevm-i gazetelerimizde son günle-
rin havadis kıtlığı arasında kelimenin bütünmanasıyla
canlandırıldı. Cemiyetin teşekkür ilanlarına rağmenmarta
kadar hiç kimsemüracaat etmemişti. Şubat aylık içti-
maındamartın ilk haftasına kadarmüsabakamüddetinin
temdidinin heyet-i merkeziye tarafından ilan edilmesi
üzerinematbuatta bir gürültü koptu. Karikatür sütun-
larına kadar geçti. Adı değiştirildi, geç kaldığı tenkit edildi.
Hâlbuki mesele basitti. Ancak iktisadi sahadamuvaf-
fakiyet gösterenleremevut idi. Faziletmükâfatı bu bin
liralık ve adeden tamamen ayrı ve ailevi bir şeydi. Bunlar
karıştırıldı. Meselenin gittikçemuğlakiyet kesp ettiğini
görenHilal-i Ahdar kitabeti bir izah namesiylemeseleyi
tenvir etti. Gazetelerin bilhassa SonSaat, Vakit, İkdam
refiklerimizinmuhabirlerinin ibraz ettikleri faaliyet ve bü-
tün rufakay-ı muhteremenin bumesele için sütunlarında
lütfen gösterdikleri semahatmemlekette ehemmiyetli
akisler husule getirdi. İşte bu suretle uzun zamandan beri
gazeteleri işgal eden iktisatmükâfatını müstahakkına
vermek üzere teşekkül eden komisyon geçenCuma
günü saat beşteSıhhi MüzedeHilal-i Ahdar Reisi Mazhar
OsmanBey’in taht-ı riyasetinde içtima etmişler.
KomisyondaCemiyet-i BelediyedenCemal Bey, Meclisi
İdare-i VilayettenMüftü Fehmi Efendi ile ZiyaeddinBey,
Ticaret Odasından Emin, Hilal-i Ahdar Reis-i Sanisi Ali
Mahir, Veznedar Celalettin Feyyaz, Katib-i Umumi Fah-
rettinKerimBeyler temsil ediyordu.
40 Namzet ve Rey-i Hafi
Düne kadar vuku bulan kırkı mütecavizmüracat tasnif
edildikten sonra, müsabaka şeraitine uygun olan talep-
nameler rey-i hafiye vazedilmiş, mevcut azadan sekizinin
bakteriyolojihaneMüdürüRefikBeye, berideBalatta
tesis ettiği büyük çuha fabrikasıyla iktisadi hayatımızda
esaslı rol oynayan ve birçok adamlara iş bulanSerasker
Rıza PaşazadeSüreyya Paşaya teveccüh etmişler.
Refik Bey’in İktisadiyatımıza Hizmeti
Mevudmükâfatı RefikBey’e kazandıran esbap şunlardır. Müma
ileyhin bizzat yapmış olduğu şarbon, tavuk kolerası, barbun
aşıları sayesindememleketin zirai hayatınamühimhizmetler
ifa ettiği, keza harb-i umumi ve istiklal harbiyle, elyevmordu ve
memlekete lazımolanmilyonlarca serumve aşıları burada imal
ederek yüz binlerce liranın harice gitmesinemani olması, bu
suretlememleket iktisadiyatine yardımıdır.
Diğer Namzetlerden Takdir Edilenler
Diğermüracat edenler arasında İstanbul’da Sıhhi Müze levha ve
levazımını imal etmek suretiyleAvrupa’ya külliyetli paramızın
çıkmamasını temin ederek halkın sıhhatine nafi hizmetler icra
edenSıhhi MüzeMüdürüDoktor Hikmet Hamdi Beyle, Akşehir
civarında ameliyat-ı iskaiye-i vasiada bulunarak istihsalat-ı
ziraiyemizin çoğaltılmasınaAkşehir İktisat Bankası, çiftçi şirketi
gibi nâfi işler yapmayamuvaffak olanKonyamebusuHacı Bekir
Bey heyet-i tefrikiyece şerait namedematlup olan hizmeti ifa
etmek suretiylememlekete yararlıkta bulundukları takdirle
müşahede edilmiştir. Küçük sanayi erbabındanAydın’da İbrahim
EthemBeyler size konserve fabrikası, zifir ezmesi ve badem
yağı sahibi Varnalı Galip, Ankara’da tayyare imal edenVecihi,
defterdardaDoğanGünün fabrikası sahibi TahsinRauf, Çengel-
köy’ünde eczacı ve kimyager Hikmet Beyin ampul imalathanesi,
Beşiktaş’ta çikolatacı İbrahimEthem, Paşabahçe’demütekait
Asım, iktisat-ı milli siraciye fabrikası sahibi Siraci zadeHakkı,
Suhulet kuluçkamakineleri sahibi Adil, Aksaray’da ayakkabı
imalathanesi sahibi Said, Torak trikotaj fabrikası sahibi Mehmet
Cemil, DivanyolundaMarangozAli Rıza, Torak sabun imalathane-
si sahibi Nizamettin, benzin suhulet ocağı muhterii, Muhammed
Sadi, kabil-i nakil iktisat fırını muhterii Remzi, Beşiktaş’taÇapa
markalı pirinç unu fabrikası sahibi Nuri Beylerin yaptıkları işleri de
ayrıca takdirle karşılanmıştır. Bunlardanmaada bazı genç sanat-
kârlar tarafından iktisatmükâfatı kendilerine verildiği takdirde
yapılacak ciddenmilli projeleri havi talepnameler gelmiştir.
*Hilal-i Ahdar, YeşilayCemiyeti’nin ilk ismidir. Aynı zamanda
1925yılından bu yana yayınlananYeşilayDergisi’ne de adını
vermiştir.
İktisat Mükâfatı
Hilal-i Ahdar, 30 Mart 1341 (1925), S: 42*
yesilay.org.tr
81
YEŞiLAY
•
OCAK 2015
