Yesilay_Subat_2016_985_Senin_Kahramanin

yesilay.org.tr

YEŞiLAY

•

ŞUBAT 2016

DOSYA

Çocuklar

Rol model kavramı ne demektir? Neden

önemlidir? Biruni Üniversitesi’nden

Prof. Dr. Ramazan Abacı anlattı.

Rol model kavramı örnek aldığımız kişiler ya da toplum ta-

rafından kabul edilmiş, örnek davranışlar sergileyen kişilere

denir. Bu, bir nevi başkalarınca o kişilerin söz ve eylemleriy-

le rol model olarak alınması anlamına gelmektedir. Rol mo-

del kavramı en çok çocuklar üzerinde etkilidir. Çocuklar için

rol model alınan kişinin önemli olmasının en büyük nedeni

çocuklar için ilham ve motivasyon verici ya da tam tersine

onların cesaretini kıran ve yıpratıcı bir etki oluşturabilmesi;

dolayısıyla onların karakter ve kişiliğini şekillendirmesidir.

Çocuklar özellikle erken yaşlarda ve ergenlik dönemin-

de radarları açık, keskin gözlemcilerdir ve yakınlarında olan

kişilerin özelliklerini sünger gibi çekerler. Rol modellerinin

davranış biçimlerini çok yakından takip ettikleri için çocuklar

kişilik özelliklerini ve tavırlarını rol modellerine göre şekillen-

dirmeye başlarlar. Örnek aldıkları kişinin olaylar karşısında

verdiği tepkiler çocukların takınacağı tavırları da belirler. En

basit örnekle; ‘Bıktımsenden’ yerine ‘iyi ki doğdun’ cümlesini

duyan çocuk kendine güvenli, ‘bittik, tükendik’ yerine ‘bunu

da aşabilirizler’i kulağına fısıldanan çocuk azimli olur.

Çocukluk döneminde anne-babalar ergenlik döneminde ise

yakın arkadaşları öğretmenleri ya da şov dünyasında öne çı-

kanlar rol model olmaktadır.

Davranışların yüzde 95’i çevreden öğreniliyor

Birçok psikolojik danışman ve eğitimci, bireyin davranışla-

rının yüzde 95’inin, özellikle çocukluk veya ergenlik döne-

minde, taklit etme veya çevrelerindekileri model alma yo-

luyla öğrenildiğini belirtmektedir. Bu gerçek bile, çocuklar

için iyi bir rol model olmanın ve rol model ile çocuk arasın-

daki pozitif ilişkinin önemini vurgulamak için yeterlidir. Yu-

karıda değinildiği gibi çocuklar anne-babalarını rol model

olarak alırlar. Tabii bu her zaman iyi sonuç vermeyebilir.

Çünkü çocuğun davranışlarına yön veren aslında ilk yetişti-

ği ortam olan ailenin davranışladır. Erdemli, dürüst, sorum-

luluk sahibi bir çocuk, erdemli, dürüst, sorumluluk sahibi bir

anne-baba sayesinde olur.

önce anne

babalarını

taklit eder