Bize kurumunuzdan bahsedebilir misiniz? De-
netimli serbestlik kurumu nedir, nasıl çalışır? Ne
zamandan beri uygulanıyor?
Öncelikle denetimli serbestliğin ne olduğuna, neyi
amaçladığına bakmakta yarar var. Esas itibariyle
Denetimli Serbestlik şüpheli, sanık veya hükümlü-
nün toplum içinde denetim ve takibinin yapıldığı,
iyileştirilmesi ve topluma kazandırılması için ihti-
yaç duyulan her türlü hizmet, program ve kaynak-
ların sağlandığı alternatif bir ceza ve infaz sistemi-
ni ifade eder. Başka bir yönüyle Denetimli Serbest-
lik, mahkemelerce hapis cezasına alternatif olarak
verilen, infazı toplum içerisinde gerçekleştirilen
cezaları uygulayan, cezaları uygularken de şah-
sı toplumsal hayattan dışlamadan, onu toplumsal
hayatta tutarak eğitim ve iyileştirme çalışmala-
rıyla, suç oluşturan davranışını değiştirmeyi, suç
tekrarını önlemeyi önceleyen bir sistemdir.
Amaçlarınız arasında hükümleri topluma kazandırmak da
var o halde…
Dünyadaki iyi uygulama örneklerinde olduğu gibi
Türk Denetimli Serbestlik Sisteminin de temel
amaçları toplumun korunması, hükümlülerin iyi-
leştirilmesi, topluma ve mağdura verilen zararın
onarılması, nihayet suç işleyen kişilerin, cezaları-
nı toplum içerisinde çekmesi ve topluma kazandı-
rılmasıdır. Yine denetimli serbestliğin, suçlunun
toplum içerisinde ailesiyle ve yakın çevresiyle dü-
zenli ve sürdürülebilir bir ilişki kurması sağlana-
rak şahsın (toplumun da temel dinamiği olan) aile
birliğinin ve bütünlüğünün korunması; başkası-
nın yardımı olmaksızın hayatını kendisi kazanan,
verimli, üretken, yasalara saygılı bir birey olması-
nı temin etme; bir kısım yaptırımların hapis dışı
yöntemlerle toplum içerisinde infaz edilmesi sure-
tiyle tasarruf edilen ülke kaynaklarının daha farklı
ve faydalı alanlarda kullanılmasını sağlanması gibi
sosyal hedeflerinin olduğunu da belirtmek isterim.
Denetimli Serbestlik tedbirleri nelerdir? Kimlere uygula-
nır?
Genel itibariyle mahkemelerce verilen ve dene-
timli serbestlik müdürlüklerince infaz olunan de-
ğişik denetimli serbestlik tedbirleri/yükümlülük-
leri mevcuttur. Amaç ve kapsam itibariyle şöy-
le sıralayabiliriz. Birinci olarak; tutuklama yeri-
ne, şüpheli veya sanığa, mahkeme kararıyla verile-
cek “Adli Kontrol Tedbirleri” 5275 sayılı Ceza Mu-
hakemesi Kanununun 109 uncu maddesi ile 5395
sayılı Çocuk Koruma Kanununun 20 inci madde-
sinde sayılan (Yurtdışına çıkmamak, hâkim tara-
fından belirlenen yerlere belirtilen sürelerde baş-
vurmak, silah bulundurmamak veya taşıyamamak
gibi) şüpheli veya sanığın tutuklanması yerine bir
veya birden fazla yükümlülüğe tabi tutularak top-
lum içinde denetimini öngören tedbirlerdir.
İkinci olarak; “Hükmün açıklanmasının geri bıra-
kılması” kararı kapsamında verilen denetimli ser-
bestlik tedbirleridir. 5271 sayılı Ceza Muhakeme-
Toplumun korunması, hükümlülerin iyileştirilmesi, suç işleyenlerin cezalarını toplum içerisinde
çekmesi ve neticede topluma kazandırılmasını amaçlayan bir kurum Denetimli Serbestlik Müdür-
lüğü. Denetimli Serbestlik çalışmalarını ve bilhassa uyuşturucu bağımlılığı ile hüküm giymiş kişiler
üzerindeki uygulamaları İstanbul Denetim Serbestlik Müdürü Gültekin Gökduman ile konuştuk.
Denetimli serbestlik
hayata bağlıyor
İSTANBUL DENETIM SERBESTLIK MÜDÜRÜ GÜLTEKIN GÖKDUMAN:
SÖYLEŞI:
HALIL KÖKCÜ-SÜMEYYA OLCAY
31
