Ser levhayı görenler, binlerce defa yazılmış, söylenmiş,
mübtezel birmevzuu tekrar edeceğimizi zannederler.
Böyle değildir. Memleketimizi fevkalade alakadar edecek
mahiyete haiz olan bir hadiseden bahsetmek isteriz:
Ali Mahir Bey namında, sarf-ı sai-i zatisi ve İstanbul’a nafi
teşebbüsler sayesinde cemetmiş, çalışkan ve iktisada
riayetkâr olduğu kadar fazilete de âşık bir vatandaş ahi-
ren birmükâfat tesis etti: Bir sene zarfındamemlekette
en çok hizmet ve faydası görülmüş olan Türk’e verilmek
üzere, bin lira vakfediyor. Bumükafat bu hediye-i tevkir
her sene tekrar edecektir.
Fazileti muhtelif suretlerle takdir ederek ashabını tevkir
ve terfiye eden erbab-ı semahatmemleketimizde yok
değildi. Fakat böyle usul dairesinde her senemuayyen ve
muttaritmükafat itası bizde ilk defa vaki oluyor. (Hayru’l-
Efkaf) isminde bihakkınmasadak sitayişlere elyak olan
bu hediyesiyleAli Mahir Bey, (fazilet)i tebcil ettiği gibi,
fazilette şükranını her seneAli Mahir Bey’e tekrar ve irca
edecektir.
Müracaat edenler arasında en layık olanını tayin etmek
(Hilal-i Ahdar Cemiyeti) ne havale edilmişti. Bu seneCe-
miyet’in riyasetindeDoktorMazhar OsmanBey bulundu.
Mazhar OsmanBey gibi faziletinin (mutaassıp) denecek
kadar şiddetli taraftarı ve fesahatın inhinanen-pezir
düşmanı olan bir ilimadamının riyasetindemüteşekkil
heyet-i hakimeden südur edecek kararda isabet-i mah-
za bulunmak pek tabidir. Hilal-i Ahdar Cemiyeti bu seneki
Ali Mahir Beymükâfatını yalnız bir rey hariç olmak üzere
hemenmüttefikanRefikBey’e verdi.
RefikBeyBakteriyoloji Hanemüdürüdür. Kolera, dizanteri, şar-
bon aşılarını İstanbul’da imaline ihraz-ı muvaffakiyet ederek, bu
suretle senevi yüz bin liradan fazla paranınAvrupa’ya gitme-
sinemani olduğu gibi ayrıca tavuk vemanda aşılarını dahi imal
ederek bu faydalı hayvanları ölümden kurtarmış. Binaenaleyh o
mükâfataRefikBey’den dahamüstahak bir vatandaş buluna-
maz. Bu liyakat, Hilal-i Ahdar’ın kararıyla emr-i mukteza halini
aldı. Ali Mahir Bey de, RefikBey de bu hükmünü bitarafane veren
Hilal-i Ahdar Cemiyeti azasında hürmetlerle tebrik ederiz.
Esas hakkında serdedecek hiçbir itirazımız yoktur. Ve olamaz.
Fakat başka bir noktadan tetkik edilirse, RefikBey’in hizmet-i
tebcil mi, yoksa derecesi tenzil ve taklil mi edildi? Bu noktameş-
kuk ve tereddüt-nümut kalır zannındayız. Bakteriyoloji Hanenin
fazıl müdürü bumemlekette, bin liralık bir hediye-i şükran ile
bedeli ödenemeyecek kadar hizmetler ifa etmiştir. Onun uzun
seneler devamedenmeşakkatli hayat-ı tahsili mesleğinde sarf-
ı mesai ve icra-i tetebbüat ederken uykusuzlukla geçen geceleri
hayat-ı beşer vemenafi-i memleket namınamütevaliyenmü-
cadele ettiği anasır-ı intaniye karşısında her saniye tehlikelere
maruz olan birmesleğe ömrünün sonuna kadar vakf-ı nefs edişi
onun pay-ı hizmetine saman-ı cihanın lüb-i takbili yetişemeye-
cek kadar yüksek birmevki-i itila takdimeder. Mükafata kendi
mesaisini namzet göstermesi elbette bin liraya tamamından
değil, memlekete edilecek hizmetlerin nevi ve şeklini halkımıza
bu vesileyle göstermek istemesindendir. Mesai-i faziletkarane-
yeRefikBey bumüracaatı ile istikamet tayin etmek istedi.
*
Hilal-i Ahdar, YeşilayCemiyeti’nin ilk ismidir. Aynı zamanda
1925yılından bu yana yayınlananYeşilayDergisi’ne de adını
vermiştir.
İlmin Kıymeti
Hilal-i Ahdar*, 13 Nisan 1341 (1925) Syf: 41
yesilay.org.tr
81
YEŞiLAY
•
ŞUBAT 2015
