Kapak
Çocuklarda stres, öfke ve
sorunlarla baş etme becerisi
Stresi günlük yaşamda karşılaşılan
olayların, insan ilişkilerindeki bas-
kı nedeniyle hissedilen sıkıntı ya da
zorlama sonucunda, organizmanın verdiği
tepki olarak tanımlamak mümkündür. Stres,
oldukça hızlı yaşayarak dinlenmeye zaman
bulamayan günümüz toplumlarının önem-
li ve ciddi sorunlarından biridir. Her birey
stresten farklı şekillerde etkileniyor, buna
rağmen hayatın koşuşturmasına ara verme-
den her gün aynı şekilde bu
yoğunluğa devam etmek-
tedir. Peki, yaşanan bu hız-
lı hayat çocuklarımızı na-
sıl etkiliyor? Onlar ne kadar
stres altındalar? Çocuklar-
daki stres nasıl anlaşılır?
Okul başarısında fark edi-
lecek derecede negatif deği-
şiklikler.
Ebeveyn ve akrabalarla
olan ilişkilerinde gözlemlenen
olumsuz değişiklikler.
Uyku sorunu yaşamak.
Okula gitmekte belirgin öl-
çüde isteksizlik.
Baş veya karın ağrısı, sindirim problemleri
gibi fiziksel şikâyetlerin başlaması.
Aniden başlayan şiddetli ağlama nöbetleri
veya aşırı sinirlilik hali.
Daha önce ilgi alanına giren aktivite ve
oyunlara karşı, gözlemlenen belirgin derecede
ilgi kaybı gibi durumlar çocuğunuzun stres al-
tında olduğuna işaret etmektedir.
Bazı çocuklar strese tepki olarak kendisini
geri çeker, içe dönük bir hal alır, pasifleşir, so-
runlarıyla yüzleşmekten çekinir. Bazı çocuk-
lar ise, sorunlarını inkâr ederek, olayların dı-
şında kalırlar. Bu durum zamanla bireyin çev-
resiyle olan ilişkilerinde sorunlara yol açabi-
lir. Stres karşısında sergilenen bir başka tu-
tum da, olaylar karşısında aşırı tepki göster-
mektir. Aşırı tepki verme farklı biçimlerde or-
taya çıkabilir. Diğer insanlara yönelik aşırı kız-
gınlık hali, sert ve kırıcı olma gibi davranışlar
bunlara örnek olarak verilebilir. Çocuklar za-
man zaman bunlar gibi gereğinden fazla tepki-
lerde bulunabilirler. Fakat bu tepkilerin zaman
içerisinde alışkanlık haline gelmesi, bireyi top-
lumdan izole edebilece-
ğinden dolayı, kişi strese
karşı daha da yatkın hale
gelmiş olur.
Çocuklar stres yaşa-
dıklarında genellikle şu
iki soruya cevap bulma-
ya çalışırlar: “ Bu sorunla
nasıl başa çıkabilirim?”
ve “ Hiç bitmeyecek mi?”.
Anne ve babaların
destek ve yardımı ile bir-
likte, çocuklar stres kar-
şısında çaresiz olma-
dıklarını ve sonuç ola-
rak stresin biteceğinin
güvencesini hissetmeleri, onları büyük ölçüde
rahatlatacak ve bu durum anne, babaya karşı
besledikleri güven duygularının tazelenmesine
ve güçlenmesine yol açacaktır.
Çocukların stres hissettikleri bazı durum-
lar:
Arkadaşlar tarafından alay edilmek ya da
aşağılanmak.
Boşanma ya da ölüm nedeniyle anne ya da
babayı kaybetmek.
Okulda düşük notlar almak.
Anneyle ya da babayla kavga etmek ya da
tartışmak.
Çocuklar stres yaşa-
dıklarında genellik-
le şu iki soruya cevap
bulmaya çalışırlar: “
Bu sorunla nasıl başa
çıkabilirim?” ve “ Hiç
bitmeyecek mi?”
RABIA AKSOY
PSIKOLOG
