Öncelikle uzman bir isim olarak bağımlılığı nasıl
tanımlarsınız?
Ben sosyal hayatta bağımlılık kelimesini kullanmayı
doğru bulmuyorum. Şöyle bir tanım geliştirdim ken-
dimce ve doğrusunun da bu olduğunu düşünüyo-
rum: Kişinin kullandığı madde ve kullandığı süre ne
olursa olsun bizim için hiçbir önemi yok. Ama eğer
madde o kişinin beden sağlığına, psikolojisine, sos-
yal hayatına zarar verdiği, olumsuz bir etki yaptığı
halde o maddeyi kullanmayı sürdürüyorsa ortada
bir sorun var demektir.
Bakın bağımlı demedim. Bağımlılığı ben tıbbi bir tabir
olarak doktorlara bırakıyorum. Biz bağımlılığın tarifi-
ni yaparak meseleye bakarsak bir sürü sorunlu kişi,
ne yapayım ben bağımlıyım, iradem zayıfmış gibi bir
savunma yapar. Bu irade hastalığı da değil çünkü.
Örneklersem: Kişi iki ayda bir alkol alıyor. Ama her
içtiğinde etrafına saldırıyor, karısını dövüyor. Şimdi
bu adam bağımlı mı? Değil. Ama sorun çıkarıyor. O
zaman iyileştirilmesi gereken bir sorun var.
Alkol söz konusu olunca sosyal içicilik kavramı da
ortaya çıkıyor. Nedir sosyal içicilik?
Bu kavramı çok sık olmayacak bir şekilde, bir davet-
te, arkadaşlarla bir araya gelindiğinde alkol alırken
kullanıyor halkımız. Sosyal içicilik tabirini kabul et-
miyorum. Soruna hoşgörüyle bakılmasını sağlamak
için kullanılıyor bu tabir. Sorunu sempatik gösteriyor.
Ayda yılda bir kadeh alıyoruz, sosyalleşmek kötü bir
şey mi sanki gibi algılanıyor mesele. Bu doğru değil.
Zararlı bir maddenin vücuda alınması sosyallik değil.
Devlet kapalı alanlarda sigara içmeyle ilgili ciddi ya-
sal düzenlemeler getirdi. Tabi bunun yanında bir de
bilgilendirme ve farkındalık uyandırma gerekli. Siz
önleme hizmetinin nasıl olması gerektiğini düşünü-
yorsunuz?
En iyi tedavi hiç kullanmamak, başlamamaktır. Madde
bağımlılığını önlemek istiyorsak, o zaman bu madde-
lerle ilgili bilgilendirmeyi kişi ana rahmine düştüğü an-
dan itibaren başlatmak lazım, çocuk 12 yaşına gelince
değil. Bir hamile kadın sigaralı bir ortamda bulunursa,
sigara kullanırsa, içki içerse ilerde doğacak çocuğuna
madde kullanmaya zemin hazırlayacaktır. Çocuğun
bulunduğu ortamda hiçbir madde kullanılmamalı,
sigara içilmemeli. Çocuk büyümeye başladığında,
etrafındaki büyükler her zaman bir davranış modeli
oluştururlar. O nedenle onların yanında sigara da,
alkol de kullanılmaması gerekir. Çocuk yavaş yavaş,
konuşmaya başladığında yine bunların zararlı olduğu,
kullanılmaması gerektiği çocuğa anlatılmalıdır.
Ben silahın dünyada en kötü şey olduğunu öğretmişim
çocuğuma. Baba en kötü şey silahtır diyorsun, sigarayı
tamammozaiklemişler, niye silahı mozaiklememişler
diyor benim çocuğum televizyon izlerken. Devlet bu
çelişkiye de el atmalı. Adamın her tarafından kanlar
akacak, onu mozaiklemeyeceksin, ama elindeki siga-
rayı mozaikleyeceksin. Çocuklar dikkat etmeyecek-
ken etmeye başlıyor.
Röportajın başında bu ülkede yıllarca uyuşturucu
bilgilendirmesinde yanlışlar yapıldı dediniz. Sizce
bonzai ve diğer bağımlılık yapıcı maddelerle ilgili
nerede yanlış yapılıyor?
Sosyal içicilik tabirini kabul etmiyorum. Bu,
soruna hoşgörüyle bakılmasını sağlamak için
kullanılıyor.
Bundan 20 yıl önce bağımlılıklar alanındaki çalışmalarından dolayı Yeşilay tarafından bir
ödüle layık görülmüş Prof. Dr. Mansur Beyazyürek. Dünya Sağlık Örgütü’nden de yine
aynı çalışmalar doğrultusunda bir teşekkür mektubu almış. Yıllarını verdiği psikiyatri
alanında sayısız vakalarla karşılamış, yüzlerce kişiyi psikolojik sorunlarından ve bağımlılık
hastalığından kurtarmaya vesile olmuş. Balıklı Rum Hastanesi’nde hastaların ailesiyle
birlikte kalabildiği bir ortamla anatolia bağımlılık kliniğini kuran Beyazyürek kapılarını Yeşilay
Dergisi için çaldık; bağımlılıkları ve önleme amaçlı yapılması gerekenleri konuştuk.
yesilay.org.tr
27
YEŞiLAY
•
EYLÜL 2014
