17 / 84
teknoloji bağımlısı olmasının en
büyük sebeplerinden birisi anne
babanın televizyonla kurdukları
sağlıksız ilişki modeli. Ses olsun
diye televizyonu açık bırakan
milyonlarca insan var veya erkekler
eve geldiklerinde uyuyana kadar
televizyonun başından kalkmıyor.
Anne ve babalar, çocuklarının
teknoloji bağımlılığı şikâyetiyle bana
geldiğinde, ‘Çocuğunuz bilgisayar
başından kalksın da ne yapsın?”
dediğimde cevapları, ‘Gelsin
bizimle televizyon izlesin’ oluyor.
Yani televizyon izlemek çok daha
iyi bir şey gibi sunuluyor. Halbuki
ikisi de ekranla kurulan sağlıksız
ilişki. Süre ve işlevsellik anlamında
sıkıntı veriyorsa sıkıntıdır. Hangisi
daha yaygın diye baktığımızda cep
telefonu çok yaygın ama televizyon
da yaygın. İnterneti de hepsinin içine
almak mümkün” diyor.
ENBÜYÜKTEHDİT
ÇOCUKLARAVEGENÇLERE
YÖNELİK
Teknoloji bağımlılığı her yaştan,
her gruptan insanı tehdit etse de en
çok risk altında olanlar çocuklar ve
gençler. Dinç, “Teknolojinin yerlileri
ve göçmenleri diye bir tabir var.
Yerliler doğduğu andan itibaren
etrafında hep teknolojiyi hayatının
bir parçası olarak gören çocuklar
ve gençler ki bunlar şu anda 20-30
yaşlarında. Bir de teknolojinin
hayatın içinde olmadığı dönemde
yaşayan göçmenler var. Yerliler çok
daha fazla risk altında. Erken yaştan
itibaren kontrolsüz ve çerçevesiz
bir kullanım söz konusu ise çok
kolay bağımlılığa dönüşebiliyor.
0-3 yaş grubunda bağımlılığa
dönüşmesinden ziyade beyne zarar
vermesi söz konusu. Bu dönemde
çocukların beş duyu organlarını aktif
şekilde kullanmaları gerekiyor, birini
kullanmayıp diğerini daha fazla
kullanması beynin gelişmesinde
sıkıntıya yol açıyor. Teknoloji
kullanımında göz, kulak var ama
dokunmak, tatmak, koklamak yok.
Bu organlar çalışmadığı için beynin
gelişmesi sıkıntılı oluyor” diyor.
Bir de beynin fiziksel yapısını
olumsuz etkileyen süreçler var. Dinç
zararsız görünen çizgi filmlerin bile
tehlikesinden bahsediyor, “Çizgi
filmlerde görüntü üç saniyede bir
değişmeli ki çocuğu ekran başında
tutabilsin ama hayat bu kadar hızlı
akmıyor. Çocuk televizyonda akan
hızlı hayatı izleyince normal ortama
adapte olmakta problem yaşıyor.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite
bozukluğu olmaya başlıyor. Sınıfa
giren bu çocuklar ders dinleyemiyor.
Normal ilişki kurmak istediklerinde
ilişki kuramıyorlar. Her şeyden
çabuk sıkılıyorlar. Gerçek hayatta
her zaman eğlence, inanılmaz
alternatifler yok, alternatifsiz
şeyler var. Bazı ilişkilerin, mesela
anne babanın alternatifi yoktur.
Bunlar göz önünde tutulmayınca
insanın kendi içine dönmesi söz
konusu oluyor. İnsanlarla ilişkilerini
koparıp sadece teknoloji ile ilişki
kurabiliyorlar.”
DÜNYATEKNOLOJİ
BAĞIMLILIĞININNERESİNDE?
Teknoloji bağımlılığı dünyada da
ciddi bir gündemmaddesi. Dinç
süreci şöyle özetliyor; “2010 yılına
kadar halen internet bağımlılığı
diyelimmi demeyelimmi diye
tartışılıyordu. Şu an bu tartışma
bitti. Amerika, Kanada, Rusya,
Çin, Güney Kore, Avustralya ne
yapabiliriz diyor ve herkes bir model
üzerine çalışıyor. Amerika’da, Çin’de,
Rusya’da, Güney Kore’de müstakil
tedavi merkezleri açıldı. Bu konuda
enmağdur ülke Güney Kore ve
orada yaklaşık 50 tane müstakil
internet bağımlılığı tedavi merkezi
var. Amerika’da özel rehabilitasyon
merkezleri açıldı, tedaviyi sigorta
Teknoloji
bağımlılığıher
yaştan,her
gruptaninsanı
tehditetsedeen
çokriskaltında
olanlarçocuklar
vegençler.
Marc N.
Potenza
Yeşilay doğru internet kullanımını yaygınlaştırmak için Yeşilay Yayın-
ları’ndan çıkarttığı “Göç Etmeyi Unutan Leylekler” kitabı ile çocuklara
teknoloji ilişkisini anlatıyor. Ebeveynler için “Dijital Ebeveyn” kitabı
teknolojiyi daha yararlı hale nasıl getirirsiniz ve etkili kullanırsınız
sorularına cevap arıyor. Dr. Mehmet Dinç’in Teknoloji Bağımlılığı ve
Biz kitabı da sorunlu internet kullanımını ve tedavilerini konu edi-
yor. Yeşilay’ın ayrıca resim, şiir, kompozisyon dalında “Sağlıklı Nesil
Sağlıklı Gelecek Yarışması” konuya dikkat çekiyor. Benim Kulübüm
Yeşilay etkinliği ise okullarda çocuklara yönelik faaliyetler yapıyor ve
onların akranlarından öğrenmesini sağlayan bir modelle çalışıyor.
Detaylı bilgilere
https://www.yesilay.org.tr/sitesinden ulaşabilirsiniz.
İNTERNETİ DOĞRUKULLANMAK İÇİN
Amerika'da lise öğrencileri arasında erkek çocukların yüzde 76’sı video
oyunu oynuyor, bu oran kızlarda yüzde 29. Oyunlar çoğunlukla kavga
içeriyor ve silah taşımak üzerine... Video oyunu oynayanların yüzde
4,9’u sorunlu video oyuncusu.
OCAK 2018 17