EM İ N E ÖN E L K U RT
Güzelimmercan kırmızısı, birbirinden parlakmaviler... Osmanlı
çinilerini düşününce zihnimizde sıralanan renkler ve bu renk-
lerle şekil bulmuş, birbirinden yaratıcı motiflerle bezenmiş çini
panolar ya da çini tabaklar, kaseler, kandiller… Bunları görmek
için ya Osmanlı’nın önemli yapılarını (camiler, saraylar) ya da bu
tür koleksiyonları barındıran müzeleri gezmemiz gerekir. Peki, ya
bunların üretildiği yeri merak ediyorsak... O zaman biraz yol yapıp
16. yüzyılda Osmanlı çini sanatının en yetkin tekniklerinin geliş-
tirildiği, en nadide motiflerinin kullanıldığı İznik’i ziyaret etmek
gerekiyor.
Türkiye’nin en büyük göllerinden birini de barındıran İznik,
prehistorik dönemden itibaren önemli bir siyasi yerleşimolmuş.
Hıristiyanlığa ilişkin çeşitli konuların karara bağlandığı toplantılar
olan ekümenik konsillerin ilki, dördüncü yüzyılda, yedinci ve son
ekümenik konsil de 787’de burada yapıldığı için İznik dini bir mer-
kez olma özelliği de taşıyor. Her ne kadar ilk aklımıza gelen olsa
da, İznik sadece çinileri açısından değil, prehistorik dönemden
antik döneme Roma ve Bizans hakimiyetinden Osmanlı’nın er-
ken ve klasik dönemlerine değin mimarlık tarihi açısından da ele
alınması gereken ve tüm bu nitelikleri nedeniyle de Unesco’nun
Dünya Kültür Mirası listesine girmiş bir yerleşim. Selçuklulardan
sonra Osmanlı’ya da başkentlik yapan İznik’in 16. yüzyılda çinicilik
sayesinde yıldızı yeniden parlamış. Sonraki dönemlerde Osmanlı
çiniciliğininmerkezi başka kentler olsa da, asla İznik’te üretilenle-
rin başarısına erişemiyorlar.
yesilay.org.tr
71
YEŞiLAY
•
OCAK 2015
