42
Kitap
Amin Maalouf, Çivisi Çıkmış Dünya
isimli denemesinden sonra okuyu-
cularını birkaç sene kadar bekletmiş
ve sonunda Doğu’dan Uzakta isimli
yeni romanı raflarda yerini almıştır.
Maalouf çoğu kitabında olduğu gibi
yine, güzellikleri ve zahmetleriyle
Doğu’yu anlatmış. Doğu’dan Uzakta,
Maalouf okuyucularının beklediğine
değecek bir geçmişe dönüş, bir yüz-
leşme romanıdır. Kitapta, iç sava-
şın, bir ülkede, toprağın-
da ve insanında yarattı-
ğı tahribat, bir arkadaş
grubu üzerinden anlatı-
lır. Gençliklerinin en gü-
zel dönemlerini birlikte
geçiren bu arkadaş gru-
bunda, iç savaşın patlak
vermesiyle birlikte ge-
dikler açılmaya başlar.
İdealleri vardır ve böy-
le bir ülkede gerçekleşti-
rememektedirler. Ülke-
yi terk etmeyi düşünür-
ler ancak tereddütler ya-
şarlar. Ülkesini ilk terk
eden, romanın başkahramanı Adam
olur ve bu konudaki düşünceleri-
ni defterine şu cümlelerle kaydeder:
“Her insanın gitmeye hakkı vardır,
onu kalmak için ikna etmesi gereken
ülkesidir. Önce ülken sana karşı bel-
li taahhütleri yerine getirecek. Ora-
da tüm haklara sahip bir yurttaş ola-
rak görüleceksin, baskıya, ayrımcılı-
ğa, hak etmediğin mahrumiyetlere
maruz kalmayacaksın. Ülken ve yö-
neticileri sana bunları sağlamak zo-
runda, yoksa sen onlara hiç bir şey
borçlu olmazsın. Ne toprağa bağlı-
lık, ne bayrağa saygı. Başın dik yaşa-
yabildiğin ülkeye her şeyini verirsin,
her şeyi, hatta hayatını bile feda eder-
sin; ama başın yerde yaşamak zorun-
da kaldığın ülkeye hiç bir şey ver-
mezsin. İster doğduğun ülke, ister
seni kabul eden ülke söz konusu ol-
sun. Yüce gönüllülük yüce gönüllü-
lüğü, umursamazlık umursamazlığı
ve aşağılama aşağılamayı doğurur.”
Adam’dan sonra, arkadaş gru-
bu yavaş yavaş dağılmış kimi fark-
lı ülkelere yerleşmiş, kimi ülkesinde
kalmayı tercih etmiştir. Ancak yıl-
lar sonra, eski arkadaşlarından biri-
nin cenazesi sebebiyle tekrar ülkele-
rine dönecek, geçmişleriyle yüzleşe-
ceklerdir. Amin Maalouf’un Ortado-
ğu ve dinler hakkındaki önemli gö-
rüşlerinin ön plana çıktığı roman-
da, hem doğuda hem batıda yabancı
durumunda olmayı, arafta kalmayı
okuyacaksınız. Kitabı okuyup bitir-
dikten sonra, Çavdar Tarlasında Ço-
cuklar kitabında Holden Caulfield’ın
dediği gibi “bunu yazan keşke çok
yakın bir arkadaşım olsaydı da, ca-
nım her istediğinde onu arayıp ko-
nuşabilseydim” diyeceksiniz.
Doğu’dan Uzakta
Asude Zeynep Cömert
AMINMAALOUF
Çeviren: Ali Berktay
Yapı Kredi Yayınları
