66 / 84
SPOR
HALTERİN TARİHİ
Halter, 19’uncu yüzyılın sonlarında bir spor dalı olarak ortaya
çıkmıştır. 1880’den itibaren birçok şehirde ağır atletizm spor
kulüpleri açılmaya başlanmıştır. Bunun üzerine 1891’de Alman
Atletizm Spor Federasyonu (AASF) kurulmuştur. 1891’den beri
dünya şampiyonaları düzenlenmektedir. 1896’dan beri halter,
aralar olsa da Olimpiyat oyunlarının bir parçası. 1896 ve 1904
yıllarında tek ve çift kollu silkme hareketi programa dahildi fakat
herhangi bir siklet dağılımı olmadan.
Halter için vücut yapısı hususiyeti mühimdir. Bu sebeple diğer
spor branşlarıyla meşgul olan sporcular muayyen dozlarda hal-
ter yapmak suretiyle fiziki yapı ve kuvvetlerini artırarak daha
ileri rekorlara erişebilirler. 1972 Olimpiyatlarına kadar koparma,
silkme ve pres adları altında üç dalda yapılan halter müsaba-
kaları bu tarihten sonra sadece koparma ve silkme dallarında
yapılmaya başlandı. Toplam kilolarda 1972’den sonra görülen
düşüşler bu sebepledir.
TÜRKİYE’DE HALTER
Türkiye’de modern anlamıyla halter sporunun yapılması 1900 yılın-
da başlamıştır. Fakat Türklerde daha önceleri ağırlık kaldırma idmanları
yapıldığı bilinmektedir. Ağırlık kaldırma sporuna Osmanlılar zamanında
padişahlar özel ilgi göstermişlerdir. Sultan Dördüncü Murad Han, mer-
merden yapılma 102,56 kg ağırlığında bir gülleyi, her sabah Harem’den
Hasbahçe’ye ve Bağdat Köşkü’ne kadar taşıdığı ve akşam dönüşünde
tekrar Harem’e kadar götürdüğü bilinmektedir.
Türkiye’demodernhalter sporunaGalatasarayLisesi BedenEğitimi Öğ-
retmeni FaikÜstün’ün şahsi gayretiyle başlandı. FaikBeyi Hakkı Köprülü,
Filozof Rıza Tevfik, İhsaniyeli Rıfat gibi amatör sporcular takip etti. Daha
sonraları Türk halterciliğini milletlerarası müsabakalarda başarıyla temsil
eden halterciler yetişti. Türkiye’nin ilk milletlerarası halter müsabakaları-
na katılması 1924 Olimpiyatları’nda oldu. Müstakil olarak Türkiye Halter
Federasyonu 1960yılında kurulmuş, bu yıldan sonra halter sporu yurdu-
muzda yaygınlaşmıştır. 1988 Seul Olimpiyatlarında Naim Süleymanoğ-
lu’nunOlimpiyat şampiyonu olması ilgiyi daha çok arttırmıştır.
Halter müsabakaları, eni ve boyu 4 m, yüksekliği 10 cm olan tahtadan
bir ring üzerinde yapılır. Halter yarışmalarında gaye, sporcunun yerde
bulunan ağırlığı tek veya iki kolla baştan yukarı kaldırmasıdır. Hareketleri;
baskılama (yerden kesme), koparma, omuzlama ve silkmedir (atma)...
Sporcunun her harekete göre seçtiği ağırlık için üç deneme hakkı vardır.
Müsabakaları, biri ringamiri olanüçhakem, beşkişidenmüteşekkil bir jüri
ve bir spiker ile sekreter idare eder. Haltere takılan ağırlıklar demir lev-
ha şeklindedir ve bu ağırlıklar 2,5 kg ve katlarıdır. Yarışmalara katılacak
ekiplerin her ağırlık sınıfından birer haltercidenmeydana gelmesi ve eki-
bin azami ağırlığının (7 halterci için) 550 kilogramı geçmemesi lazımdır.
Halterciler kısa kollu bir fanila, şort, atlet suspansuarı veya tek parçalı bir
mayo giyerler. Ayakkabılarının ökçeleri ise 4 santimetreden yüksek ola-
maz. Eğer halterci kemer takarsa kemerin kalınlığı 10 santimetreyi geçe-
mez. Haltercilermüsabakalardan 1 saat 15dakikaönce tartılırlar. Tartı es-
nasında o kategori için tayin edilmiş bütün hakemlerin orada bulunması
lazımdır.
Halter içinvücut yapısı hususiyetimühimdir. Busebeplediğer spor bran-
şlarıyla meşgul olan sporcular muayyen dozlarda halter yapmak sure-
tiyle fiziki yapı ve kuvvetlerini artırarak daha ileri rekorlara erişebilirler.
Naim
Süleymanoğlu
yesilay.org.tr
66
YEŞiLAY
•
ŞUBAT 2016
KÜLTÜR