46 / 84
Kısmi tıkanma anında cismin dışarı atılması için
rahatça öksürmesine izin verilmeli ve yakından
izlenmelidir. Bilinenin aksine bu durumda bebeğin
sırtına asla vurulmaz ve sıvı verilmez.
olan bölgenin arasına yumuşak
bir malzeme yerleştirmemiz sert
cismin uygulayacağı basıncın
kırık bölgeye hasar vermesini
önleyecektir. Ambulans aranarak
acil yardım istenmeli. Yardımın
gelmesini beklerken çocuğumuzun
vücut ısısını korumak için
battaniye, kaban, şal gibi bir
şeyle üzerini örterek vücut ısısını
korumaya çalışmak önemlidir.
Sağlık kuruluşuna ulaşıncaya
kadar su dahil herhangi bir şey
yedirip içirilmemelidir. Ödem
oluşmadan önce kırık oluşan
bölgede bilezik, bileklik, saat, yüzük
gibi bir aksesuar varsa hemen
çıkartılmalıdır.
Çocukların çamaşır suyu vb.
kimyasal maddeleri içmeleri
halinde hastaneye götürmeden
önce müdahale edilmesi doğru
mu?
Çocuklarımızda sık yaşanan
vakalardan biri kimyasal
maddelerin içilmesi nedeniyle
oluşan zehirlenmelerde
yapılması gereken ilk yardım
uygulamaları şöyledir; bilinç
kontrolünü yaparak, ağzını su
bilinci açıksa ve kusması yoksa,
1 litre suyun içine 1 çay kaşığı
karbonat, 1 çay kaşığı tuz eklenerek
karıştırılır ve çocuğa içirilir.
Kırık olduğundan şüphelenmemiz
halinde, o bölgeyi hareket
ettirmekten kaçınmalıyız. Çünkü
kırık kemik oldukça keskindir
ve her hareketi etrafındaki
damar, sinir, kas gibi dokulara
önemli hasarlar verebilir. Kemik
bütünlüğünün bozulması olarak
tanımladığımız kırıklar açık ya
da kapalı kırık olarak görülebilir.
Her iki durumda da belirtileri ani
şişme, morarma, hareketle artan
şiddetli ağrı, şekil bozukluğudur.
Bunlara ek olarak açık kırıkta
kemik ucunun dışarı çıkması ile
yaralanma ve kanama da oluşur.
Eğer bir kanama varsa ya da kırılan
kemiğin ucu dışarı çıkmışsa,
kanama durdurulmalı ve açık yara
temiz bir bezle kapatılmalıdır.
Kırılan kemik yerleştirilmeye
çalışılmamalıdır. Kırığın oluştuğu
bölgenin bir altında ve bir üstünde
yer alan eklemleri de içine alacak
şekilde sert bir materyal ile
desteklenerek sabitlenmesi gerekir.
Sert materyal ile kırık oluşmuş
çekmeye çalışmak, fayda
sağlamayacağı gibi her iki tarafın
da daha çok zarar görmesine neden
olacaktır. Bu sebeple dokunmadan
önce elektrik akımı kesilmelidir.
Akımı kesme imkanı yoksa tahta
çubuk ya da ip gibi yalıtkan bir
cisimle elektrik teması kesilmelidir
ve ardından yaşamsal fonksiyonları
değerlendirilmelidir. Kesinlikle
su ile müdahale edilmemelidir.
Hareket ettirilmeden hasar gören
bölgenin üzeri temiz bir bezle
örtülmeli ve 112 aranarak tıbbi
yardım istenmelidir.
Yanıklar ve kırıklar sonrası
yapılan yanlış müdahaleler
sonucu ciddi hasarlar ve sakat
kalma durumlarıyla karşı karşıya
kalınabiliyor. Örnekler vererek bu
iki kötü durumla karşılaşıldığında
kazazedeye nasıl müdahale
edilmeli?
Tüm yanıklarda, hızlıca, yanığa
neden olan etken ile temas
kesilmelidir. Solunumun ve
solunum yolunun etkilenip
etkilenmediği kontrol edilir. Yanmış
alandaki deriler kaldırılmadan,
mümkünse kesilerek giysiler
uzaklaştırılır. Yapışan yerler
varsa etrafından keserek
uzaklaştırılmalıdır. Sıvı ile ya da
kimyasal maddeler nedeniyle
oluşan yanıklarda, özellikle bu
işlemi yaparken, yanığa sebep
olan maddenin başka yüzeylere
de yayılmamasına dikkat etmek
gerekir. Yanık bölge, 20 dakika
kadar çeşme suyu altında tutulur.
Özellikle, kimyasal bir etken ile
yanık oluşmuşsa, suyun tazyiksiz
olmasına dikkat edilir. Yanık yüzeyi
geniş ise, ısı kaybı çok olacağından,
suya tutmak yerine temiz nemli
bir bez ya da çarşaf ile yanık
yüzeyin örtülmesi önerilir. Ödem
oluşabileceği düşünülerek yüzük,
bilezik, saat gibi eşyalar hemen
çıkarılmalıdır. Su toplamış yerlerin
patlatılmaması gerekir. Yanık
yüzeyi geniş, sağlık kuruluşu
uzakta, yaralının bilinci açık ise,
ambulans beklenirken ya da sağlık
kuruluşuna gidilirken, çocuğun
0 - 1 yaş bebeklerde
gerçekleşecek solunum
tıkanıklığında bebek bir
kolun üzerine başı gergin
ve gövdesinden aşağıda
olacak şekilde yüzüstü
pozisyonda yatırılır.
yaşam
Yeşilay
46