68 / 84
kültür
Yeşilay
68
Ne içindeyim zamanın
Ne de büsbütün dışında
Yekpare, geniş bir anın
Parçalanmaz akışında
Bumeşhur dizelerin sahibi
olan Ahmet Hamdi Tanpınar,
23 Haziran 1901’de İstanbul
Şehzadebaşı’nda doğdu.
Aslen Batumlu olan babası,
Kadı Hüseyin Fikri Efendi’dir.
Çocukluğu babasının görevli
bulunduğu Ergani, Sinop, Siirt,
Kerkük ve Antalya’da geçti.
Antalya’da özellikle denizden,
tabiattan ve Güvercinlik denen
deniz mağarasından çok
etkilenmiştir. Eserlerinde çokça
kullandığı rüya metaforunu
bumağaradan esinlenerek
oluşturmuştur. “Estetiğimin
temeli olan rüya fikri biraz da bu
mağaraya bağlıdır.’’ sözü, birçok
sohbetinde dikkat çekmiştir.
1918’de yüksek öğrenim için
İstanbul’a gelen Tanpınar, bir
yıl o zamanlar Baytar Mektebi
olarak anılan veterinerlik eğitimi
almış, ertesi yıl Darülfünun
Edebiyat Fakültesi’nin önce tarih,
ardından felsefe şubelerine girmek
istemiş, kararsızlığı sırasında
lise öğrencisiyken şiirlerinden
tanıdığı Yahya Kemal Beyatlı’nın
Edebiyat Şubesi’nde ders verdiğini
öğrenince kaydını bu şubeye
yaptırmıştır. Yahya Kemal ile
Tanpınar arasındaki şiir dostluğu,
bütün edebiyat âlemi için bilinen
bir şeydir. Birçokları için Tanpınar,
Zeynep TEMEL
Türkedebiyatındaderin izbırakmış, pek çok şair veyazara ilhamvermişolanAhmetHamdi Tanpınar,
eserlerindegenellikle“zaman”, “rüya”, “aşk”ve“İstanbul” temalarını kullandı.Nesildennesileaktarılan
bueserler, ustanınölümsüzlüğününbirer kanıtı oldu.
ZAMANI SONSUZ KILAN ZAMANSIZ YAZAR:
AHMETHAMDİ TANPINAR
Yahya Kemal’in bayrağı altında
yürüyen bir şairdir. Ahmet Hamdi
Tanpınar’ın Yahya Kemal’in talebesi
olduğu, onun konuşmalarında ve
yakınlığında kendi kozasını örmek
için sıcak bir ortam bulduğu bir
gerçektir. Öğrenci iken aralarında
başlayan bir dostluk Yahya Kemal'in
vefatına kadar sürmüştür. Ahmet
Hamdi, Şubat 1923’te Hüsrev
ü Şirin üzerine hazırladığı
teziyle mezun olur ve aynı yıl
ErzurumLisesi’ne öğretmen olarak
atanır. Burada çalıştığı 1924 yılı
Eylül sonunda Erzurum’da büyük
bir depremmeydana gelir. Tanpınar
bu depremin şehirde yarattığı etkiyi
daha sonra “Erzurumlu Tahsin” adlı
hikâyesinde de işleyecektir. Bu yıllar,
Tanpınar’ın sanatta yönünü aradığı
dönemdir. Özellikle şiir üzerinde
düşünür ve hayatı boyunca bağlı
kalacağı Paul Valery’yi okur. ‘’Asıl
estetiğimValery’yi tanıdıktan sonra
teşekkül etti.” demiştir. Tanpınar’ın
Bazen düşünüyorum, ne garip mahluklarız!
Hepimiz ömrümüzün kısalığından şikayet ederiz;
fakat gün denen şeyi bir an evvel ve farkına
varmadan harcamak için neler yapmayız?
Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Ahmet Hamdi Tanpınar
Eserlerinde zaman basit bir
süreklilik değil, çok katlı ve
karmaşık bir akıştır. "Ne
İçindeyim Zamanın",
"Bursa'da Zaman" şiirleri,
bu olgunun örnekleridir.