Bir projenin değerlendirilmesi ve rapor edilmesi,
çıkan sonuçlara göre aksiyon alınması önemli bir
durumdur. Anketten bahsettiniz; bu projede ulaştı-
ğınız verileri bizimle paylaşır mısınız?
Kampanya öncesinde 16 şehirde 1282 kişiyle
görüşülerek anket yapıldı. Anket sonuçlarına göre
18-64 yaş kişiler arasında nargile içme oranı %7,3
olarak ölçüldü, bu oran 18-24 yaş segmentinde ise
%11,2 olarak ölçüldü.
Nargile içen kişilerin %57 oranında yakınlarıyla/
arkadaşlarıyla ortaklaşa içtiği verisine ulaşıldı.
Yine nargile kullanıcıların %88 oranında aromatik
nargileyi seçtiği bu oranın 18-24 yaş aralığında
daha da yüksek olduğu bulundu. Nargile içenlerin
%88 oranında nargile kafeyi tercih ettikleri ulaşılan
veriler arasındadır.
Bununla birlikte, nargilenin zararlarına dair far-
kındalığın, sigaranın zararlarına dair farkındalıkla
mukayese edildiğinde daha düşük olduğu, ha-
tırı sayılır oranda katılımcının nargile dumanının
sudan geçerken dumanının temizlendiği, sigara
gibi bağımlılık yapmadığı gibi yanlış bilgilere sahip
olduğunu gördük.
Dünyada örnek aldığınız başka bir nargile kampan-
yası var mı? Ya da bu kampanya dünyada ilk mi?
Doğrusunu isterseniz kampanyamız kanıta dayalı
yöntemlerle geliştirilmiş ilk nargile karşıtı kampan-
ya. Biz kampanyamızı başka ülkelerde de yaygınlaş-
tırmak ve bu konuda öncülük yapmak istiyoruz.
Nargilenin yaygın olmasının bir diğer önemli unsuru
da Türk/Osmanlı kültürünün bir parçası olarak
algılanması. Bu anlayış nargileyi daha da cazip hale
getiriyor. Bu algıyı nasıl kıracaksınız?
Maalesef kültürün bir parçası gibi görülmesi veya
tarihi bir değer gibi lanse edilmesi nargilenin sosyal
kabul edilirliğini de artıran bir faktör. Aslında bu büyük
bir yanılgı. Yeni nargile salgınına baktığımızda özellikle
90’lı yıllardan itibaren aromatik nargilenin piyasaya
sürülmesiyle başladığını ve nargile kafeler aracılığı ile
özellikle gençler arasında hızla yayıldığını görüyoruz.
Aromatik nargile tatlandırıcı ve koku verici katkı mad-
deleriyle içimi kolaylaştırılan ve ağır kokusu maske-
lenen ve özellikle gençleri hedef almak için üretilen
bir üründür. Bu tarihten gelen bir gelenek değil 90’lı
yıllardan itibaren özellikle gençleri hedef alarak hızla
yayılan bir salgındır. Ondan önce çok sınırlı ve gençler
arasında kullanımı çok düşük tömbeki tütünü kullanımı
söz konusudur. Biz nargilenin gerçek yüzünü anla-
tarak ve aromatik nargilelerle kasıtlı olarak gençlerin
nasıl hedef alındığını, oynanan oyunları deşifre ederek
bu algıyı yıkabileceğimize inanıyoruz.
Sizce de nargile keyfini bozacak bu tür kampanya-
lar insanları özgürlük alanlarına müdahale tartış-
malarını beraberinde getirmiyor mu?
Biz böyle düşünmüyoruz, Nargile de sigara gibi,
bağımlılık yapan ve öldürücü bir tütün ürünüdür.
Nargile karşıtı bilgilendirici kampanyalar yapmak
özgürlük alanına bir müdahale değildir; bireyin sağ-
lıklı yaşama hakkı için savunuculuk yapmaktır.
Araştırmalar nargilenin gerçekten de sigara kadar
tehlikeli olduğunu gösteriyor mu?
Pek çok nargile kullanıcısı nargilenin, sigaradan
daha masum olduğunu düşünse de nargile en az si-
gara kadar tehlikelidir. Nargile, sigara gibi kanserler,
solunum yolu hastalıkları, kalp ve damar hastalıkları
gibi pek çok önemli hastalığa neden olur.
Nargile tütününün kömürde yakılması dumanındaki
zehirli maddeleri daha da artırır. Bununla birlikte
nargile içme süresinin uzun olması daha çok zehirli
maddeye maruz kalınmasına neden olur.
Sadece bilgilendirici kampanya yapmak salgının
önüne geçmek için yeterli mi?
Nargilenin zararları konusunda bilinçlendirme kam-
panyaları yapmak oldukça önemli olsa da tek başına
yeterli olamaz. Kampanyalara ek olarak, 18 yaşının al-
tına nargile satışının daha sıkı denetlenmesi, özellikle
gençleri tuzağa düşüren aromatik tütünlerle ilgili yasal
düzenlemeler yapılması, nargile fiyatlarının artırılması,
nargile kafelerin kısıtlanması gibi önlemlerle salgının
önüne geçmek mümkündür.
Nargile karşıtı bilgilendirici kampanyalar
yapmak özgürlük alanına bir müdahale değildir;
bireyin sağlıklı yaşama hakkı için savunuculuk
yapmaktır.
Nargile tütününün kömürde yakılması
dumanındaki zehirli maddeleri daha da
artırır.
Aromatik nargileler gençlere karşı bir
oyundur.
KÜLTÜR
RÖPORTAJ
yesilay.org.tr
66
YESiLAY
•
HAZiRAN
2014
