Yesilay_Aralik_2019_1031_dijital_oyun_nasil_e_spor

Yeşilay

TÜTÜN, İÇENİN SIHHATİNE

MUTLAK DOKUNUR

Hilal-i Ahdar

15 Eylül 1341 (1925) C.1, No:14, Sayfa 98

)JMBM J

"IEBS:FĞJMBZ$

FNJZFUJ OJO JML JTNJEJS "ZO [BNBOEB

ZMOEBOCVZBOBZBZ

OMBOBO:FĞJMBZ

%FSHJTJ OFBEO WFSNJĞUJS

1.SÜTUN

Amerika’da en ziyade tütün zer’eden Brezilya

hükümetidir. En iyi cinsi Türklerin Kavala ve

İskeçe tütünleri idi. Anadolu’da bıraktığımız

bu toprakların tütünleriyle rekabet edecek

derecede iyi cins yetiştireceğini yeni gelen

muhacirler söylüyor. Küre-i arzınüzerinde tü-

tün ekilen arazinin mesaha-i sathiyesi on bin

kilometre murabbaı imiş. Sade Fransa’da yüz

elli kilometre arazi ancak tütün yetiştiriyor ve

otuz beş bin çiftçi de zer’ ile meşgul oluyor-

muş. Denis namında bir zat yaptığı istatistikte

tütün yerine buğday ekildiği takdirde bir mil-

yon iki yüz binmetremikâbı buğday daha ha-

sat edileceğini mesela bütün İsviçre halkı bu

kadar arazinin buğday ile besleneceğini hesap

ediyor. Yine aynı müellif tütün yerine buğday

ekilse açlıktan sararan solan, hatta ölen halk

bu kahttan kurtulur ve vasati olarak senevi

dokuz milyon kilo faidesiz bir ot ekilmesi yü-

zünden dumanlarıyla sıhhatleri muhtel olan

halk açlıktan kurtularak canlanır diyor. Fakat

taçları kıran, müstebitlere boyun eğmeyen,

hür yaşamak için can veren bu asrın adamları

bu esaretten kurtulamıyor. Tütün dumanına

v()urgun insanlar maşukasının visalini fası-

lalaştırarak olsun açlıktan ölenlere imdat ede-

cek kudret ve iradeyi gösteremiyor. Benden

sonra dünya yıkılsın dercesine içiyor, keyifli

keyifli dumanını savuruyor. Herkes sıhhate

muzır dumana yevmi masraf ettiği para ile

ebna nevinden bir kişiyi o gün açlıktan kurta-

rabilir. En fakiri bile her gün bir paket tütüne

verdiği para ile elli senede evlatlarına en aşağı

üç bin liralık bir

2.SÜTUN

irat bırakır. Hâlbuki egoist tiryakilerinhangisi

evlatlarının bir aylık yiyeceğini temin ederek

gözünü kapıyor. Üç asırda tütün istimali bu

inkılabı buldu, bu dereceye geldi. Artık tütün

hayati ihtiyaçlardan oldu. Bumanasız itiyadın

önüne geçmeye mürebbilerden, bazı doktor-

lardan başka çalışan yok. Onların sesleri ise

dolu yağarken bir damla suyun gürültüsün-

den fazla değil, ne işiten ne işitmek isteyen var.

9 9 9

Tütün sıhhate muzır mı? Her keyif veren

madde dimağa tesir ettiği için bu uzuv neşe-

lendiği gibi mürur-ı zamanla ıstırabını da en

çok o çeker. Tütünün zehri dimağa gidinceye

kadar boğazı, teneffüs yollarını nihayet kan

damarlarını dolaşacağı için bir ağızlık içinde

bile pis kurum bırakırken bu yollarda hiçbir

şey yapmaksızın masumane dolaşacağına

kani olmak fazla safdillik olur. O halde tütün

içenin sıhhatine mutlak dokunur. Ne kadar

çok ve ne kadar uzun müddet kullanılırsa o

kadar mazarratı fazladır.

Fakat hıfz-ı sıhhat kitaplarında ehemmiyetli

zararlar ehemmiyetsizlerin aynı derecede gös-

terildiğini ve belki de gaye-i aliyeyi elde etmek

ve telkini kuvvetli yapmak için biraz mübala-

ğalı tasvir edildiğini biliriz. Daha doğrusu bu

gibi bahisleri yazan zatların çoğu mütehassıs

ve hatta hekimolmadığı için derme çatma bil-

gi ile telkinlerini müessir yapmak isterler. Biz

bu kusurdan uzak kalmak arzusundayız. Ha-

kikatin olduğu gibi kopyasını almak daha iyi

ikna eder. Tütüne düşmanlığımız eşhasın sıh-

hatine sui tesirine münhasır değildir demiştik.

Tütüne düşmanız, çünkü abes ve manasız

3.SÜTUN

bir iptila diye telakki ediyoruz. İnsan gibi di-

maen bu kadar mütekâmil bir mahlûkun bu

kadar pis bir itiyada azat kabul etmez tarzda

esir oluşunu, en ciddi adamın ağzında duma-

nı çıkan bir kuru yaprak parçasını taşıyışını

çirkin buluyoruz. Tütüne düşmanız, çünkü

estetik namına hiçbir zarafet görmüyoruz.

Nefesini kokuttuğu, parmakları kirlettiği bir

tabla içinde külüyle tükürüklü izmaritlerinin

duruşu insanı iğrendirdiği, abdesthaneye bile

necasetten ağır bir koku sindirdiği, hülasa

içmeyenleri her yerde izaç ettiği için nefret

ediyoruz. Tütüne düşmanız, çünkü çoluğunu

çocuğunu birçok şeylerden mahrum ederek

böyle bir iptila uğruna israf edişi, ebna nevi ek-

meksizlikten ölürken dumana para verişi fazla

hodbinlik buluyoruz. Fakat tütünün şahsın

sıhhati uğruna olan sui tesiri bu kusurlarından

hiç az değildir. Sözlerimizde cüzi mübalağaya

tesadüf eden sigara kullanan hekim arkadaşla-

rımızın ihtarlarını hüsnütelakki edeceğimiz-

den emin olsunlar.

Bakınız tütünden sıhhatimiz neler kaybedi-

yor? Tütün içenlerde iştiha o kadar iyi değildir,

tütünün iştiha kapadığını her tiryaki muterif-

tir. Yemek iştahsız ve az yenilince vücudun her

noktası az çok müteessir olur. Sigara dumanı

boğaza dokun dokuna “tütün içenlere mahsus

zatul-belum” denilenmüzmin boğaz hastalığı-

nı yapar. Tiryakiler hafif bir öksürükle içinde

inci danesi gibi katılık olan balgam tükürür.

Ağızlarını açtırıp boğazlarına baksanız kıpkır-

mızı görürsünüz. Bu boğaz iltihabı daha aşağı-

ya nefes borularına da iner. Daima bir göğüs…

)JMBM ĉ "IEBS "SĆJWJOEFO

> Ƃ`>À iÀ}Ã½ £x ÞØ £Î{£ £Óx® Ã>Þhh ØÃ>Ãh`>] Ã}>À> Õ>>h Ã>

Ã>œhœh> â>À>À>Àh >>ÌhhÞÀÆ Ã}>À>h>}>ÃÌ>h>À> i`i`ÕœÕ> `iœÞÀ°