Dağcılık
Dağcılık, dağlarda yürüyüş ve kamp kurmanın yanı sıra
tırmanma sporunu da kapsayan bir doğa sporudur. 18 ile
19. yüzyıllarda Avrupalı (İngiliz ve Fransızlar başta olmak
üzere) zenginlerin boş zamanlarını değerlendirme ve
hayatlarının rutinlerini yeni maceralarla süsleme arayışı
neticesinde bir spor sayılmaya başlanan dağcılık, 20.yüz-
yılın başında diğer ulusların da ilgisini çekmeyi başarmıştır.
Uluslararası bir spor haline gelmesi ise, 1931 yılında, mer-
kezi Cenevre'de olan Uluslararası Dağcılar Birliği (UIAA)'nin
kurulmasıylamümkün olmuştur. İzleyen yıllarda, belirli
teknik ve emniyet yöntemlerinin geliştirilmesine paralel
olarak kendine özgü disiplini ve ilkeleri olan bir spor haline
dönüşen dağcılık, birçok doğa sporunun da önünü açmıştır.
Günümüzde en çok rağbet gören doğa sporlarından biri
olsa da, bu spora eklenebilecek yeniliklerin azalması, yeni
neslin yeni doğa sporlarına daha fazla ilgi duyması ya da
bu tür sporlara yönelmesi nedeniyle, 20. yüzyılın başın-
daki popülaritesini kaybetmeye başlamıştır.
Türkiye'deyse dağcılık, üniversite kulüpleri ve Türki-
ye Dağcılık Federasyonu (TDF) bünyesinde canlılığını
korumaktadır. Dağcılık kendi bünyesinde mevsim, hava,
coğrafik duruma bağlı olarak birçok stile ayrılmıştır.
Alpin Stil
Hafifliğin ve hızın ön plana çıktığı ve aynı zamanda teknik
tırmanış içeren dağcılık sporunun esas ruhunu temsil
eden tırmanış stilidir. Ana ve ara kamp yoktur. Hızlı ve
hafif olmak için tek kamp noktasından hareket edilir. 'Te-
miz tırmanış' diye tabir edilen ve tırmanış sonrası rotayı
değiştirmeyen 'doğal' yöntemler kullanılır.
Yapay yöntemlerden tamamen uzak olan bu tırmanış
stilinde tırmanıcılar bütün zorluklar ve risklerle kendi
başlarına başa çıkarlar. Temelindeki bu yöntemlerden
dolayı 'macera ruhu' ile beslenir.
Trekking ve Hiking
Türkçede dağ veya doğa yürüyüşü olarak kullanılmasına
karşılık dağ ve doğa yürüyüşünün tam karşılığı hiking’dir.
Günü birlik olarak yapılır ve kamplı konaklama içermez.
Eğer bu aktivite kamplı olacaksa adı Trekking olur.
Ekspedisyon
Uzun zaman gerektiren ve tırmanılan yükseklik bakı-
mından vücudun klimaya uyum sağlayabilmesine olanak
sağlamak amacı ile bol miktarda iniş çıkış içeren Yüksek
İrtifa Tırmanışı'nın İngilizce adıdır. Tırmanıcılar zirveye
çıkana kadar kendi kamp yüklerini bir üst kampa taşırlar-
ken birden fazla gitgel yaptıkları faaliyettir.
Ferrata
Kayaya sabitlenmiş metal merdivenleri kullanarak tır-
manma stilidir. Dağcılıkta en kolay stillerden birisidir.
Sportif tırmanış (Sport Climbing)
Genellikle kaya üzerinde ya da yapay duvarlarda kullanı-
lan tırmanma stilidir. Kendi içinde üç ana kısma ayrılır.
1. Serbest stil
En çok kullanılan tırmanış türü. Free climbing denilen bu
tırmanışta, yükselmek için yapay tekniklere kesinlikle
başvurulmuyor. İp ise tırmanan kişiyi, düşüş ihtimaline
karşı, tehlikeden korumak için kullanılıyor.
2. Free-solo
Hiçbir emniyet aleti kullanılmadan, kaya tırmanış ayakka-
bısı ve toz torbasıyla yapılmaktadır. Free-solo fazlasıyla
deneyim gerektirir. Dünya genelinde bu türde tırmanıcı
sayısı oldukça azdır. Bu stilde tırmanmak için fiziksel
yesilay.org.tr
75
YEŞiLAY
•
EYLÜL 2014
