27 / 84
Bu bir risk. Kişi hâlâ bağını kopa-
ramamışsa akran eğitimi için
eklemlendirdiğiniz kişiyi de
kötü etkiler. Bu kişinin artık
bağımlı olmadığına dair sizi
ikna etmesi gerekiyor. O yüz-
den en önemli kriter seçilecek
kişinin iletişiminin iyi olması,
çevreden saygı görmesi, sözü-
nün geçmesi.
Madde bağımlılığıyla mücadelede
akran eğitimi daha etkin sanırız...
Evet, çünkü madde bağımlılığı gizli yoldan ilerler.
Ancak mesela sigara bağımlığında kişi ailesinin,
arkadaşlarının önünde sigara içebilir. Sigaraya ulaş-
mak kolaydır, gider, satın alırsınız. O yüzden madde
bağımlılığında akran eğitimi daha etkilidir.
LİSE DÖNEMİNDE ARKADAŞLAR
ÖNEMLİDİR
Aile, öğretmen, arkadaş... İnsan yaşamında hangi
dönemde kim daha etkilidir?
Okul öncesinde etkin olan ailedir. İlköğretimde
öğretmen öne çıkar. Lise döneminde ise arkadaş
etkilidir. İlkokul döneminde öğretmen üzerinden
öğrenciye ulaşmak daha kolaydır.
Peki üniversitede genç bireyi kim daha fazla etkili-
yor? Akran eğitimi bu yaşlarda da işe yarar mı?
Üniversite tuhaf bir dönem. Hâlâ “O yaşlar ergenlik
midir, değil midir?” diye tartışılır. Ergenlik yaş sınırı
eskiden 23-24 yaştı. Son araştırmalarda 18 yaşa indi.
Mesela üniversiteliye “Ne iş yapıyorsun?” diye so-
rarsın “Öğrenciyim” der. Oysa öğrencilik bir meslek
değildir. Biz bu döneme beliren yetişkinlik dönemi
diyoruz. Ergenlik ve gençlik arasında yer alıyor. Ne
tam ergen ne de genç. Akran da etkili bu dönemde,
akran ve üniversite dışındaki etkenler de.
AKRAN EĞİTİMİ YETİŞKİNLERDE DE
UYGULANABİLİR
Bağımlılık yalnızca ergenlerin, gençlerin değil za-
man zaman yetişkinlerin de sorunu. Alkolizm gibi.
Yetişkinlerde akran eğitimi uygulanabiliyor mu?
Akran eğitimi yetişkinlerde de uygulanabilir. Yetiş-
kinlere verilecek eğitimlerde profesyonel bir eği-
timcinin olması gerekiyor. Halbuki akran öyle değil.
Akranınıza, arkadaşınıza her zaman ulaşabilir,
Bağımlılıkla mücadelenin
önemli bir parçası
“Üniversitelerdeki kulüpler bir tür akran eğitiminin
parçasıdır. Örneğin üniversitedeki Yeşilay
Kulübü, yaşıtlarına bağımlılıklara karşı önlem
alma konusunda yardımcı olur. Akran eğitimi
bağımlılıkla mücadelenin önemli bir parçasıdır.”
Okul öncesinde
etkin olan ailedir.
İlköğretimde öğretmen
öne çıkar. Lise döneminde
ise arkadaş etkilidir. İlkokul
döneminde öğretmen
üzerinden öğrenciye
ulaşmak daha
kolaydır.
birlikte olabilirsiniz. Yetişkin sorunlarında psikolojik
danışman terapisi uygulanır. Bu yöntemde belli bir
saat içerisinde para ödemeniz gerekir. Ama arkada-
şınızla istediğiniz zaman bir araya gelir, dertleşirsiniz.
Bu anlamda akran eğitimi devreye girer. Yetişkinler
de akranından duyacağını önemser ama bir ergen gibi
değildir nihayetinde.
Akran eğitiminin başarıya ulaşması kız-erkek ergen-
lerde farklılık gösteriyor mu?
Önce şunu altını çizmek gerek. Kızlar ergenliğe daha
erken giriyor. Kızların arkadaş ilişkisi erkeklerden daha
yakındır. Erkekler aynı yaştaki kızlara göre iki yıl daha
geç giriyor ergenliğe. Bir de onların akranlarıyla ilişkileri
kızlarınki gibi yakın değil. Erkekler özel hayatlarını hem
cinsleriyle daha çok paylaşır. Kızlarda akran eğitiminde
daha hızlı sonuca ulaşılır diye düşünüyorum
yesilay.org.tr
27
YEŞiLAY
•
NİSAN 2015